اصحاب شمال

[ویکی فقه] اصحاب شمال به گمراهان ، تکذیب کنندگان، کافران و دریافت کنندگان نامه عمل در قیامت با دست چپ گفته می شود.
اصحاب شمال ترکیبی از دو واژه «اصحاب» به معنای یاران، دوستان، ملازمان و «شِمال» به معنای چپ، مقابل «یمین» به معنای راست است. برخی گفته اند: ریشه لغوی شِمال در مقابل یمین، عبری و از شمؤُل است و در اصل به معنای جهت بیرونی جدای از شیء است و کار برد آن در مورد دست یا سمت چپ شیء، به اعتبار مجاورت آن ها با جهت بیرونی مذکور است و استعمال آن در جهت شمال مقابل جنوب به این لحاظ است که انسان به طور طبیعی رو به جهت مشرق قرار می گیرد؛ زیرا مشرق همواره معلوم است، در نتیجه شمال، سمت چپ وی قرار می گیرد. «اصحاب المشئمه » نیز ترکیبی از دو واژه «اصحاب» و «مشئمه» است و «مشئمه» مصدر میمی از شوم در مقابل «یُمْن» است و بر نهایت ضعف و سستی و پستی دلالت دارد و مصادیق آن، دست چپ در برابر دست راست (میمنه) و رنگ سیاه در برابر رنگ سفید است.
← در اصطلاح قرآن
۱. نامه عمل آنان در قیامت به دست چپشان داده می شود: «واَمّا مَن اوتِیَ کِتبَهُ بِشِمالِهِ» و آن نوعی بیم دادن به آنهاست؛ زیرا عرب تحویل نامه به دست راست را نشانه پذیرش و تکریم و به دست چپ را علامت ردّ و اهانت می داند. ۲. آنان زندگی را در پوچی، پستی و پلیدی گذرانده و با کفر به آیات الهی بر خلاف راه حق و سعادت گام برداشتند و فرجام آنان در آمدن به دوزخ و عذاب فراوان است : «والَّذینَ کَفَروا بِایتِنا هُم اَصحبُ المَشَمَه» ۳. عالم هستی دارای دو جانب راست و چپ است؛ جانب راست آن ملکوت اعلا و جانب چپ آن ملکوت اسفل و جایگاه ارواح اشقیا و فرشتگان عذاب و نویسنده بدیها و دوزخ بدکاران است : «اِنَّ کِتبَ الفُجّارِ لَفی سِجّین».
عوامل سقوط اصحاب شمال
با استفاده از آیاتی که بیانگر سقوط اصحاب شمال در جهنم و عذاب دردناک آنهاست و نیز نمایانگر حال و وضع آنان در آخرت است می توان امور ذیل را عوامل سقوط و عذاب اصحاب شمال دانست:
← کوردلی
...

[ویکی شیعه] اَصحاب شِمال یا اصحاب مَشئمه، گروهی که در آخرت، نامه عملشان را با دست چپ دریافت می کنند و جایگاهشان جهنم است. بر پایه آیات قرآن، ایمان نداشتن به خدا، اصرار بر گناهان کبیره، رفاه طلبی و انکار معاد از ویژگی های آنان است. قرآن از آنان در برابر اصحاب یمین یاد کرده و از شدت عذاب اصحاب شمال در قیامت خبر داده است.
اصحاب شمال، اصطلاحی قرآنی به معنای «یاران چپ» و در مقابل اصحاب یمین به معنای «یاران راست» است. بر پایه سخن مفسران، این گروه در قیامت، نامه اعمالشان را با دست چپ دریافت می کنند و جایگاهشان جهنم است. مفسران معتقدند اصحاب شمال همان اصحاب مشئمه هستند. در مقابل آن ها اصحاب یمین (یا اصحاب میمنه) قرار دارند که نامه اعمال خود را با دست راست دریافت می کنند.
درباره دلیل نام گذاری آنان به «اصحاب شمال» دو نظریه است:

[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از دائرة المعارف قرآن کریم است
گمراهان، تکذیب کنندگان، کافران و دریافت کنندگان نامه عمل در قیامت با دست چپ.
اصحاب شمال ترکیبی از دو واژه «اصحاب» به معنای یاران، دوستان، ملازمان و «شِمال» به معنای چپ، مقابل «یمین» به معنای راست است. برخی گفته اند: ریشه لغوی شِمال در مقابل یمین، عبری و از شمؤُل است و در اصل به معنای جهت بیرونی جدای از شیء است و کار برد آن در مورد دست یا سمت چپ شیء به اعتبار مجاورت آن ها با جهت بیرونی مذکور است و استعمال آن در جهت شمال مقابل جنوب به این لحاظ است که انسان به طور طبیعی رو به جهت مشرق قرار می گیرد؛ زیرا مشرق همواره معلوم است، در نتیجه شمال، سمت چپ وی قرار می گیرد.
«اصحاب المشئمه» نیز ترکیبی از دو واژه «اصحاب» و «مشئمه» است و «مشئمه» مصدر میمی از شوم در مقابل «یُمْن» است و بر نهایت ضعف و سستی و پستی دلالت دارد و مصادیق آن، دست چپ در برابر دست راست (میمنه) و رنگ سیاه در برابر رنگ سفید است.
اصحاب شِمال در اصطلاح قرآن کسانی اند که گمراه، تکذیب کننده و کافر بوده، در قیامت نامه عمل خود را با دست چپ دریافت می کنند، بنابراین مؤمنان گنهکاری که برهه ای در جهنم بسر برده سپس با شفاعت آزاد می شوند در شمار اصحاب شمال نخواهند بود، گرچه برخی آنان را نیز از مراتب اصحاب شمال دانسته و ویژگی هایی را که در آیات برای اصحاب شمال بیان شده به غالب آنان که کافرند مربوط دانسته اند.
این گروه از مؤمنان در زمره اصحاب یمین نیز نیستند زیرا اصحاب یمین با حسابرسی آسان به بهشت وارد می شوند؛ از این رو شاید بتوان گفت: انسان ها در قیامت به اصحاب یمین و اصحاب شمال منحصر نخواهند بود.
واژه «اصحاب الشمال» دو بار در آیه 40 سوره واقعه/56 و «اصحاب المشئمه» که تعبیری دیگر از اصحاب شمال در قرآن است نیز سه بار در آیات 9 سوره واقعه/ 56 و 19 سوره بلد/ 90 بکار رفته است.
در قرآن از اصحاب شمال با عناوین دیگری نیز یاد شده است؛ مانند: «مکذّبین»؛ «ضالّین» (سوره واقعه/ 56،93)، «کافر» (سوره بلد/ 90، 19)، «أعمی» (سوره اسراء/17،72)، «مَن اوتِیَ کِتبَهُ وراءَ ظَهرِه» (انشقاق/84،10)، «مَن اوتِیَ کِتبَهُ بِشِمالِهِ» (حاقّه/69،25).

