آزمایش میلگرام ( به انگلیسی: Milgram experiment ) آزمایشی برای سنجش میزان اطاعت اشخاص از اتوریته در انجام کارهایی مغایر با وجدان شخصی افراد بود که به ابتکار روانشناس، استنلی میلگرام ( به انگلیسی: Stanly Milgram ) صورت گرفت. نتایج این آزمایش برای اولین بار در سال ۱۹۶۳ در یک مجله روان شناسی چاپ شد، و بعداً با جزئیات بیشتر در کتابی با عنوان اطاعت از اتوریته: مشاهده ای تجربی در سال ۱۹۷۷ به چاپ رسید.
... [مشاهده متن کامل]
این آزمایش در ژوئیه سال ۱۹۶۱ و درست سه ماه بعد از شروع دادگاه آدولف آیشمان، سرهنگ نازی، به انجام رسید. میلگرام آزمایشش را جهت پاسخ به این سؤال بغرنج طراحی کرده بود که آیا آیشمان و میلیون ها آلمانی دیگر که مسبب هولوکاست بودند همگی گناهکار بوده اند یا اینکه شهروندان عادی تنها از دستورها پیروی می کردند.
به کسانی که داوطلب آزمایش بودند، گفته می شد که هدف از آزمایش، تحقیق در مورد حافظه و یادگیری در شرایط متفاوت است و اینکه آیا شوک الکتریکی باعث بهبود یادگیری می شود یا نه. به داوطلبان چیزی در مورد هدف واقعی آزمایش گفته نمی شد.
آزمایش با یک قرعه کشی ساختگی میان شخص داوطلب و شخص دیگری که در واقع همدست محقق بود ولی خود را داوطلب جا می زد، شروع می شد. از داوطلب خواسته می شد که از میان دو ورقه کاغذ یکی را انتخاب کند تا نقش او ( معلم/یادگیرنده ) در آزمایش مشخص شود. از آنجایی که روی هر دو ورقه نوشته بود «معلم»، همدست محقق همیشه ادعا می کرد که روی ورقش «یادگیرنده» نوشته شده، و بدین ترتیب همیشه داوطلب «معلم» انتخاب می شد. سپس لباس سفید آزمایشگاه را به تن داوطلب می پوشاندند و داوطلب به اتاقی برده می شد که در آن فردی حضور داشت که خود را دانشمند محقق طرح جا می زد، در اتاق دیگری که با یک دیوار حائل از آن ها جدا می شد، یادگیرنده بود که تظاهر می شد، شخصی است که آزمایش های مربوط به یادگیری بر روی او در حال انجام است. در برخی از صورت های آزمایش شخص یادگیرنده قبل از جدا شدن به داوطلب می گفت که بیماری قلبی دارد. نحوه انجام آزمایش این گونه بود که معلم یک سری کلمات جفتی را از روی کاغذ می خواند، مثلاً: کاغذ - نردبان، دکمه - موز، هوا - تلفن. سپس معلم حافظه یادگیرنده را با گفتن کلمه نخست هر جفت کلمه آزمایش می کرد و از یادگیرنده می خواست که از بین ۴ گزینه، جفت صحیح را انتخاب کند. مثلاً بعد از شنیدن کلمه کاغذ، باید می گفت: نردبان. معلم به یادگیرنده اعلام می کند که در مقابلِ هر پاسخِ غلط، یادگیرنده را با شوک الکتریکی جریمه خواهد کرد و شدتِ این شوک هر بار بیشتر از بارِ قبل خواهد بود. در شوکِ ۱۸۰ ولتی یادگیرنده فریاد می کشد: «من دیگر نمی توانم درد را تحمل کنم» و در شوک الکتریکی ۲۷۰ ولتی عکس العملِ شاگرد تنها یک جیغ وحشتناک است. با بالا رفتن میزان شک، یادگیرنده به دیوار حایل می کوبد و التماس می کند که بیماری قلبی دارم و به او شوک وارد نکند. البته در واقع این شوک ها وارد نمی شد، اما معلم از آن خبر نداشت و صدای جیغ و فریاد در واقع ضبط شده بودند. اگر معلم از دادن شوک خودداری می کرد پژوهنده ( پروفسورِ روانشناسی ) او را به ادامهٔ شکنجه ترغیب می کرد.
