ارزیابی منی ( انگلیسی: Semen analysis ) تجزیه و تحلیلی است که ویژگی های خاصی از منی مردانه و اسپرم موجود در آن را مورد ارزیابی قرار می دهد. این آزمایش با ارزیابی باروری مردان، به افرادی که به دنبال بارداری یا تأیید موفقیت عمل وازکتومی خود هستند، کمک می کند. تکنیک های جمع آوری و روش های اندازه گیری دقیق می توانند نتایج آزمایش را تحت تأثیر قرار دهند.
... [مشاهده متن کامل]
برای انجام آزمایش نیاز به نمونه منی است که در آزمایشگاه مربوطه یا در منزل و به روش استمنا باید جمع آوری شود.
شما باید ۲ تا ۵ روز قبل از آزمایش خود رابطه جنسی یا خودارضایی نداشته باشید تا اطمینان حاصل شود که نتایج دقیق هستند. با این حال، نباید زمان آخرین انزال تا زمان جمع آوری نمونه نیز بیش از پنج روز باشد. زیرا در این حالت نیز اسپرم ها تحرک کمی داشته و احتمال خطا در نتایج وجود دارد. بهتر است قبل از جمع آوری نمونه منی، الکل مصرف نکنید و استفاده از روان کننده ها مجاز نیست. اگر دارو یا مکمل های گیاهی مصرف می کنید به پزشک اطلاع دهید.
در آزمایش آنالیز اسپرم موارد زیر بررسی می شوند:
تعداد اسپرم: طبق اعلام آمار سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۱۰، وجود حداقل ۱۵ میلیون اسپرم در هر میلی لیتر مایع منی از نظر پزشکی طبیعی تلقی می شود. در تعاریف قدیمی این میزان ۲۰ میلیون بیان شده است. اگر میزان اسپرم ها در هر میلی لیتر کمتر از ۱۵ میلیون باشد به معنی بیماری الیگوزواسپرمی یا کمبود اسپرم برای بارور کردن می باشد. اگر تست آنالیز اسپرم برای پیگیری عمل وازکتومی باشد در صورتی که تعداد اسپرم ها صفر شود به معنی آزو اسپرمی یا عدم وجود اسپرم در مایع منی و موفقیت عمل وازکتومی است.
تحرک اسپرم ها: از نظر سازمان بهداشت جهانی تحرک طبیعی اسپرم ها برای رسیدن به تخمک یعنی طی کردن یک مسیر مشخص در ۶۰ دقیقه پس از جمع آوری باید حداقل ۵۰٪ باشد. در غیر این صورت گفته می شود اسپرم ها تحرک مناسبی برای بارور کردن زن ندارند و مرد دچار بیماری اسپرماتوزوئید شده است. اما اگر فرد تعداد کمی اسپرم داشته باشد و کیفیت آن ها از نظر تحرک بالا باشد باز هم قدرت باروری مرد بالا می باشد. به طور کلی در علم پزشکی میزان تحرک اسپرم ها به چهار درجه تقسیم می شوند که عبارتند از:
درجه A: اسپرم با تحرک زیاد و جلو رونده بصورت مستقیم. این نوع اسپرم ها قوی ترین نوع اسپرم می باشند و در یک خط مستقیم با سرعت بالا شناور می شوند.
... [مشاهده متن کامل]
برای انجام آزمایش نیاز به نمونه منی است که در آزمایشگاه مربوطه یا در منزل و به روش استمنا باید جمع آوری شود.
شما باید ۲ تا ۵ روز قبل از آزمایش خود رابطه جنسی یا خودارضایی نداشته باشید تا اطمینان حاصل شود که نتایج دقیق هستند. با این حال، نباید زمان آخرین انزال تا زمان جمع آوری نمونه نیز بیش از پنج روز باشد. زیرا در این حالت نیز اسپرم ها تحرک کمی داشته و احتمال خطا در نتایج وجود دارد. بهتر است قبل از جمع آوری نمونه منی، الکل مصرف نکنید و استفاده از روان کننده ها مجاز نیست. اگر دارو یا مکمل های گیاهی مصرف می کنید به پزشک اطلاع دهید.
در آزمایش آنالیز اسپرم موارد زیر بررسی می شوند:
تعداد اسپرم: طبق اعلام آمار سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۱۰، وجود حداقل ۱۵ میلیون اسپرم در هر میلی لیتر مایع منی از نظر پزشکی طبیعی تلقی می شود. در تعاریف قدیمی این میزان ۲۰ میلیون بیان شده است. اگر میزان اسپرم ها در هر میلی لیتر کمتر از ۱۵ میلیون باشد به معنی بیماری الیگوزواسپرمی یا کمبود اسپرم برای بارور کردن می باشد. اگر تست آنالیز اسپرم برای پیگیری عمل وازکتومی باشد در صورتی که تعداد اسپرم ها صفر شود به معنی آزو اسپرمی یا عدم وجود اسپرم در مایع منی و موفقیت عمل وازکتومی است.
تحرک اسپرم ها: از نظر سازمان بهداشت جهانی تحرک طبیعی اسپرم ها برای رسیدن به تخمک یعنی طی کردن یک مسیر مشخص در ۶۰ دقیقه پس از جمع آوری باید حداقل ۵۰٪ باشد. در غیر این صورت گفته می شود اسپرم ها تحرک مناسبی برای بارور کردن زن ندارند و مرد دچار بیماری اسپرماتوزوئید شده است. اما اگر فرد تعداد کمی اسپرم داشته باشد و کیفیت آن ها از نظر تحرک بالا باشد باز هم قدرت باروری مرد بالا می باشد. به طور کلی در علم پزشکی میزان تحرک اسپرم ها به چهار درجه تقسیم می شوند که عبارتند از:
درجه A: اسپرم با تحرک زیاد و جلو رونده بصورت مستقیم. این نوع اسپرم ها قوی ترین نوع اسپرم می باشند و در یک خط مستقیم با سرعت بالا شناور می شوند.
