اسماعیل زاده، حسین (تهران ح ۱۲۵۰ ـ ح ۱۳۲۰ش)
نوازنده و مدرّس کمانچه و ردیف موسیقی ایرانی در عهد ناصری تا اوایل دورۀ پهلوی دوم. پدرش اسماعیل خان از کمانچه نوازان مشهور تهران و معلّم وی بود. حسین خان در جوانی دستۀ مطربی داشت و از نوازندگان محلۀ سرپولکِ تهران بود. بعد از آشنایی با علی خان ظهیرالدوله و عضویت در انجمن اخوت، مطربی را کنار گذاشت و جزو ارکستر این انجمن شد. وی را از نوازندگان بزرگ عهد ناصری و مظفری و در ردیف استادانی چون میرزا حسین قلی (تار) و سماع حضور (سنتور) دانسته اند، و شاگردان زیادی در کمانچه نوازی، ویولن نوازی، آوازخوانی و ردیف شناسی به او منتسب اند؛ ازجمله حسین یاحقی (بهترین شاگرد او در کمانچه و ویولن)، ابوالحسن صبا، رکن الدین مختاری، مرتضی محجوبی، رضا محجوبی، مجید وفادار، ابراهیم منصوری، ادیب خوانساری و حسین قوامی. حسین خان در گروه نوازندگانی که زیرنظر درویش خان کار می کردند نیز تک نواز کمانچه بود. او به سبک استادان قدیم، ساز را با قدرت، چابک و تکیه ها را سریع می نواخته و صدای ساز او رسا و بلند بوده است. وی در زمان تأسیس نمایندگی کمپانی های ضبط صفحات گرامافون در تهران (۱۲۸۵ـ۱۲۹۵ش) صفحاتی پُر کرد که حاوی همنوازی های او با موسیقی دانان آن دوره، و نیز چند تک نوازی است که توانایی او را نشان می دهد. حسین خان در سال های پایانی عمر، به تعلیم ویولن مشغول بود و این ساز را به روش کمانچه تدریس می کرد. او دارای ردیفی مخصوص به خود بوده که از آن اثری باقی نمانده است.
نوازنده و مدرّس کمانچه و ردیف موسیقی ایرانی در عهد ناصری تا اوایل دورۀ پهلوی دوم. پدرش اسماعیل خان از کمانچه نوازان مشهور تهران و معلّم وی بود. حسین خان در جوانی دستۀ مطربی داشت و از نوازندگان محلۀ سرپولکِ تهران بود. بعد از آشنایی با علی خان ظهیرالدوله و عضویت در انجمن اخوت، مطربی را کنار گذاشت و جزو ارکستر این انجمن شد. وی را از نوازندگان بزرگ عهد ناصری و مظفری و در ردیف استادانی چون میرزا حسین قلی (تار) و سماع حضور (سنتور) دانسته اند، و شاگردان زیادی در کمانچه نوازی، ویولن نوازی، آوازخوانی و ردیف شناسی به او منتسب اند؛ ازجمله حسین یاحقی (بهترین شاگرد او در کمانچه و ویولن)، ابوالحسن صبا، رکن الدین مختاری، مرتضی محجوبی، رضا محجوبی، مجید وفادار، ابراهیم منصوری، ادیب خوانساری و حسین قوامی. حسین خان در گروه نوازندگانی که زیرنظر درویش خان کار می کردند نیز تک نواز کمانچه بود. او به سبک استادان قدیم، ساز را با قدرت، چابک و تکیه ها را سریع می نواخته و صدای ساز او رسا و بلند بوده است. وی در زمان تأسیس نمایندگی کمپانی های ضبط صفحات گرامافون در تهران (۱۲۸۵ـ۱۲۹۵ش) صفحاتی پُر کرد که حاوی همنوازی های او با موسیقی دانان آن دوره، و نیز چند تک نوازی است که توانایی او را نشان می دهد. حسین خان در سال های پایانی عمر، به تعلیم ویولن مشغول بود و این ساز را به روش کمانچه تدریس می کرد. او دارای ردیفی مخصوص به خود بوده که از آن اثری باقی نمانده است.