اصحاب القیاس

سبب و علتی می دانستند، یعنی بیماری ها معلول علتی هستند و با آگاهی یافتن به علت و سبب بیماری، درمان و مداوا را انجام می دادند. اما اصحاب التجربه از بیمارها و بیماریهایی که پیش از این چند بار دیده، و آن را با دقت رصد و حفظ کرده بودند، برای درمان و دارو استمداد می جستند و با توسل به مقایسه بیمارها و علائمشان درمان را انجام می دادند. اصحاب تجربه و اصحاب قیاس در برنامه های درسی نیز با هم اختلاف داشتند. اصحاب تجارب در درس های خود از طب عملی شروع می کردند و سپس به طب نظری می پرداختند و اصحاب قیاس برعکس از نظری شروع، و به عملی ختم می کردند. گروه سومی از پزشکان هم به نام اصحاب الحِیَل وجو داشتند و معتقد بودند که پزشکی به معنی چاره جویی است. اما در نهایت افلاطون طبیب سخنان و عقاید هر دو گروه را بررسی کرد و دید که تجربه ی تنها خطرناک و قیاس به تنهایی نادرست است. پس به جمع میان این دو رأی داد و همه آثار مخالف با این دیدگاه را بسوخت. ( نقل شده از پایگاه اطلاع رسانی حوزه ) جالینوس اصحاب الحیل را کوتاه کنندگان راه طب می داند. آنها برای شناخت و درمان بیماری اهمیتی برای دانستن علت بیماری، سن بیمار، قوت و مزاج بیمار، شرایط اقلیمی و عادات بیمار قائل نبودند. معتقد بودند یا مواد درون بیمار بیش از اندازه حبس می شوند که باید خارج شوند یا بیش از اندازه خارج می شوندکه باید متوقف شوندو یا بیماری در شرایطی است که باید از هر دو روش استفاده کرد. آنها توجهی به عضو دردناکیا علت بیماری نداشتند. ( نقل شده از مقاله ی پزشکی جالینوس و مکاتب پزشکی یونان، نویسنده: فرزانه عامری، مجله ی فلسفه ی علم، پاییز و زمستان 1398 )