اصیل روغدی. [ اَ ل ِ غ َ ] ( اِخ ) دهقان زاده ای بود از مردم روغد بنام اصیل که در نیمه اول قرن هفتم هجری میزیست و نخست وکیل خرج کورکوز مغول در خراسان ( طوس ) بود و چون کورکوز به پایه ای بلند نائل آمد کار اصیل نیز رونق گرفت و هنگامی که کورکوز آهنگ از میان بردن شرف الدین شاه کرد که در خراسان از مردان باکفایت و کاردان بود، اصیل نیز در این کار به مبالغه پرداخت تا وی را بگرفتند و دوشاخ نهادند و جایگاه وزارت به اصیل روغدی سپرد و وی در آغاز مسگری بود در دیوان که همچون صنف خویش بر تماسک نیروهای طبیعی خود قادر نبود و در زمره صدور و اعیان پایگاهی نداشت و از اینرو که میان کورکوز و یکی از امیران جغتای سخنان سخت رد و بدل شده بود هنگامی که وی به طوس رسید ایلچیان هوادار امیر مزبور که مأمور دستگیر کردن وی بودند نیز دررسیدند و کورکوز از آنان احتیاط میکرد و اصیل روغدی او را نمیگذاشت که نزد ایلچیان رود و راههای بد در پیش او می نهاد و او را تخویف میکرد که نباید خود را در دسترس آنان قرار دهد تا روزی ایلچیان با مغولان بسیار که در زیر لباس زره پوشیده بودند درآمدند و کورکوز و اصیل را بگرفتند و پس از چند روز آن دو را با خود بردند تاسرانجام دهن کورکوز را از سنگ پر کردند و او را بکشتند و اصیل را در سمرقند محبوس کردند و دستور دادند او را گرسنه بدارند و سرانجام بموکل امر کردند در غذای وی دارویی سمی بریزند و بدو دهند و در نتیجه وی هلاک شد. رجوع به تاریخ جهانگشا ج 2 صص 238 - 242 شود.
فرهنگ فارسی
دهقان زاده بود از مردم روغد بنام اصیل که در نیمه اول قرن هفتم میزیست و نخست وکیل خرج کور کوز مغول در خراسان بود و چون کور کوز به پایه بلند نائل آمد کار اصیل نیز رونق گرفت و هنگامیکه کور کوز آهنگ از میان بردن شرف الدین شاه کرد که در خراسان از مردان با کفایت و کاردان بود اصیل نیز در این کار به مبالغه پرداخت تا ویرا بگرفتند و دو شاخ نهادند و جایگاه وزارت به اصیل روغدی سپرد و وی در آغاز مسگری بود در دیوان که همچون صنف خویش بر تماسک نیروهای طبیعی خود قادر نبود و در زمره صدور و اعیان پایگاهی نداشت و از اینرو که میان کور کوز و یکی از امیران جغتای سخنان سخت رد و بدل شده بود هنگامیکه وی به طوس رسید ایلچیان هوادار امیر مزبور که مامور دستگیر کردن وی بودند نیز در رسیدند و کور کوز از آنان احتیاط میکرد و اصیل روغدی او را نمیگذاشت که نزد ایلچیان رود و راههای بد در پیش او می نهاد و او را تخویف میکرد که نباید خود را در دسترس آنان قرار دهد .
