اصطرک. [ اَطَ رَ ] ( معرب ، اِ ) صمغی است سرخ بسیاهی مایل. || و بعضی گویند صمغ درخت زیتون است ، نزله را نافع باشد. ( برهان ) ( هفت قلزم ) ( آنندراج ). بیونانی میعه یابسه است. ( آنندراج ) ( فهرست مخزن الادویه ). میعه یابسه و آن صمغ درخت رومی است. ( بحر الجواهر ). گفته اند میعه یابسه است. ( مفردات ابن البیطار ). نوعی است از میعه و گفته اند صمغ زیتون. ( ذخیره خوارزمشاهی ). صمغ زیتون. ( مفاتیح ) ( ترجمه صیدنه ابوریحان ). صمغ درخت رومی است. ( از نزهةالقلوب ). میعه یا صمغ زیتون. ( تذکره داود ضریر انطاکی ص 51 ). و رجوع به مخزن الادویه شود. میعه و گویند صمغی است که از درخت روم حاصل می شود و بعضی گویند صمغ زیتون است. ( از الفاظ الادویه ). دیسقوریدوس گوید که آن نوعی از میعه است. و در نزد بعضی صمغ زیتون است و دخان آن بدل دخان کندر است در هر چیز. ( قانون ابن سینا چ تهران ص 158 ). عسل لُبنی. سطرکا گویند و آن صمغی است برنگ عناب جرجانی سرخ که بسیاهی مایل بود بغایت خلوقی رنگ. دیسقوریدوس گوید نوعی از میعه است و گویند صمغ است که در درخت روم حاصل شود. جالینوس و غیر وی گویند زیتون است و طبیعت آن گرم است در سیم و خشک است در اول و رازی گوید گرم و خشک است در دویم و منفعت وی آنست که جهت سعال و نزله سر سودمند بود حیض براند و صلابت رحم را سود دهد چون بیاشامند و یا بخود برگیرند. و صاحب منهاج گوید مصدع بود و مصلح آن رازیانه است و شربتی از وی یک درم و نیم باشد و صاحب تقویم گوید مولد صداع و سبات بود و مصلح وی خمیره بنفشه با شراب نیلوفر بود و بدل آن گویند جندبیدستر است. ( اختیارات بدیعی ). اصطرکا. ( ترجمه صیدنه ). سطرکا. ( اختیارات ). و رجوع به میعه و صمغ شود. دیسقوریدوس گفته که آن نوعی از میعه است و بعضی گفته اند صمغ زیتون است و دخان آن قائم مقام و بدل دخان کندر در جمیع امور و بعضی گفته اند صمغ شجر رومی است. دیسقوریدوس گفته است بهترین آن اشقر چوب شبیه به راتینج و سفیدرنگ و خوشبوی آنست که چون بمالند مانند عسل نرم گرددو سیاه آن بد است و خالص آن کمیاب و مغشوش پنبه و موم گداخته با قدری خالص آن نموده میفروشند. طبیعت آن گرم در سوم و خشک در اول است. افعال و خواص و منافعآن : مسخن و منضج و ملین و جهت زکام و نزله و سرفه ونجوحت صوت و انقطاع آن که از سردی باشد نافع و چون با قدری علک البطم فروبرند طبیعت را نرم گرداند و روغن آن جهت صلابت رحم و تفتیح سده آن و ادرار حیض نافعمصدع و ثقل رأس آورد و اسقاط جنین زنده نماید. مصلح آن تخم رازیانه ، مقدار شربت آن نیم درم تا یک درم و نیم ، بدل آن میعه سائله است. ( از مخزن الادویه ).
فرهنگ فارسی
( اسم ) استرک صمغی است سرخ بسیاهی مایل یا و بعضی گویند صمغ درخت زیتون است نزله را نافع باشد . بیونانی میعه یا بسه است .
