اشفته بخت

لغت نامه دهخدا

( آشفته بخت ) آشفته بخت. [ ش ُ ت َ / ت ِب َ ] ( ص مرکب ) شقی. بدبخت. بشوریده بخت :
بدو گفت کای ترک آشفته بخت
بگرداد از تو همه تاج و تخت.
فردوسی.

فرهنگ فارسی

( آشفته بخت ) ( صفت ) بدبخت بداقبال شقی .
شقی بدبخت

فرهنگ عمید

( آشفته بخت ) بدبخت، تیره بخت.

جدول کلمات

آشفته بخت
شقی

پیشنهاد کاربران

این ادعا را قدم به قدم بررسی کنیم و با منابع معتبر تاریخی و زبان شناسی پاسخ علمی بدهیم.
- - -
ادعای مطرح شده:
1. کلمه �آشفته / آشفتن� از �آلشترماق� ساخته شده است.
2. �آلش� و �آش� در یک مسیر هستند و به معنای شعله و روشن شدن است.
...
[مشاهده متن کامل]

3. همگی از ریشه کهن �آش / آچ� ساخته شده اند.
- - -
بررسی علمی:
1️⃣ ریشه ی �آشفتن� و �آشفته�
لغت نامه دهخدا و فرهنگ های معتبر زبان فارسی ( مانند فرهنگ عمید و معین ) برای آشفتن و آشفته چنین توضیح می دهند:
آشفتن: به معنی �در هم و بر هم کردن، بی نظم کردن، پریشان کردن�
آشفته: اسم مفعول از آشفتن، به معنی �در هم و بر هم شده، پریشان�
ریشه شناسی فارسی:
بر اساس مطالعات زبان شناسی تاریخی ( مانند �تاریخ زبان فارسی� اثر داریوش آشوری و فرهنگ های ریشه یابی واژگان فارسی ) این واژه از ریشهٔ آش فتنه/فتن یا ریشه های اوستایی/پهلوی مرتبط با �بی نظمی و آشوب� است، نه با آتش یا شعله.
2️⃣ بررسی �آلشترماق� و �آلش� در ترکی
آلشترماق ( یا �آلشتر� �ماق� ) در ترکی به معنی روشن کردن یا آتش زدن است.
ترکی و فارسی دو زبان متفاوت با ریشه های مختلف اند، و هرچند برخی واژگان فارسی وارد ترکی شده اند، این گونه اشتقاق معکوس از ترکی به فارسی توسط زبان شناسان معتبر تایید نشده است.
هیچ منبع معتبر فارسی شناسی یا ترکی شناسی نشان نمی دهد که �آشفته� از �آلشترماق� ساخته شده باشد.
3️⃣ بررسی �آش / آچ� به معنی شعله و روشنایی
در فارسی و اوستایی، آش به معنی غذا یا چیزی پخته شده است و ریشه شعله ندارد.
ریشه ی شعله و آتش در فارسی کهن آت / آتش است، نه آش.
منابع معتبر:
فرهنگ واژه های فارسی باستان و اوستایی ( مانند �. Benveniste، A. Schmitt )
لغت نامه دهخدا
- - -
نتیجه علمی:
✅ کلمات آشفته / آشفتن ریشه در زبان فارسی و اوستایی دارند و معنای شعله و آتش در آن دخیل نیست.
❌ ادعای ریشه یابی از ترکی آلشترماق → آشفته جعلی و بدون پایه علمی است.
❌ هیچ منبع معتبر تاریخی یا زبان شناسی این ادعا را تایید نمی کند.
- - -