[ویکی اهل البیت] اَصحاب شِمال. این صفحه مدخلی از دائرة المعارف قرآن کریم است
گمراهان، تکذیب کنندگان، کافران و دریافت کنندگان نامه عمل در قیامت با دست چپ.
اصحاب شمال ترکیبی از دو واژه «اصحاب» به معنای یاران، دوستان، ملازمان و «شِمال» به معنای چپ، مقابل «یمین» به معنای راست است. برخی گفته اند: ریشه لغوی شِمال در مقابل یمین، عبری و از شمؤُل است و در اصل به معنای جهت بیرونی جدای از شیء است و کار برد آن در مورد دست یا سمت چپ شیء به اعتبار مجاورت آن ها با جهت بیرونی مذکور است و استعمال آن در جهت شمال مقابل جنوب به این لحاظ است که انسان به طور طبیعی رو به جهت مشرق قرار می گیرد؛ زیرا مشرق همواره معلوم است، در نتیجه شمال، سمت چپ وی قرار می گیرد.
«اصحاب المشئمه» نیز ترکیبی از دو واژه «اصحاب» و «مشئمه» است و «مشئمه» مصدر میمی از شوم در مقابل «یُمْن» است و بر نهایت ضعف و سستی و پستی دلالت دارد و مصادیق آن، دست چپ در برابر دست راست (میمنه) و رنگ سیاه در برابر رنگ سفید است.
اصحاب شِمال در اصطلاح قرآن کسانی اند که گمراه، تکذیب کننده و کافر بوده، در قیامت نامه عمل خود را با دست چپ دریافت می کنند، بنابراین مؤمنان گنهکاری که برهه ای در جهنم بسر برده سپس با شفاعت آزاد می شوند در شمار اصحاب شمال نخواهند بود، گرچه برخی آنان را نیز از مراتب اصحاب شمال دانسته و ویژگی هایی را که در آیات برای اصحاب شمال بیان شده به غالب آنان که کافرند مربوط دانسته اند.
این گروه از مؤمنان در زمره اصحاب یمین نیز نیستند زیرا اصحاب یمین با حسابرسی آسان به بهشت وارد می شوند؛ از این رو شاید بتوان گفت: انسان ها در قیامت به اصحاب یمین و اصحاب شمال منحصر نخواهند بود.

[ویکی فقه] اصحاب شمال (قرآن). اصحاب شِمال در اصطلاح قرآن، کسانی هستند که گمراه، تکذیب کننده و کافر می باشند و در قیامت نامه عمل خود را با دست چپ دریافت می کنند؛ بنابراین مؤمنان گنهکاری که برهه ای در جهنم به سر می برند و سپس با شفاعت آزاد می شوند، در شمار اصحاب شمال نخواهند بود؛ اگرچه برخی مفسران، آنان را نیز از مراتب اصحاب شمال دانسته و ویژگی هایی را که در آیات برای اصحاب شمال بیان شده است، به غالب آنان که کافرند، مربوط دانسته اند.
شِمال به معنای سمت چپ است.
شمال در عرف عرب
و در عرف عرب، از شومی و نگون بختی به شِمال و از برکت، به یمین تعبیر می شود. بنابراین اصحاب شِمال استعاره برای افرادی است که عاقبتی شوم دارند؛ ازاین رو از همین افراد به اصحاب المشئمة (نگون بختان) تعبیر شده. در این مدخل از واژه های «شمال» و «مشئمه» استفاده شده است.
عناوین مرتبط
آرزوی اصحاب شمال؛اصحاب شمال در جهنم؛اصحاب شمال در قیامت؛اعتراف اصحاب شمال؛بی ارزشی اصحاب شمال؛پذیرایی از اصحاب شمال؛پشیمانی اصحاب شمال؛تشبیه اصحاب شمال؛حسرت اصحاب شمال؛رذایل اصحاب شمال؛عقیده اصحاب شمال؛کیفر اصحاب شمال؛عوامل کیفر اصحاب شمال؛نامه عمل اصحاب شمال.