اسد بن عبدالله قسری

اَسدِ بنِ عبداللهِ قَسْری (دمشق ـ بلخ ۱۲۰ق)
از امرای عرب و حاکم خراسان (حک: ۱۰۶ـ۱۰۹؛ ۱۱۷ـ۱۲۰ق)، در خلافت هشام بن عبدالملک اموی . اسد از جانب برادرش، خالد، که والی عراق بود، به ولایت خراسان منصوب شد (۱۰۶ق) و با ترکان آن دیار جنگید. نبرد وی با پادشاه طخارستان به صلح انجامید (۱۰۷ق). سپس هرات را تصرف کرد، و در مرمّت و آبادانی بلخ کوشید. درپی عزل برادرش به دست هشام، او نیز از حکومت خراسان عزل شد (۱۰۹ق). هشت سال بعد، درپی آشوب های مخالفان و فعالیت های داعیان عباسی ، بار دیگر هشام (خالد) ولایت خراسان را به اسد سپرد (۱۱۷ق). وی در سر راه خود به خراسان ناآرامی ها را فرونشاند و ترمذ و سمرقند را نیز به صلح متصرف شد. بلخ را مرکز امارت خود قرار داد و در نبردهایی، خاقان ترک شهر ختَّل را شکست داد و موجبات امنیت و رونق اقتصادی خراسان را فراهم کرد. در سرکوب داعیان عباسی به خشونت رفتار می کرد، ولی روابط خوبی با خانواده های کهن ایرانی در خراسان داشت ، چنان که سامان خدات ، نیای سامانیان، در زمان او اسلام آورد و نام فرزند خویش را به ولای او اسد نامید.