استادسیس

اُسْتادْسیس ( ـ۱۵۱ق)
سردار ایرانی و رهبر جنبش دینی ـ سیاسی خراسان برضد منصور عباسی . از مردم بادغیس هرات بود. چون منصور، مهدی را به ولایتعهدی برگزید، استادسیس سر به شورش برداشت . قیام وی بی درنگ بسیاری از شهرهای خراسان را فراگرفت و مردم هرات ، بادغیس ، سیستان و مرورود به او پیوستند. استادسیس لشکریان خلیفه را شکست داد، اما سرانجام به دست ابوعَون و عمرو بن سَلم بن قُتَیبه شکست خورد و بسیاری از پیروان او کشته یا اسیر شدند. به روایتی استادسیس پس از شکست گریخت، ولی عاقبت به دست لشکر خلیفه کشته شد و به روایت دیگر او را همراه خانواده اش به بارگاه خلیفه در بغداد فرستادند. خلیفه نیز دستور قتل او را داد. استادسیس را به کفر و الحاد متهم کردند و گفته اند او مدعی پیامبری بوده و گفته است که خود را هوشیدر یا هوشیانت، از موعودهای زردشت، می داند، که بر سر هزارۀ موعود، ظهور کرده است . پیروان او را سیسانیان گفته اند. همچنین گفته شده که مادر مأمون ، مَراجِل، دختر استادسیس بوده است .