ایرلندی ها که از جمله اقوام سلت به شمار می روند، همانند سایر اقوام اروپا پیش از مسیحیت اعتقادات پاگانی و چندخدایی داشتند. اگرچه که ما هیچ متنی از دوران پیشامسیحیت ایرلند نداریم اما بخشی از این اساطیر در ادبیات ایرلندی مسیحی دوره قرون وسطی حفظ شده است. شایان ذکر است که اساطیر ایرلندی بهتر و بیشتر از همهٔ دیگر بخش های اسطوره های سلتی حفظ شده است. به طور کلی می توان متون اساطیر ایرلندی را به چهار دوره بخش بندی کرد: دوره اساطیری، دوره اولستر، دوره فنیان و دوره تاریخی. بخش هایی نیز هست که در هیچ یک ازین دوره ها نمی گنجد.
ثبت سنت شفاهی ایرلند از قرن ششم میلادی ، پس از گرویدن این مردم به مسیحیت آغاز شده است. البته دست نوشته های موجود اغلب قدمتی فراتر از قرن دوازدهم میلادی ندارند، با این وجود صاحب نظران معتقدند که این متون ریشه در سنت و فولکلور مردم ایرلندی دارد که در دوران ایرلند مسیحی ثبت شده است. طبیعتا اساطیر که دوران مسیحی ثبت شده در نتیجه گذر زمان، عدم آشنایی روحانیون مسیحی و تعصبات و پیشداوری های ایشان نسبت به دین پیش از مسیحیت، دچار تحریف شده است و بعدها که به نگارش درآمده با اساطیر مسیحی و یا حتی اساطیر کلاسیک ( یونان و روم ) درآمیخته است[ ۱] با این وجود با استفاده از شواهد باستان شناسی و زبان شناسی تا حدودی می توان اساطیر مردم ایرلند پیش از مسیحیت را بازسازی کرد.
همان طور که گفتیم که متون اساطیر ایرلندی را می توان به چهار بخش اساطیری، چرخه اولستر، چرخه فنیان و دوران تاریخی تقسیم بندی کرد. درباره دوره اساطیری ما دو متن اساسی داریم. یکی کتاب لاور گوالا[ ۲] یا کتاب اشغال ها می باشد که سرگذشت افسانه ای از نخستین ساکنان جزیره ایرلند را گزارش می کند و دیگری کتاب دین شن خاس[ ۳] یا تاریخ مکان ها که داستان اساطیری نام اماکن در ایرلند را شرح می دهد[ ۴] . درباره گروه موسوم به چرخه اولستر، مهم ترین منبع ما تان بوکولنا[ ۵] یا غارت گله گاو کولی[ ۶] می باشد که قدیمی ترین نسخه آن دست نوشته لاور ناهودرا[ ۷] یا کتاب گاو قهوه ای دن[ ۸] می باشد که در صومعه کلون ماسنویس[ ۹] ( یا کلون مک نوا[ ۱۰] ) ایرلند توسط سه راهب تألیف شده است که یکی از این راهبان تا قبل از ۱۱۰۶ میلادی فوت کرده است[ ۱۱] .
این دوره شامل داستانهایی از خدایان پیشین و منشأ ایرلندی هاست که از دیگر دوره ها کمتر حفظ شده است. همان طور که قبل تر گفتیم، لاور گوالا یا کتاب اشغال ها از جمله متون اساسی این دوره هستند که سرگذشت افسانه ای از نخستین ساکنان جزیره ایرلند ارائه می کند. طبق لیبهار گوالا در ابتدا زنی به نام سیسایر و پیروانش که همگی زن بودند ساکن این جزیره شدند. شخصیت سیسایر احتمالا برگرفته از سیرسه، افسونگر اساطیر یونانی، می باشد. سیسایر و قومش بر اثر بیماری همگی نابود شدند. سپس نوبت به مردی به نام پارتولان می رسد که به همراه چند خانواده دیگر از یونان به جزیره می آید، اگرچه نسل او تا سیصد سال بعد ادامه دارد اما در نهایت قوم او نیز به سرنوشت سیسایر دچار شده و در اثر بیماری از بین می روند. بعد از پارتولان اقوام دیگری به جزیره می آیند که مهم ترین ایشان توآتا دی دانان یا قوم ایزدبانو دانو هستند. توآتا دی دانان که قدرت های جادویی داشتند، تا سال ها حاکمان ایرلند بودند اگرچه که برای این حاکمیت مجبور بودند با ساکنان پیشین ایرلند بجنگند. در نهایت توآتا دی دانان مغلوب گروهی به نام میلسیایی ها شدند که از اسپانیا آمده بودند. طبق توافقی که میان توآتا دی دانان و میلسیایی ها صورت گرفت، قرار بر این شد که قلمروی روی زمین متعلق به میلسیایی ها باشد که ملت ایرلند امروزی از نوادگان ایشان هستند و قلمروی زیر زمین متعلق به توآتا دی دانان باشد. همچنین میلسیایی ها پذیرفتند که توآتا دی دانان را به عنوان خدایان خود بپرستند. در نظر مردم ایرلند تپه ها و خاکریزهای ایرلند دریچه ای به دنیای زیرزمینی اسرارآمیز خدایان توآتا دی دانان بود که به سیده[ ۱۲] یا شی معروف بود و توآتا دی دانان را قوم تپه ها یا ایس سیده[ ۱۳] نیز می نامیدند.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفثبت سنت شفاهی ایرلند از قرن ششم میلادی ، پس از گرویدن این مردم به مسیحیت آغاز شده است. البته دست نوشته های موجود اغلب قدمتی فراتر از قرن دوازدهم میلادی ندارند، با این وجود صاحب نظران معتقدند که این متون ریشه در سنت و فولکلور مردم ایرلندی دارد که در دوران ایرلند مسیحی ثبت شده است. طبیعتا اساطیر که دوران مسیحی ثبت شده در نتیجه گذر زمان، عدم آشنایی روحانیون مسیحی و تعصبات و پیشداوری های ایشان نسبت به دین پیش از مسیحیت، دچار تحریف شده است و بعدها که به نگارش درآمده با اساطیر مسیحی و یا حتی اساطیر کلاسیک ( یونان و روم ) درآمیخته است[ ۱] با این وجود با استفاده از شواهد باستان شناسی و زبان شناسی تا حدودی می توان اساطیر مردم ایرلند پیش از مسیحیت را بازسازی کرد.
