استراب

که ستاره آناهید ( چشمگیرترین و زیباترین ستاره آسمان ) و رود آمودریا ( همان جیحون که پرآب ترین و طولانی ترین رود ایران باستان بوده است ) از امتداد شرق ایران برخاسته اند ( از دید ناظر زمینی ) و هر دو در یک امتداد به سمت غرب حرکت میکردند. این پدیده موجب شد که ایرانیان باستان نیروی حاکم بر این رود و ستاره آناهید را یکی بدانند. از همین رو نیایشگاه‏های آناهید را در کنار جوی‏ها و چشمه‏ها می‏ساختند بنابراین اِستراب را منسوب به ستاره‏ی آبهای روان یا ایزدبانوی بزرگ آبها ( آناهید یا آناهیتا ) می دانستند و اعتقاد داشتند اِستر یا ستاره ( نماد روشنایی ) و آب از یک چشمه اند و می گفتند آب روشنایی است وآناهید را ستاره همه ی آبهای روان میدانستند که مردم برای افزایش آبها از او تقاضای یاری میکردند و به نوعی آن را سرچشمه همه‏ی باروری ‏ها و رویش‏ها می‏دانستند. به همین دلیل سرزمین هایی آباد که آب زلال و رود جاری داشتند و دارای عمارت بودند را �اِستراب� ( یعنی محلی که راستای حرکت ستاره آناهید و نیروی حاکم برآن موجب جاری شدن آب و آبادی شده ) می‏نامیدند . همچنانکه در قدیم آستارا و مناطق آنسوی رودیان ( سفید رود ) گیلان را نیز اِستراب می‏نامیدند. اِستِراب ( esterab ) بصورت اِستَراب ( estarab ) نیز گاهی خوانده شده است.