مایعی بی رنگ، تندبو، ترش، و سمی موجود در نیش زنبور و بعضی حشرات دیگر که در رنگ سازی، دباغی، آبکاری فلزات، و تهیه آفت کش ها به کار می رود، جوهر مورچه. &delta، نخستین بار آن را از مورچه های سرخ گرفته اند.
