اشترخانی ندرمحمدخان

دانشنامه آزاد فارسی

اَشتَرخانی، نَدَرْمحمّدخان ( ـ۱۰۶۰ق)
امیر بخارا (حک: ۱۰۵۰ـ۱۰۵۵) و بلخ (حک: ۱۰۵۶ـ۱۰۶۰ق) از سلسلۀ اشترخانیان، فرزند دین محمد خان. در پادشاهی امامقلی حکمران بلخ بود. در ۱۰۳۷ق به کابل تاخت و زیان های بی شمار به سپاه شاه جهان گورکانی وارد کرد. در ۱۰۵۰ق، امامقلی خان را، که نابینا شده بود، از سلطنت خلع کرد و خود به جای او نشست و امیران و درباریان را از بلخیان برگزید و همین امر سبب دودستگی بین ازبکان و بلخیان شد. دیری نگذشت که ازبکان به فرماندهی باقی یوز بر ندرمحمدخان شوریدند و تاشکند را تصرف کردند. او نیز فرزندش عبدالعزیز خان را به سرکوبی آن ها فرستاد، اما عبدالعزیز خان به مخالفان پیوست و بر شهر بخارا دست یافت. ندرمحمدخان به بلخ گریخت و از شاه جهان استمداد جست. هندیان پس از ورود به ولایت بلخ، آن را به تصرف خود در آوردند و ندرمحمدخان با تعدادی از بستگانش به مرو گریخت و از شاه عباس دوم کمک خواست. شاه عباس او را به اصفهان دعوت کرد و با احترام زیاد از او استقبال نمود و پس از مدتی چند هزار نفر از جنگجویان قزلباش را در اختیار او گذاشت تا سلطنت خود را بازپس گیرد. او در ۱۰۵۶ یا ۱۰۵۷ق در بلخ مستقر شد و همچنان با مخالفت ها و جنگ های پسرش مواجه بود. او که از ادامه جنگ و ستیز ناتوان شده بود، در ۱۰۵۹ یا ۱۰۶۰ق، بلخ را رها کرد و دوباره به ایران بازگشت و ضمن عزیمت به اصفهان در بسطام درگذشت. شاه عباس دوم کالبدش را به مدینه فرستاد و همراهانش را به نزد عبدالعزیز خان بازگردانید. ندرمحمدخان طبع شعر داشت. محمودولی بلخی که بحرالاسرار فی معرفة الاخیار را در تاریخ و روزگار او نوشته از مقربان دربار او بود.

پیشنهاد کاربران

بپرس