اعراب القران نحاس

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] اعراب القرآن نحاس. {{خوب}ج
اعراب القرآن به زبان عربی می باشد و اولین کتابی است که در زمینه نحو قرآن با این عمق و سطح علمی بدست ما رسیده است. تمامی قرآن را در بر دارد و به مباحث اعراب کامل قرآن، قرائتهایی که نیاز به تبیین اعرابی دارد، اختلاف نحویین و معانی مختلف وجوه نحوی و شرح آنها، پرداخته است. به لغات و دیدگاه های مختلف آن نیز اشاراتی دارد. وی اقوال بسیاری از علمای لغت را که از اساتید خود یا کتب آنها دیده بود، نقل می نماید. موقف و موضع او تماما موقف مکتب اهل بصره است، آنان عبارتند از: ابو عمرو بن العلاء، یونس، قطرب، اخفش، ابو عبیده ابن الاعرابی، مازنی، ابو حاتم سجستانی، زجاج، خلیل بن احمد و سیبویه. از میان کوفیون به اقوال این افراد بیشتر می پردازد: کسائی، ثعلب، فراء و ابن سکیت. او در جای جای کتابش به رد آرای مکتب کوفه در اعراب قرآن پرداخته است. با این حال در پاره ای از موارد نیز آراء مکتب بصره را نپذیرفته است.
شواهد مؤلف در این کتاب 1- اشعار موثق( 602 شاهد)، از شعرای عصر جاهلی، اسلامی و اموی، 2- احادیث معتبر نبوی( 168 شاهد) 3- امثال و اقوال دیگر، می باشد. ضوابطی نیز که در زمینه قراءات رعایت نموده، عبارتند از:
1) موافقت قاریان با علم عربی، 2) آنچه مورد توافق جماعت و عامه است. 3) موافقت قاریان با رسم الخط مصحف. ابو جعفر در تألیف کتاب خود پیش از هر چیز از آثار سیبویه و کتاب العین( خلیل بن احمد)، مسائل الکبر( اخفش سعید بن سعده)، معانی القرآن( زجاج)، معانی القرآن، المصادر، المقصور و الممدود( فرّاء م 207 ق)، کتاب القراآت( ابو عبیده قاسم بن سلام م 224 ق)، الغریب المصنف( ابو عبید)، کتاب القراآت( ابن سعدان نحوی، م 231 ق) بهره گرفته است. در کنار آن، از اساتید خود نیز نقل می نماید مانند: بکر بن سهل دمیاطی، نسائی، طحاوی، ابو الحسن احمد بن سعید دمشقی، ابو القاسم عبد الله بن محمد بغوی و تفسیر طبری.
ابن نحاس،« معانی القرآن» را پیش از« اعراب القرآن» نوشته است، بنابر این در موارد زیادی به آن احاله می نماید .
نویسنده مطالب را با عنوان« شرح اعراب سورة...» آغاز می کند، سپس قطع یا آیه مورد نظر را به ترتیب مصحف آورده، کلمات و جمله ها را یکی پس از دیگری از جهت اعراب بررسی می نماید و وجوه گوناگون آن را بیان می دارد، و در جای خود به قرائت کلمه نیز می پردازد.
این کتاب قبلا به کوشش زهیر غازی زاهد تصحیح و مقدمه نویسی شده و از سوی« عالم الکتاب» در بیروت در سال 1408 ق 1988 م در چهار مجلد به طبع رسیده است. نسخه حاضر با تصحیح، تعلیق، پاورقی و مقدمه نویسی عبد المنعم خلیل ابراهیم در 5 مجلد به قطع وزیری از سوی منشورات محمد علی بیضون، دار الکتب العلمیه بیروت در چاپ اول به سال 1421 ق و 2001 م، عرضه شده است. محقق، بعد از مقدمه ای در زندگینامه و تألیفات ابن نحاس، تاریخچه ای از مباحث اعراب القرآن و مشهورترین مؤلفین این علم بیان داشته است. مؤلف نیز در مقدمه ای کوتاه موارد بحث شده در کتاب را همراه با روش خود، متذکر شده است.
پاورقی ها توسط محقق انجام گرفته و شامل ذکر منابع اقوال، قرائتها، شواهد و رجال شناسی می باشد. فهرست محتویات هر جلد در آخر آن قرار دارد. و فهرستی از مصطلحات به کار برده در کتاب ابتدای جلد اول می باشد.

پیشنهاد کاربران