اشتیانی احمد

[ویکی نور] آشتیانی احمد. «میرزا احمد آشتیانی»، فقیه و فیلسوف شیعی امامی، چهارمین و کوچک ترین فرزند میرزا حسن مجتهد آشتیانی، فقیه سرشناس روزگار ناصر الدین شاه و مظفر الدین شاه قاجار، در حدود سال 1261-1300ش در تهران به دنیا آمد.
وی پس از تحصیل علوم مقدماتی، چندی در درس فقه و اصول پدرش حاضر گردید. پس از رحلت او، تحصیلاتش را نزد علمای دیگری مانند سید محمد یزدی، میرزا هاشم رشتی، حکیم کرمانشاهی و حکیم اشکوری، شیخ مسیح طالقانی، میرزا شهاب الدین نیریزی شیرازی و آخوند ملا محمد هدیجی زنجانی و سید عبدالکریم لاهیجی دنبال کرد و آنگاه در مدرسه سپهسالار به تدریس معقول و منقول مشغول شد. پس از مدتی حکمت مشاء، حکمت متعالیه، عرفان نظری، طب و ریاضیات و نجوم را آموخت و به مقاطع بالای علمی رسید. در سال 1340ش و در چهل سالگی رهسپار نجف شد و افزون بر کسب فیض از محضر استادانی چون میرزای نائینی و آقا[[عراقی، ضیاء‎الدین|ضیاء الدین عراقی، خود نیز مجلس درس فلسفه دایر ساخت.
ایشان در سال 1350ش پس از اقامت ده ساله در نجف، به ایران بازگشت و بقیه عمر را در تهران به تدریس فقه و اصول و علوم عقلی، تألیف کتاب و ارشاد مردم گذراند. وی علاوه بر احاطه بر علوم عقلی و نقلی، در پزشکی قدیم و دانش های ریاضی نیز دستی داشت و خط را به نیکویی می نوشت و با تخلص «واله» شعر می سرود. وی عارفی خوش خلق، متواضع، سلیم النَّفس، متعبّد و پارسا بود. میرزا احمد از پنج تن از مراجع زمان یعنی میرزاحسین نائینی، حایری یزدی، آقا[[عراقی، ضیاء‎الدین|ضیاء الدین عراقی، سید ابوالحسن اصفهانی و حاج آقا حسن بروجردی گواهی اجتهاد داشت.
از شاگردان ایشان می توان به: سید جلال الدین آشتیانی، میرزا محمدباقر آشتیانی، حسن حسن زاده آملی و سید عباس طباطبایی اشاره نمود.
از میرزا احمد آشتیانی جمعاً 62 کتاب و رساله و حاشیه باقی مانده که بیش از 27 کتاب و رساله آن به چاپ نرسیده است. از تألیفات چاپ نشده وی 32 حاشیه است که میرزا احمد آنها را بر کتاب های معتبر فقه، اصول، حکمت، معانی و بیان، عرفان، صرف و نحو عربی، هیئت و منطق نوشته است.
وی در سوم تیرماه 1354 برابر با 14 جمادی الثانی 1395 در نودوپنج سالگی در تهران درگذشت و در صحن حرم عبدالعظیم حسنی در ری به خاک سپرده شد.