اعداد مجسم. [ اَ دِ م ُ ج َس ْ س َ ] ( ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) عددهای مجسم. این آن عددهاست که بحاصل آیند از عددی چند بار عدد کرده و آنچه گرد آید چند بار عدد سوم کرده ، اگر این سه عدد راست باشند آنچه گرد آیداز ایشان مکعب نام کنند و یکی از این عددها کعب او باشد. و گروهی مکعب را کعب نام کنند و یکی از آن سه عدد ضلع او. و نموده او آن است که سه را سه بار کنی نه آید و چون نه را سه بار کنی بیست وهفت شود. و این مکعب است و کعب او سه است. یا او کعب است و ضلع او سه. اگر از این عددها دو راست باشند و سوم کهتر آنچه گرد آید او را لبنی خوانند زیرا که خشت را ماند و نموده او سه را سه بار کنی نُه باشد و نه را دو بار کنی هژده باشد و این لبنی است. اگر دو راست باشند و سوم بزرگتر آنچه گرد آید او را تیر میخوانند زیرا ماننده تیر بود که ببام خانه ها بکار برند. و نموده او سه را سه بار کنی نه باشد و نه را 4 بار کنی سی وشش باشد و این تیری باشد. اگر هر سه عدد یکدیگر را راست نباشند آنرا لوحی خوانند زیرا که چون تخته بود. و نموده او سه چهار بار دوازده بود و دوازده پنج بار شصت بود و این لوحی است. ( از التفهیم بیرونی ص 38 ).
فرهنگ فارسی
یا عددهای مجسم . این آن عددهاست که بحاصل آیند از عددی چند بار عدد کرده و آنچه گرد آید چند بار عدد سوم کرده اگر این سه عدد راست باشند آنچه گرد آید ازیشان مکعب نام کنند و یکی از این عددها کعب او باشد .
