اسید سیتریک

خواص
اسیدیته اسید سیتریک ناشی از وجود سه گروه کربوکسی می باشد که می توانند پروتون از دست دهند. یون اسید سیتریک به نام سیترات معروف است. سیتراتها بافرهای خوبی برای کنترل PH محلولهای اسیدی هستند. یون سیترات با بسیاری از فلزات نمک سیترات ایجاد می کند که مهمترین آن سیترات کلسیم ( جوهر لیمو ) می باشد که برای نگهداری غذا از فساد و خوش طعم کردن آن بکار می رود. یون سیترات می تواند با فلزات ترکیبات کی لیتی ایجاد کند.
در دمای اتاق اسید سیتریک ، یک پودر کریستالی سفید می باشد که می تواند به دو فرم بی آب و یا یک آبه وجود داشته باشد. فرم بی آب از کریستالیزه شدن اسید سیتریک در آب گرم ایجاد می شود در حالی که فرم یک آب از تبلور آن در آب سرد ایجاد می شود. فرم یک آبه با حرارت دادن در 47 درجه سانتیگراد به فرم بی آب تبدیل می شود. اسید سیتریک در حرارت بالای 175 درجه تجزیه شده و CO2 و آب آزاد می کند.
تاریخچه
اسید سیتریک در قرن هشتم توسط جابر بن حیان کشف شده است. دانشمندان قرون وسطی در اروپا در قرن سیزدهم با خواص اسیدی لیمو و آبلیمو آشنا شدند. اسید سیتریک اولین بار در سال 1784 توسط شیمیدان سوئدی کارل ویلملم بوسیله متبلور کردن آبلیمو جداسازی شد.
در سال 1893 C. Wehner با کشف کپک پنی سیلیوم توانست اسید سیتریک را بوسیله شکر تولید کند. هر چند که تولید میکروبیولوژیکی اسید سیتریک تا جنگ جهانی اول روش صنعتی مهمی کشف کرد که در تولید اسید سیتریک کار آمد بودند. امروزه بیشتر اسید سیتریک تولیدی در جهان با این روش استفاده از کپک اسپرژیل انجام می گیرد.
نحوه تولید
در روش تولید اسید سیتریک با کپک اسپرژیل ، این کپک را روی شکر کشت می دهند تا اسید سیتریک تولید کند بعد از جداسازی از محلول حاصل ، اسید سیتریک را بوسیله ته نشین کردن با آب آهک به صورت نمک سیترات کلسیم جداسازی می کنند. سیترات کلسیم در حضور اسید سولفوریک ، اسید سیتریک تولید می کند.
کاربردهای ویژه
اسید سیتریک عمدتا به عنوان ماده محافظ مواد غذایی و چاشنی غذا مورد استفاده قرار می گیرد. نمکهای سیترات با فلزات گوناگون در افراد مریض به عنوان کمکهای غذایی مورد استفاده قرار می گیرد. از خواص بافری سیتراتها در کنترل PH در مواد تمیز کننده خانگی استفاده می شود.
اسید سیتریک به دلیل توانایی تشکیل کیلیت با فلزات در ترکیب شوینده ها استفاده می شود. این ماده با ترکیب شدن با یونهای فلزی مانع مزاحمت آنها در ترکیب با اجزا تمیز کننده شوینده ها می شود. اسید سیتریک در داروسازی هم کاربرد دارد و به عنوان ماده ای بی خطر برای مصرف در غذاها شناخته شده است.
مباحث مرتبط با عنوان
* آبلیمو
* آنتی اکسیدان
* اسید سولفوریک
* اسید سیتریک در داروسازی
* اسید کربوکسیلیک
* اسید فرمیک
* سیترات
* سیترات کلسیم
* لیمو ترش
* نوشابه