اسب کُرد یا اسب کُردی یکی از نژادهای اسب سبک در جهان و متعلق به منطقه خاورمیانه است.
از اسب کُرد به عنوان یکی از قدیمی ترین نژادهای اسب در جهان یاد شده است. اگرچه سکونت انسان و اهلی کردن حیوانات در منطقۀ زاگرس قدمتی بسیار طولانی دارد، اما در رابطه با پرورش اسب از کاسی ها به عنوان نخستین مردمی یاد می شود که در زاگرس اقدام به پرورش اسب کرده اند. در هزارۀ دوم قبل از میلاد کاسی ها در دشت های پهناور منطقۀ زاگرس ساکن شدند. کاسی ها به طور مداوم با همسایگان خود در نبرد بودند و برای جنگیدن به اسب و سوارکار نیاز داشتند و به همین منظور به پرورش اسب و آموزش دادن سوارکاری به فرزندان خود پرداختند. اسب های آنان به بین النهرین نیز صادر می شد.
... [مشاهده متن کامل]
در دوره های بعد و در هزارۀ اول پیش از میلاد مسیح نیز پرورش اسب ادامه پیدا کرد. از دوران حکومت های مادها، هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان حکاکی ها و حجاری هایی از اسب ها به جای مانده که از اهمیت این حیوان در این دوران حکایت دارد. دشت های بیستون، ماهیدشت، چمچمال و کوهدشت در استان های کرمانشاه و شمال استان لرستان محل پرورش اسب بوده اند. از دشت نسا به عنوان مهمترین مرکز پرورش اسب در زاگرس یاد شده که اسب های پرورش یافتۀ آن "اسب نسایی" نامیده می شد و باور بر این است که باید آن را ریشۀ اسب های کُرد امروزی دانست.
در سنگ نگارۀ تاق بزرگ در مجموعۀ تاق بستان در کرمانشاه، سوارکاری به همراه اسب خود حجاری شده که عده ای آن را بهرام و عده ای دیگر آن را خسرو پرویز و اسب را نیز همان شبدیز دانسته اند.
اسب کرد در سراسر سرزمین کردستان در چهار کشور ایران، عراق، سوریه و ترکیه زیست می کند. با این وجود استان کرمانشاه منشأ و محل اولیۀ زیست آن به شمار می آید.
تا تیرماه ۱۴۰۱ جمعیت اسب نژاد کُرد در استان کرمانشاه بین ۶ هزار تا ۸ هزار رأس برآورد شده و گفته می شود که این رقم با احتساب اسب های پراکنده به حدود ۱۰ هزار رأس نیز می رسد.
در ایران علاوه بر استان کرمانشاه در استان های ایلام، کردستان، لرستان، آذربایجان غربی و همدان نیز جمعیت قابل توجهی از اسب کُرد وجود دارد. علاوه بر این از طریق خرید و فروش و پرورش هم اکنون استان های دیگر مانند تهران، اصفهان، زنجان و . . . نیز دارای شمار قابل توجهی اسب کُرد هستند.
از اسب کُرد به عنوان یکی از قدیمی ترین نژادهای اسب در جهان یاد شده است. اگرچه سکونت انسان و اهلی کردن حیوانات در منطقۀ زاگرس قدمتی بسیار طولانی دارد، اما در رابطه با پرورش اسب از کاسی ها به عنوان نخستین مردمی یاد می شود که در زاگرس اقدام به پرورش اسب کرده اند. در هزارۀ دوم قبل از میلاد کاسی ها در دشت های پهناور منطقۀ زاگرس ساکن شدند. کاسی ها به طور مداوم با همسایگان خود در نبرد بودند و برای جنگیدن به اسب و سوارکار نیاز داشتند و به همین منظور به پرورش اسب و آموزش دادن سوارکاری به فرزندان خود پرداختند. اسب های آنان به بین النهرین نیز صادر می شد.
... [مشاهده متن کامل]
در دوره های بعد و در هزارۀ اول پیش از میلاد مسیح نیز پرورش اسب ادامه پیدا کرد. از دوران حکومت های مادها، هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان حکاکی ها و حجاری هایی از اسب ها به جای مانده که از اهمیت این حیوان در این دوران حکایت دارد. دشت های بیستون، ماهیدشت، چمچمال و کوهدشت در استان های کرمانشاه و شمال استان لرستان محل پرورش اسب بوده اند. از دشت نسا به عنوان مهمترین مرکز پرورش اسب در زاگرس یاد شده که اسب های پرورش یافتۀ آن "اسب نسایی" نامیده می شد و باور بر این است که باید آن را ریشۀ اسب های کُرد امروزی دانست.
در سنگ نگارۀ تاق بزرگ در مجموعۀ تاق بستان در کرمانشاه، سوارکاری به همراه اسب خود حجاری شده که عده ای آن را بهرام و عده ای دیگر آن را خسرو پرویز و اسب را نیز همان شبدیز دانسته اند.
اسب کرد در سراسر سرزمین کردستان در چهار کشور ایران، عراق، سوریه و ترکیه زیست می کند. با این وجود استان کرمانشاه منشأ و محل اولیۀ زیست آن به شمار می آید.
تا تیرماه ۱۴۰۱ جمعیت اسب نژاد کُرد در استان کرمانشاه بین ۶ هزار تا ۸ هزار رأس برآورد شده و گفته می شود که این رقم با احتساب اسب های پراکنده به حدود ۱۰ هزار رأس نیز می رسد.
در ایران علاوه بر استان کرمانشاه در استان های ایلام، کردستان، لرستان، آذربایجان غربی و همدان نیز جمعیت قابل توجهی از اسب کُرد وجود دارد. علاوه بر این از طریق خرید و فروش و پرورش هم اکنون استان های دیگر مانند تهران، اصفهان، زنجان و . . . نیز دارای شمار قابل توجهی اسب کُرد هستند.
