آشتیانی میرزا محمدحسن. آشْتیانی ، میرزا محمّدحسن (تهران ۱۲۴۸ـ۱۳۱۹ق)
فقیه ایرانی . در ۱۳سالگی برای تحصیل علوم دینی عازم بروجرد شد. سپس در نجف اشرف به زمرۀ شاگردان شیخ مرتضی انصاری پیوست و یک سال پس از وفات شیخ (۱۲۸۱ق)، به تهران آمد و اولین ناشر آثار استادش گردید. در ۱۳۰۷ق که قرارداد رژی میان دولت ایران و کمپانی انگلیسی رژی منعقد شد، میرزای آشتیانی از طرف میرزای شیرازی رهبری قیام تنباکو را در ایران به عهده گرفت و پس از ۵۵ روز مبارزه و درگیری بین علما و مردم با دولت ، سرانجام قرارداد در ۲۵ جمادی الثانی ۱۳۰۹ق به دست ناصرالدین شاه رسماً لغو شد. وی در ۱۳۱۱ق به سفر حج رفت . پیکر وی در مقبرۀ شیخ جعفر شوشتری واقع در نجف اشرف مدفون است. از آثار اوست: بَحرُ الْفَوائد فی شرحِ الفرائد؛ که از بهترین حواشی بر رسائل شیخ انصاری است؛ مباحث الفاظ ؛ کتاب الخِلَل فی الفقه؛ کتاب القضاء؛ کتاب الوَقْف و اِحیاء الْمَوات؛ اِزاحۀ الشکوک عن حکم اللباس المَشکوک.
فقیه ایرانی . در ۱۳سالگی برای تحصیل علوم دینی عازم بروجرد شد. سپس در نجف اشرف به زمرۀ شاگردان شیخ مرتضی انصاری پیوست و یک سال پس از وفات شیخ (۱۲۸۱ق)، به تهران آمد و اولین ناشر آثار استادش گردید. در ۱۳۰۷ق که قرارداد رژی میان دولت ایران و کمپانی انگلیسی رژی منعقد شد، میرزای آشتیانی از طرف میرزای شیرازی رهبری قیام تنباکو را در ایران به عهده گرفت و پس از ۵۵ روز مبارزه و درگیری بین علما و مردم با دولت ، سرانجام قرارداد در ۲۵ جمادی الثانی ۱۳۰۹ق به دست ناصرالدین شاه رسماً لغو شد. وی در ۱۳۱۱ق به سفر حج رفت . پیکر وی در مقبرۀ شیخ جعفر شوشتری واقع در نجف اشرف مدفون است. از آثار اوست: بَحرُ الْفَوائد فی شرحِ الفرائد؛ که از بهترین حواشی بر رسائل شیخ انصاری است؛ مباحث الفاظ ؛ کتاب الخِلَل فی الفقه؛ کتاب القضاء؛ کتاب الوَقْف و اِحیاء الْمَوات؛ اِزاحۀ الشکوک عن حکم اللباس المَشکوک.