اسماعیل زیی

اسماعیل زِیی
(یا: اسماعیل زهی؛ شه بخش) طایفۀ چادرنشین بلوچ ایرانی، ساکن در نواحی سراوان و خاش و زاهدان مشتمل بر هفده تیره که مشهورترین آن ها عبارت اند از لوطی زیی، فقیرزیی، بوتازیی، بلال زیی، ناروزیی، داروزیی، قنبرزیی، قلندرزیی، بلوچ زیی، حسن زیی. این طایفه، مرکب از ۶۰۴ خانوار، میان خراسان و بلوچستان حرکت می کنند. اسماعیل زیی ها در تعدادی از حوادث مهم نظیر جنگ با قوای انگلیسی به فرماندهی ژنرال رجینالد دایر در ۱۳۳۴ق/۱۹۱۶م و شورش گروهی از بلوچان برضد پهلوی اول در ۱۳۱۰ش، شرکت داشتند. سردار جمعه خان و تعدادی دیگر از سرداران این طایفه، پس از شکست به سند و فارس تبعید شدند و بعد از مدتی اجازه یافتند که به موطن خود بازگردند. سرداران اسماعیل زیی، ظاهراً به نشانۀ سپاسگزاری از بخشودگی تبعیدشدگان، نام طایفه را به شه بخش تغییر دادند. این نام پس از پیروزی انقلاب اسلامی دوباره به اسماعیل زیی تغییر کرد.