استعمار دوره باستان

استعمار دورهٔ باستان اولین دوره از استعمار در سطح جهان است. تاریخ استعمارگری با دست اندازی فنیقی ها بر کرانه های دریای مدیترانه آغاز می شود. فنیقی ها در قرن های یازدهم تا نهم پیش از میلاد به استعمار حوزهٔ مدیترانه پرداختند و نخست در تیره و سپس در کارتاژ چندین کوچ نشین در سراسر کرانهٔ شمالی آفریقا به وجود آوردند. نامدارترین ماندگاه آنان، یعنی کارتاژ، خود رفته - رفته دولت استعمارگر و امپراتوری پهناوری شد که در اوج عظمت خود از سیرنه لیبی تا کرانهٔ شبه جزیرهٔ ایبری ( در جنوب غربی اروپا، شامل اسپانیا و پرتغال ) دامنه داشت. هدف اصلی از ایجا این کوچ نشین ها گسترش بازرگانی بود. [ ۱]
همزمان با فنیقی ها، یونانی ها هم به جستجوی مستعمره پرداختند، اما نوع استعمار و انگیزهٔ مستعمره سازی یونانی ها با فینقی ها تفاوت عمده داشت. بعضی از کوچ نشین های یونانی، مانند ماندگاه های فنیقی، برای تجارت و گسترش بازرگانی برپا می شد، ولی انگیزه های سیاسی و حادثه جویی و فشار افکار عمومی هم از عوامل عمدهٔ مهاجرت یونانی ها از شهرهای یونانی بود. نظام حکومت در مستعمره های یونان با نظام حکومت در مستعمره های امروز همانندی چندانی نداشت. تمام مستعمره های یونان، به جز مستعمره های دولتشهر آتن، استقلال کامل داشتند و تنها از لحاظ نظامی و اقتصادی به دولت اصلی وابسته بودند و مهم تر آنکه به مستعمره از آغاز استقلال داده می شد.
شیوهٔ استعمارگری روم نیز دگرگونه بود. این دولت بیشتر در خشکی و از راه فتح نظامی به گسترش خاک خود می پرداخت. در دورهٔ امپراتوری روم، مستعمره ها، در واقع، پایگاه هایی برای پراکندن فرهنگ رومی بودند. پس از برافتادن امپراتوری روم تا برآمدن اروپا در قرن های پانزدهم و شانزدهم، نمونه های بارز دولت های استعمارگر دولت شهرهای ایتالیا در کرانه های مدیترانه بودند. در سده های دوازدهم و سیزدهم جنوا و ونیز و مستعمره هایی در کرانه های اسپانیا و سرزمین های بربرنشین ( مراکش، تونس، الجزایر ) و نیز در دالماسی و جزایر یونان داشتند. این مستعمره ها، مانند مستعمره های فنیقی، بیشتر قرارگاه های تجارتی بودند. [ ۱]