میرزا اسدالله خان یمین اسفندیاری ( ۱۲۶۳ - درگذشت ۱۳۳۶ خورشیدی ) ملقب به یمین الممالک که نام خانوادگی یمین اسفندیاری برگزید، دیپلمات دوره قاجار و از کارگزاران فرهنگی، اقتصادی و دولتی و قانونگذار دوره پهلوی بود.
یمین الممالک از خاندان اسفندیاری مازندران بود. در سال ۱۳۰۶ قمری[ ۱] ( ۱۲۶۷ یا ۱۲۶۸ خورشیدی ) به دنیا آمد. پدرش میرزا جعفرخان یمین الممالک دیپلمات دوره قاجار و مادرش دختر دکتر علی نقی خان حکیم الممالک پزشک تحصیلکرده فرانسه و طبیب مخصوص ناصرالدین شاه بود که از خانواده ای یهودی بود که به اسلام گرویده بودند. املاک او در شرق تهران، اکنون به نام او حکیمیه نامیده می شود. حاج محتشم السلطنه اسفندیاری از رجال بزرگ دوره قاجار و پهلوی نیز عموی یمین الممالک بود.
در مدرسه سن لویی و دارالفنون درس خواند و وارد خدمت وزارت امورخارجه شد. ابتدا برای خدمت در کنسولگری ایران به تفلیس رفت و پس از بازگشت در اداره عثمانی مشغول به کار شد. سپس به معاونت و ریاست اداره کل تذکره رسید. سمت بعدی اش ریاست یکی از شعب محاکمات وزارت امورخارجه بود. [ ۱] اداره محاکمات وزارت خارجه مسئولیت رسیدگی به امور حقوقی و کیفری اتباع بیگانه را به عهده داشت که از کاپیتولاسیون برخوردار بودند.
میرزا اسدالله در همین سمت بود که مرتضی قلی خان صنیع الدوله وزیر مالیه در پانزدهم بهمن ۱۲۸۹ هنگامی که در راه تقدیم اولین بودجه کشور به مجلس بود، به دست یک گرجی و همدست ارمنی او به قتل رسید که هر دو تبعه روسیه بودند. رسیدگی به این پرونده را او عهده دار شد. [ ۲]
میرزا اسدالله سپس به عضویت کمیسیونی برگزیده شد که مأموریت یافت در کردستان به شناسایی و تفکیک تابعیت شهروندان ایران و عثمانی بپردازد. او معاون و سپس سرپرست این کمیسیون بود. در دوران جنگ جهانی اول که بیش از بیست هزار قشون روس در سلطان آباد عراق ( اراک ) مستقر بودند، به عنوان کارگزار ( مسئول امور حقوقی اتباع بیگانه ) به این شهر فرستاده شد. خودش دربارهٔ این دوره از مأموریتش گفته است:
«در آن موقع چاروادارهای همدانی که زیر توپخانه دولت امپراطوری روس بودند، می رفتند در دهات و صدمات زیاری به مردم می زدند و چه مالهایی را که از آن دهات می آوردند به شهر و توی انبارهای جو و کاه قشون روس مخفی می کردند و می فروختند. بنده بودم که دادم آن انبارها را باز کردند و تمام انبارها را ریختند بیرون و تمام مال مردم را به صاحبانش دادم و در توی چهار سوی عراق چاروادارهای همدانی را دادم بستند به سه پایه و تنبیه کردند». [ ۲]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفیمین الممالک از خاندان اسفندیاری مازندران بود. در سال ۱۳۰۶ قمری[ ۱] ( ۱۲۶۷ یا ۱۲۶۸ خورشیدی ) به دنیا آمد. پدرش میرزا جعفرخان یمین الممالک دیپلمات دوره قاجار و مادرش دختر دکتر علی نقی خان حکیم الممالک پزشک تحصیلکرده فرانسه و طبیب مخصوص ناصرالدین شاه بود که از خانواده ای یهودی بود که به اسلام گرویده بودند. املاک او در شرق تهران، اکنون به نام او حکیمیه نامیده می شود. حاج محتشم السلطنه اسفندیاری از رجال بزرگ دوره قاجار و پهلوی نیز عموی یمین الممالک بود.
در مدرسه سن لویی و دارالفنون درس خواند و وارد خدمت وزارت امورخارجه شد. ابتدا برای خدمت در کنسولگری ایران به تفلیس رفت و پس از بازگشت در اداره عثمانی مشغول به کار شد. سپس به معاونت و ریاست اداره کل تذکره رسید. سمت بعدی اش ریاست یکی از شعب محاکمات وزارت امورخارجه بود. [ ۱] اداره محاکمات وزارت خارجه مسئولیت رسیدگی به امور حقوقی و کیفری اتباع بیگانه را به عهده داشت که از کاپیتولاسیون برخوردار بودند.
میرزا اسدالله در همین سمت بود که مرتضی قلی خان صنیع الدوله وزیر مالیه در پانزدهم بهمن ۱۲۸۹ هنگامی که در راه تقدیم اولین بودجه کشور به مجلس بود، به دست یک گرجی و همدست ارمنی او به قتل رسید که هر دو تبعه روسیه بودند. رسیدگی به این پرونده را او عهده دار شد. [ ۲]
میرزا اسدالله سپس به عضویت کمیسیونی برگزیده شد که مأموریت یافت در کردستان به شناسایی و تفکیک تابعیت شهروندان ایران و عثمانی بپردازد. او معاون و سپس سرپرست این کمیسیون بود. در دوران جنگ جهانی اول که بیش از بیست هزار قشون روس در سلطان آباد عراق ( اراک ) مستقر بودند، به عنوان کارگزار ( مسئول امور حقوقی اتباع بیگانه ) به این شهر فرستاده شد. خودش دربارهٔ این دوره از مأموریتش گفته است:
«در آن موقع چاروادارهای همدانی که زیر توپخانه دولت امپراطوری روس بودند، می رفتند در دهات و صدمات زیاری به مردم می زدند و چه مالهایی را که از آن دهات می آوردند به شهر و توی انبارهای جو و کاه قشون روس مخفی می کردند و می فروختند. بنده بودم که دادم آن انبارها را باز کردند و تمام انبارها را ریختند بیرون و تمام مال مردم را به صاحبانش دادم و در توی چهار سوی عراق چاروادارهای همدانی را دادم بستند به سه پایه و تنبیه کردند». [ ۲]
wiki: اسدالله یمین اسفندیاری