... [مشاهده متن کامل]
این آزمایش در ژوئیه سال ۱۹۶۱ و درست سه ماه بعد از شروع دادگاه آدولف آیشمان، سرهنگ نازی، به انجام رسید. میلگرام آزمایشش را جهت پاسخ به این سؤال بغرنج طراحی کرده بود که آیا آیشمان و میلیون ها آلمانی دیگر که مسبب هولوکاست بودند همگی گناهکار بوده اند یا اینکه شهروندان عادی تنها از دستورها پیروی می کردند.
به کسانی که داوطلب آزمایش بودند، گفته می شد که هدف از آزمایش، تحقیق در مورد حافظه و یادگیری در شرایط متفاوت است و اینکه آیا شوک الکتریکی باعث بهبود یادگیری می شود یا نه. به داوطلبان چیزی در مورد هدف واقعی آزمایش گفته نمی شد.
آزمایش با یک قرعه کشی ساختگی میان شخص داوطلب و شخص دیگری که در واقع همدست محقق بود ولی خود را داوطلب جا می زد، شروع می شد. از داوطلب خواسته می شد که از میان دو ورقه کاغذ یکی را انتخاب کند تا نقش او ( معلم/یادگیرنده ) در آزمایش مشخص شود. از آنجایی که روی هر دو ورقه نوشته بود «معلم»، همدست محقق همیشه ادعا می کرد که روی ورقش «یادگیرنده» نوشته شده، و بدین ترتیب همیشه داوطلب «معلم» انتخاب می شد. سپس لباس سفید آزمایشگاه را به تن داوطلب می پوشاندند و داوطلب به اتاقی برده می شد که در آن فردی حضور داشت که خود را دانشمند محقق طرح جا می زد، در اتاق دیگری که با یک دیوار حائل از آن ها جدا می شد، یادگیرنده بود که تظاهر می شد، شخصی است که آزمایش های مربوط به یادگیری بر روی او در حال انجام است. در برخی از صورت های آزمایش شخص یادگیرنده قبل از جدا شدن به داوطلب می گفت که بیماری قلبی دارد. نحوه انجام آزمایش این گونه بود که معلم یک سری کلمات جفتی را از روی کاغذ می خواند، مثلاً: کاغذ - نردبان، دکمه - موز، هوا - تلفن. سپس معلم حافظه یادگیرنده را با گفتن کلمه نخست هر جفت کلمه آزمایش می کرد و از یادگیرنده می خواست که از بین ۴ گزینه، جفت صحیح را انتخاب کند. مثلاً بعد از شنیدن کلمه کاغذ، باید می گفت: نردبان. معلم به یادگیرنده اعلام می کند که در مقابلِ هر پاسخِ غلط، یادگیرنده را با شوک الکتریکی جریمه خواهد کرد و شدتِ این شوک هر بار بیشتر از بارِ قبل خواهد بود. در شوکِ ۱۸۰ ولتی یادگیرنده فریاد می کشد: «من دیگر نمی توانم درد را تحمل کنم» و در شوک الکتریکی ۲۷۰ ولتی عکس العملِ شاگرد تنها یک جیغ وحشتناک است. با بالا رفتن میزان شک، یادگیرنده به دیوار حایل می کوبد و التماس می کند که بیماری قلبی دارم و به او شوک وارد نکند. البته در واقع این شوک ها وارد نمی شد، اما معلم از آن خبر نداشت و صدای جیغ و فریاد در واقع ضبط شده بودند. اگر معلم از دادن شوک خودداری می کرد پژوهنده ( پروفسورِ روانشناسی ) او را به ادامهٔ شکنجه ترغیب می کرد.
