اسلوونی

اسلوونی ( به اسلونیایی: Slovenija ) با نام رسمی جمهوری اسلوونی ( به اسلونیایی: Republika Slovenija ) کشوری است در جنوب اروپای مرکزی. پایتخت و بزرگ ترین شهر آن لیوبلیانا است. همچنین اسلوونی در سال ۲۰۰۴ به عضویت پیمان ناتو درآمد.
اسلوونی از سوی غرب با ایتالیا، از شمال با اتریش، از جنوب و جنوب شرقی با کرواسی و از سمت شمال شرق با مجارستان هم مرز است. اسلوونی یک جمهوری پارلمانی است و از اقتصاد و وضعیت اجتماعی پیشرفته ای برخوردار است. ۶۱ درصد از مردم اسلوونی مسیحی و بقیه بی دین یا پیرو دیگر ادیان هستند.
این کشور تا سال ۱۹۹۱ جزئی از کشور یوگسلاوی بود و پس از آن تاریخ مستقل گردید. اسلوونی شمالی ترین بخش جمهوری فدراتیو یوگسلاوی سابق بوده است و در سال ۱۹۹۱ و پس از یک درگیری مختصر نظامی ( جنگ ده روزه ) با صربستان، استقلال خود را اعلام کرد. این جمهوری، همواره پل ارتباطی شبه جزیرهٔ بالکان با مرکز و غرب اروپا بوده است. بخش زیادی از این کشور، کوهستانی است و اکثر جمعیتش، در شهر لیوبلیانا و حومهٔ آن زندگی می کنند.
جمعیت این کشور دو میلیون و شصت هزار نفر است. واحد پول این کشور یورو و زبان رسمی آن اسلوونیایی است. اسلوونی از اعضای اتحادیه اروپا و پیمان ناتو است.
اسلوونی نظیر کرواسی زیر سلطهٔ امپراتوری عثمانی نرفت ولی قدرت های ناحیه ای اروپایی نظیر جمهوری ونیز و باواریا به ویژه امپراتوری اتریش - مجارستان قرنها بر این قسمت حاکمیت داشتند. حکومت محلی باواریا از قرن هفتم و هم زمان با ورود اسلاوها به اسلوونی بر آن دست یافت و تا قرن سیزدهم و ورود امپراتوری اتریش - مجارستان به حضور خود ادامه داد. منطقه اسلوونی امروزی قرن ها متعلق به اتریش بود. اسلوونی ها در این دوره در مناطق مختلف خالصه و دوک نشین اتریشی زندگی می کردند. [ ۱] در سال ۱۸۶۶ برخی از نواحی اسلوونی نشین جزئی از ایتالیا شدند. اسلوونی در سال ۱۹۱۸، بخشی از کشور کوتاه مدت «اسلوونی ها، کروات ها و صرب ها» ( SHS ) شد، و پس از آن و از سال ۱۹۱۸ به بعد اسلاونی در زمرهٔ جمهوریهای سه گانه پادشاهی یوگسلاوی قرار گرفت. در آن زمان، در دوره ۱۹۱۹–۱۹۲۰، مرزهای اسلوونی در پیمان سن ژرمن ( مرز شمالی ) ، پیمان راپالو ( مرز غربی ) و پیمان تریانون ( مرز شمال شرقی ) تعیین شد. [ ۲]