همان طور که گفتیم که متون اساطیر ایرلندی را می توان به چهار بخش اساطیری، چرخه اولستر، چرخه فنیان و دوران تاریخی تقسیم بندی کرد. درباره دوره اساطیری ما دو متن اساسی داریم. یکی کتاب لاور گوالا[ ۲] یا کتاب اشغال ها می باشد که سرگذشت افسانه ای از نخستین ساکنان جزیره ایرلند را گزارش می کند و دیگری کتاب دین شن خاس[ ۳] یا تاریخ مکان ها که داستان اساطیری نام اماکن در ایرلند را شرح می دهد[ ۴] . درباره گروه موسوم به چرخه اولستر، مهم ترین منبع ما تان بوکولنا[ ۵] یا غارت گله گاو کولی[ ۶] می باشد که قدیمی ترین نسخه آن دست نوشته لاور ناهودرا[ ۷] یا کتاب گاو قهوه ای دن[ ۸] می باشد که در صومعه کلون ماسنویس[ ۹] ( یا کلون مک نوا[ ۱۰] ) ایرلند توسط سه راهب تألیف شده است که یکی از این راهبان تا قبل از ۱۱۰۶ میلادی فوت کرده است[ ۱۱] .
این دوره شامل داستانهایی از خدایان پیشین و منشأ ایرلندی هاست که از دیگر دوره ها کمتر حفظ شده است. همان طور که قبل تر گفتیم، لاور گوالا یا کتاب اشغال ها از جمله متون اساسی این دوره هستند که سرگذشت افسانه ای از نخستین ساکنان جزیره ایرلند ارائه می کند. طبق لیبهار گوالا در ابتدا زنی به نام سیسایر و پیروانش که همگی زن بودند ساکن این جزیره شدند. شخصیت سیسایر احتمالا برگرفته از سیرسه، افسونگر اساطیر یونانی، می باشد. سیسایر و قومش بر اثر بیماری همگی نابود شدند. سپس نوبت به مردی به نام پارتولان می رسد که به همراه چند خانواده دیگر از یونان به جزیره می آید، اگرچه نسل او تا سیصد سال بعد ادامه دارد اما در نهایت قوم او نیز به سرنوشت سیسایر دچار شده و در اثر بیماری از بین می روند. بعد از پارتولان اقوام دیگری به جزیره می آیند که مهم ترین ایشان توآتا دی دانان یا قوم ایزدبانو دانو هستند. توآتا دی دانان که قدرت های جادویی داشتند، تا سال ها حاکمان ایرلند بودند اگرچه که برای این حاکمیت مجبور بودند با ساکنان پیشین ایرلند بجنگند. در نهایت توآتا دی دانان مغلوب گروهی به نام میلسیایی ها شدند که از اسپانیا آمده بودند. طبق توافقی که میان توآتا دی دانان و میلسیایی ها صورت گرفت، قرار بر این شد که قلمروی روی زمین متعلق به میلسیایی ها باشد که ملت ایرلند امروزی از نوادگان ایشان هستند و قلمروی زیر زمین متعلق به توآتا دی دانان باشد. همچنین میلسیایی ها پذیرفتند که توآتا دی دانان را به عنوان خدایان خود بپرستند. در نظر مردم ایرلند تپه ها و خاکریزهای ایرلند دریچه ای به دنیای زیرزمینی اسرارآمیز خدایان توآتا دی دانان بود که به سیده[ ۱۲] یا شی معروف بود و توآتا دی دانان را قوم تپه ها یا ایس سیده[ ۱۳] نیز می نامیدند.
wiki: اسطوره شناسی ایرلندی