استقرای برهانی

[ویکی فقه] استقرای برهانی یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق بوده و به معنای استقرای تشکیل شده از قضایای یقینی است.
استقرا عبارت است از: استنباط حکم کلی و عام به لحاظ وجود آن حکم در جزئیات که اگر آن جزئیات از قضایای یقینی باشد و همه موارد آن بررسی شده باشد، «استقرای برهانی» است، اما اگر جزئیات مذکور از قبیل مشبهات به مشهورات باشد و بررسی کامل درباره آنها انجام نگرفته، و یا انجام گرفته باشد، ولی حکم کلی در همه افراد صادق نباشد، «استقرای مغالطی یا استقرای مشاغبی» نامیده می شود. هر گاه آن جزئیات از مسلمات و مشهورات حقیقی و وضعیات بوده، بررسی کامل جزئیات به حسب ظاهر و ادعایی باشد، «استقرای جدلی» یا جدل استقرائی خواهد بود، ولی اگر جزئیات یاد شده از مشهورات غیر حقیقی، مظنونات و مقبولات باشد «استقرای خطابی» نام دارد، و در صورتی که از مخیلات باشد، «استقرای شعری» خواهد بود.