پس از اشغال اسلوونی در سال ۱۹۴۱، که در آن خاک این کشور بین آلمان، ایتالیا و مجارستان تقسیم شد، جبهه آزادیبخش اسلوونی مبارزه شدیدی را برای آزادی آغاز کرد و این جبهه در این نبرد به پارتیزان های تیتو پیوست. در ۱۰ اوت ۱۹۴۵، اسلوونی با عنوان «جمهوری خلق اسلوونی» تبدیل به بخشی از جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی شد. این واحد سیاسی جدید چند ماه بعد، در پی یک انتخابات غیرآزاد که در ۱۱ نوامبر برگزار شد، جمهوری خلق فدرال یوگسلاوی، نام گرفت و باری دیگر پس از آن، در ۱۹۶۳–۱۹۹۱، نام آن به جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی ( SFRJ ) تغییر نام داد. [ ۲]

اِسلووِنی (Slovenia)
اِسلووِنی
اِسلووِنی
موقعیت. جمهوری نوبنیاد اسلوونی در اروپای جنوبی، در انتهای شمال غربی شبه جزیرۀ بالکان و میان کشورهای اتریش در شمال، مجارستان در شرق، کروآسی در جنوب، و دریای آدریاتیک و ایتالیا در غرب جا دارد. مساحت این کشور ۲۰,۲۵۵ کیلومتر مربع و شهر لیوبلیانا پایتخت آن است.سیمای طبیعی. کشور کوچک اسلوونی که با باریکه ای در جنوب بندر تریستِ ایتالیا و از طریق بندر کوچک کوپر با دریای آدریاتیک مرتبط است، سرزمینی کوهستانی است که رو به شرق از ارتفاع آن کاسته می شود. دنبالۀ شرقی کوه های آلپ از شمال ایتالیا و اتریش به نواحی شمالی این کشور کشیده شده و بلندترین نقطۀ اسلوونی، کوه تریگلاو با ارتفاع ۲,۸۶۳ متر در شمال غربی کشور، را در خود جای داده است. کوه های آلپ رو به جنوب و شرق به درّه های پوشیده از جنگل های انبوه که رودخانه های ساوا، دراوا، و مورا در آن ها جریان دارند، منتهی می شوند. رودخانۀ ساوا، طولانی ترین رود اسلوونی، از کوه های آلپ شمالی اسلوونی سرچشمه می گیرد و در جهت جنوب شرقی از حوالی شهر لیوبلیانا می گذرد، در سر راه خود دشت حاصل خیز پانونیا را مشروب می کند، و به کشور کروآسی وارد می شود. اسلوونی کلاً پوشیده از جنگل است و دره های ژرف آن حاصل خیز و بار آورند. بیشتر اراضی آن از نهشت های زغال سنگ انباشته است و تاکستان های وسیع و شراب مرغوب آن در اروپا معروف است. اسلوونی کشور صنعتی کوچکی است و شهرهای مهم آن عبارت اند از لیوبلیانا، ماریبور، تسلیه، کرانیه و کوپر تنها بندر این کشور است. اقلیم آن، به ویژه در نواحی غربی، مدیترانه ای است. تابستان های گرم که با بارندگی های شدید به پایان می رسد و زمستان های سرد و یخبندان، به خصوص در نواحی شرقی که اقلیم قاره ای دارد، از ویژگی های آن است. میانگین دمای شهر لیوبلیانا در دی ماه ۴- درجۀ سانتی گراد، در تیر و مرداد ۲۲ درجۀ سانتی گراد، و میانگین بارندگی سالانۀ آن ۱,۳۸۳ میلی متر است.
