استعلامی محمد

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] محمد استعلامی، در چهارم تیرماه 1290، در اراک متولد شد. در همان شهر، رشد یافته و تحصیلاتش را تا آخر دبیرستان در آنجا پیموده و سال آخر دبیرستان را در مدرسه علمیه تهران گذرانده است.
ایشان در شهریور سال 1334 وارد دانشگاه تهران شد. دوره لیسانس ادبیات و تعلیم و تربیت را در دانشسرای عالی تمام کرد و از سال 1337، دبیر دبیرستان ها شد
او البته در همین مدت در کنار تدریس، دوره فوق لیسانس مطالعات اجتماعی را در دانشگاه تهران شروع می کند و از فروردین 1340، عضو هیئت مؤلف لغت نامه دهخدا می شود. در اوایل پاییز همان سال، با پیشنهاد استاد دکتر معین تصمیم به ادامه تحصیل در رشته ادبیات مقطع دکتری می گیرد.
او خیلی سریع دوره دکتری را می گذراند؛ چنانکه در سال 1345 از رساله اش دفاع می کند. در پاییز سال 1346، دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی تشکیل می شود و او یکی از اعضای اصلی آن بود و پس از گذشت 3 سال او به دانشسرای عالی بازمی گردد و در همان جا مراتب استادیاری، دانشیاری و استادی را احراز می کند و تا پایان سال 1356 که بازنشسته می شود، در همین دانشسرا با داشتن مسئولیت های مختلف طی این سال ها، بازنشسته می شود.
وی در خارج از کشور اقامت و فعالیت دارد و با این حال، هر وقت که به ایران می آید، تجربیات گران بهایی را دراختیار جوانان و دانشجویان و تشنگان ادب و فرهنگ این دیار می گذارد. استعلامی در باره روزگار دانشجویی اش می گوید: «ما سعادت این را داشتیم که محضر بزرگانی چون بدیع الزمان فروزانفر، جلال الدین همایی، مدرس رضوی، سید کاظم عصار و امثال آنها را درک کنیم و در روان شناسی و علوم تربیتی، سر کلاس دکتر علی اکبر سیاسی و دکتر هوشیار و دکتر صدیق اعلم نشستیم. پدر جامعه شناسی ایران، دکتر غلام حسین صدیقی را دیدیم و پای درس او زانو زدیم و عالی ترین مرتبه انسانیت را در شخصیت استثنایی او دیدیم و سعادت مضاعف ما این بود که محضر نسل دوم را هم درک کنیم. استادان، دکتر معین، دکتر خانلری، ذبیح الله صفا و دکتر حسن خطیبی هم به ما فیض رساندند.»
او مسئولیت های علمی مختلفی در خارج از کشور داشتند؛ مسئولیت هایی از قبیل:

دانشنامه آزاد فارسی

اِسْتِعلامی، محمّد (اراک ۱۳۱۵ش )
پژوهشگر و مصحح ایرانی. در ۱۳۳۷ش از دانشسرای عالی در رشتۀ زبان و ادبیات فارسی دانشنامۀ کارشناسی گرفت و ضمن آن دورۀ کارشناسی تعلیم و تربیت را نیز گذراند. سپس، تا ۱۳۴۴ در دبیرستان های بندر پهلوی و کرج به تدریس پرداخت. از ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۵ در تألیف لغت نامۀ دهخدا همکاری کرد. در ۱۳۴۵ از دانشگاه تهران در رشتۀ زبان و ادبیات فارسی دانشنامۀ دکتری گرفت و از ۱۳۴۶ با سمت استادیار در دانشسرای عالی و دانشگاه تربیت معلم تدریس کرد و تا مرحلۀ استادی پیش رفت. از ۱۳۴۶ تا ۱۳۴۹، مدیریت بخش فارسی و ریاست ادارۀ آموزش دانشکدۀ علوم ارتباطات اجتماعی را به عهده گرفت. از ۱۳۴۹ تا ۱۳۵۰ به ریاست امور آموزشی و ریاست دورۀ شبانه روزی دانشسرای عالی تهران منصوب شد. بعدها سمت هایی نیز چون معاونت مؤسسۀ تحقیقات تربیتی در دانشگاه تربیت معلم، ریاست انتشارات و روابط دانشگاهی و مدیریت گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی آن دانشگاه، معاونت طرح و برنامه ریزی مدرسه عالی پارس، و معاونت آموزشی و پژوهشی دانشگاه الزهرا را عهده دار شد. از دیگر سمت های پژوهشی و آموزشی وی می توان به تدریس در مرکز مطالعات خاورمیانۀ دانشگاه نیویورک از ۱۳۵۵ تا ۱۳۵۶، محقق وابستۀ دانشگاه دهلی و دانشگاه جواهر لعل نهرو هندوستان از ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۲، محقق وابستۀ دانشگاه پنسیلوانیا از ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۵، استاد زبان و ادبیات فارسی در مؤسسۀ مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل کانادا از ۱۳۶۵ تا ۱۳۸۰، استاد زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه مطالعات خارجی توکیو از ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۵، و استاد زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه کالیفرنیا اشاره کرد. از آثار اوست: تصحیح مثنوی جلال الدین محمد بلخی (۶ جلد و ۱ مجلد فهرست ها و کشف الابیات)؛ تصحیح تذکرة الاولیای عطار نیشابوری؛ بررسی ادبیات امروز ایران؛ ادبیات دورۀ بیداری و معاصر.

پیشنهاد کاربران

بپرس