ازمایش های گانزفلد

آزمایش های گانزفلد. آزمایش های گانزفلد ( به انگلیسی: Ganzfeld experiments ) تکنیکی است که در فراروان شناسی برای سنجش ادراک فراحسی افراد می باشد. آزمایش های گانزفلد در میان آخرین آزمایش ها در فراروان شناسی برای آزمایش دورآگاهی هستند.
تا به حال به بازتولید دارای ثبات رای و مستقل از آزمایش های گانزفلد دست یافته نشده است. [ ۱] [ ۲] [ ۳] [ ۴] [ ۵] [ ۶]
در روش گانزفلد، ارتباط اندیشه خوانی ( تله پاتی ) بین دو آزمودنی، یکی به عنوان گیرنده و دیگری به عنوان فرستنده، بررسی می شود. گیرنده در اتاقی خلوت و ضد صوت در حالت انزوای ادراکی خفیف نگهداشته می شود: دو نیمهٔ توپ پینگ پونگ نیمه شفاف روی چشم ها و دو گوشی روی گوش های او قرار می گیرد. اتاق با نور قرمز پخشیده ( diffuse ) روشن می شود، و نوفه ( white nosie ) ( صدای پارازیت ) از راه گوش ها به گوش آزمودنی می رسد. ( نوفه، آمیزه ای تصادفی از بسامدهای صوتی مختلف است، شبیه صدائی که با تغییر موج رادیو بین ایستگاه ها شنیده می شود ) این محیط بینائی و شنوائی همگن را گانزفلد می نامند که یک واژهٔ آلمانی به معنی میدان همگن است. [ ۷]
بسیاری از فراروانشناسان، خود را در زمرهٔ دانشمندانی می دانند که همان قواعد مرسوم پژوهش علمی را برای شناخت پدیده هائی که بی شک غیرعادی هستند، به کار می برند. در عین حال، ادعاهائی که در مورد پدیده های فراروانی می شود چندان خارق العاده و همانند باورهای خرافی است که برخی از دانشمندان، فراروانشناسی را در زمرهٔ امور غیرممکن می دانند و در مشروعیت پژوهش های فراروانشناختی تردید دارند. البته چنین پیشداوری هائی جائی در علم ندارد، و سؤال اساسی این است که آیا شواهد تجربی ارائه شده از نظر معیارهای علمی قابل قبول است یا نه. با وجود این، بسیاری از روانشناسانی که هنوز به مسائل فراروانی به دیدهٔ تردید می نگرند، در عین حال می پذیرند که ممکن است شواهد تازهٔ قانع کننده تری پیدا شود. بسیاری از فراروانشناسان نیز بر این باور هستند که روش های آزمایشی اخیر هم اکنون چنین شواهدی را به دست داده اند یا می توانند در آینده به دست دهند. اینک می پردازیم به امیدبخش ترین این روش ها که روش گانزفلد ( ganzfeld procedure ) است.
آزمودنی فرستنده در اتاقی خلوت و ضد صوت می نشیند، و محرک دیداری ( عکس، اسلاید، یا صحنهٔ کوتاهی از یک فیلم ویدئویی ) به صورت تصادفی از میان مجموعه ای از محرک های مشابه به عنوان هدف انتخاب می شود. وقتی فرستنده توجه خود را بر محرک هدف متمرکز می کند، گیرنده می کوشد با بیان تصاویر ذهنی و تداعی های آزاد خود، محرک هدف را توصیف کند. به محض تمام شدن جلسه، چهار محرک که یکی از آن ها محرک هدف است به گیرنده عرضه می شود تا آن ها را برحسب میزان همخوانی با تصاویر ذهنی و تداعی های خود در طول جلسهٔ گانزفلد، درجه بندی کند. اگر گیرنده بالاترین درجه را به محرک هدف بدهد، یک نمره به حدس درست ( direct hit ) او تعلق می گیرد.