اقتصاد. تا پیش از فروپاشی کشور یوگسلاوی، اسلوونی آبادترین و ثروتمندترین جمهوری تشکیل دهندۀ کشور مزبور بود و تقریباً بیست درصد از درآمد کشور یوگسلاوی را تأمین می کرد. آثار جنگ های داخلی با صربستان و اهمیت خاصی که اسلوونی برای کشور یوگسلاوی داشت، صرب ها را بر آن داشت تا بیشتر بر ارکان اقتصادی این سرزمین لطمه بزنند و واحدی بیمار و ناتوان از آن باقی گذارند. در هر صورت، امروز کشاورزی و صنعت پایه های اقتصادی این کشور نوبنیاد را تشکیل می دهند. کشاورزی اسلوونی بیشتر بر دامداری و پرورش احشام متکی است و تولید غلات، سیب زمینی، چغندرقند و شراب از مهم ترین فعالیت های کشاورزی حوضۀ رودخانۀ دراوا به شمار می آیند. استخراج و تولید آهن، فولاد، سرب، و جیوه مهم ترین فعالیت های صنعتی و معدنی حوزۀ لیوبلیانا محسوب می شوند. صنعت نساجی که پس از استقلال اسلوونی پی ریزی شده است، موقعیت خوبی دارد و آیندۀ درخشانی را نوید می دهد. اسلوونی از نظر منابعی چون زغال قهوه ای (لیگنیت)، سرب، و جیوه نیز کشوری غنی است. خصوصی سازی فعالیت های اقتصادی این کشور از بدو استقلال در دو مرحله آغاز شد؛ مرحلۀ نخست خصوصی سازی مشاغل کوچک، و مرحلۀ بعد خصوصی سازی صنایع بزرگ بود که از ۲۰۰۱ آغاز شده است. از آن جا که یکی از شروط عضویت در اتحادیۀ اروپا بالابودن درآمد سرانۀ کشور داوطلب است، کشور اسلوونی تلاش فراوانی در این راه مبذول داشته و درآمد سرانۀ خود را تا ۱۵,۹۷۷ دلار بالا برده است. میزان تولید نیروی الکتریسیته اسلوونی که تا پیش از ۱۹۹۹ معادل ۲,۶۲۰میلیون کیلووات بود، در آغاز قرن بیست ویکم به ۱۳,۲۶۱میلیون کیلووات رسید که ۴,۶۹۶میلیون کیلووات آن از راه انرژی هسته ای و ۳,۷۳۹میلیون کیلووات به طریق برقابی تأمین شده و مصرف سرانۀ آن به ۶,۶۳۰ کیلووات ساعت رسیده است.
حکومت و سیاست. حکومت کشور اسلوونی جمهوری چندحزبی با دو مجلس قانون گذاری به نام مجلس شورای ملی و شورای ایالتی، است. شمار نمایندگان مجلس شورای ملی ۹۰ نفر است که برای یک دورۀ چهار ساله انتخاب می شوند و ۴۰ عضو شورای ایالتی نیز برای پنج سال برگزیده می شوند. دورۀ ریاست جمهوری این کشور پنج سال است و رهبر حزب اکثریت سمت نخست وزیری و تشکیل هیئت دولت را برعهده دارد.مردم و تاریخ. جمعیت اسلوونی حدود ۲,۰۵۳,۰۸۰ نفر (۲۰۱۱) و تراکم نسبی آن به۱۰۱.۴ نفر در کیلومتر مربع می رسد. رشد جمعیت آن۰.۱ درصد است و ۹۱ درصد از آنان اسلوونیایی اند. ۹۶ درصدشان پیرو کلیسای کاتولیک رومی اند و۵۰.۸ درصد آنان شهرنشین اند. زبان رسمی این کشور اسلوونیایی است و میانگین امید به زندگی ۷۵ سال است و۹۹.۵ درصد از مردم آن باسوادند. اسلوونیایی ها که از قرن ۶م در این سرزمین ساکن بوده اند، در قرن ۸م تحت استیلای باواریایی ها قرار گرفتند و سپس ضمیمه امپراتوری کارولنژیان شدند. این سرزمین در ۱۸۰۹ به تصرف ناپلئون بناپارت، امپراتور فرانسه درآمد و پس از سقوط او به امپراتوری اتریش پیوست. در پایان جنگ جهانی اول، ایالت های صرب و کروآت و اسلوونی با هم متحد شدند و کشور یوگسلاوی را پدید آوردند. درجنگ جهانی دوم، اسلوونی میان آلمان و ایتالیا و مجارستان تقسیم شد و پس از پایان جنگ دوباره به جمهوری فدرال یوگسلاوی پیوست و عنوان صنعتی ترین و پیشرفته ترین جمهوری تشکیل دهندۀ یوگسلاوی را به خود اختصاص داد. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، مقدمات جداشدن این سرزمین از یوگسلاوی فراهم شد؛ و در ژوئن ۱۹۹۱ اعلام استقلال کرد و پس از یک جنگ داخلی خونین و میانجیگری جامعۀ اروپا سرانجام در ۸ اکتبر ۱۹۹۱ رسماً به استقلال رسید و روابط نزدیکی با اتحادیۀ اروپا برقرار کرد.