اصطرخ. [ اِ طَ ] ( اِخ ) قلعه اصطرخ. بر وزن و معنی استخر است که قلعه ای به فارس باشد. ( برهان ) ( آنندراج ). نام قلعه ای پارسی است.( هفت قلزم ). نام شهر که قلعه شهر فارس است. ( از مؤید ) ( از مدار ) ( غیاث ). نام شهری در ایران زمین که تختگاه دارابن داراب بود، و در عجایب البلدان مندرج است که لشکرگاه سلیمان علیه السلام آنجا بود. ( از مؤید الفضلا ) ( از شعوری ج 1 ص 145 ) ( از شرفنامه منیری ). و اصطخر و صطرخ و صطخر در او لغتند. ( شرفنامه منیری ). واسطخر هم گویند. ( شعوری ). تختگاه ملوک هخامنشی بود.صطرخ. ستخر. استخر. سطخر. اصطخر. صطخر :
به اصطرخ شد تاج بر سر نهاد
اَبَر جای کیخسرو و کیقباد.
نظامی ( اقبالنامه ).
و رجوع به شرفنامه منیری و تاریخ جهانگشای ج 2 ص 97 شود : چون بزیرقلعه اصطرخ رسید... ( جهانگشای جوینی ). و او پسر بزرگتر خود اتابک زنگی را به نوا بسلطان داد و دو قلعه اصطرخ و اسکنان را با چهار دانگ محصول فارس سلطان را مقرر داشت. ( جهانگشای جوینی ).