اشمات. [ اِ ] ( ع مص ) شاد گردانیدن کسی را به غم دشمن : اشمته اﷲ به ؛ شاد گرداند او را خدای به غم دشمن.( منتهی الارب ). شاد شدن به غم دشمن. ( آنندراج ). شادکامه کردن دشمن. ( زوزنی ). شادمانه کردن دشمن. ( ترجمان علامه جرجانی ص 13 ). شادکام کردن دشمن. ( تاج المصادر بیهقی ) : «فلاتُشْمِت ْ بی الاَعْداءَ». ( قرآن 7 / 150 ). و صاحب اقرب الموارد آرد: اشمته اﷲ بعدوه ؛ یعنی او را مورد شماتت و نکوهش دشمن قرار داد و دشمن با او آنچنان کرد که نتیجه شماتت او بود یا بخاطر شماتت با وی بدی کرد وگاه شماتت از جانب دوست و مشفق به کسی است که دلداده اوست و از وی روی گردان نیست ، چنانکه شاعر گوید: و اشمت ِّ بی من کان فیک ِ یلوم.
