اسیب شناسی دینی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] آسیب شناسی دینی. به طور کلی هر پدیده ای ممکن است در معرض آسیب های متفاوتی قرار گیرد؛ دین نیز از این قاعده مستثنی نیست. آسیب شناسی دینی در صدد کشف و تحلیل کج روی های معرفتی و رفتارهای دینی و معرفی راه کارهای درمان آن ها است.آسیب ها و بحران های دینی و به تبع، پیشگیری و درمان آن ها به دو شاخه تعلق دارد: نخست به ماهیت و چیستی دین و دوم به وجود و تحقق خارجی دینداری در جامعه.به همین خاطر پرداختن به آسیب هایی که به دین وارد می شود، صرف نظر از اینکه این آسیب ها داخلی هستند یا خارجی، یکی از مباحث مهم در دین شناسی بوده که تحت عنوان آسیب شناسی دینی بدان پرداخته می شود. از آنجایی که این آسیب ها مانند بیماری باعث ضربه زدن، ناکارآمد کردن و حتی میراندن دین می شو د، در درجه اول شناخت و در مرحله بعد درمان این آسیب ها یکی از دغدغه های مهم دینداران و دین شناسان می باشد.
اصطلاح آسیب شناسی در همه رشته های علوم اعم از کاربردی، پایه، تجربی، طبیعی و انسانی به کار گرفته شده و به تبع آن در ادبیات دینی نیز بیش از یک سده است که مورد توجه اصلاح طلبان مسلمان قرار گرفته است.
اسفندیاری، محمد، آسیب شناسی دینی (پژوهشهایی درباره اسلام شناسی و جامعه شناسی)، انتشارات صحیفه خرد، قم، چاپ اول، ۱۳۸۴، ص۷.
علوم اجتماعی در اثر مشابهت سازی (در قرن نوزدهم) میان کالبد انسانی و کالبد جامعه و بیماری های عضوی و بحران های اجتماعی، دانش نوی به نام آسیب شناسی اجتماعی (social pathology) جهت مطالعه عوامل و ریشه های بی نظمی ها و بیماری های اجتماعی پدید آورد.
خسروپناه، عبدالحسین، آسیب شناسی دین پژوهی معاصر (تحلیل دین شناسی شریعتی، بازرگان و سروش)، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۸، ص۲۶.
آشنایی با مفهوم آسیب شناسی اجتماعی روشن می کند که آسیب شناسی دینی در صدد مطالعه، شناخت، پیشگیری از کجروی و جلوگیری از بازگشت مجدد بحران هایی است که با انتظار منطقی از دین، جامعه دینی و ماهیت اسلام سازگاری ندارد. بنابراین آسیب شناسی دینی را می توان این گونه تعریف کرد:آسیب شناسی دینی یعنی شناخت آسیب ها و اشکالاتی که بر اعتقاد و باور دینی و یا آگاهی و معرفت دینی و یا عملی در رفتار جامعه دینی وارد می شود و یا ممکن است که وارد شود.
دژاکام، علی، تفکر فلسفی غرب از منظر استاد شهید مرتضی مطهری، موسسه فرهنگی اندیشه معاصر- تهران، چاپ دوم، ۱۳۷۷، ص۴.
...

پیشنهاد کاربران