ازادی مشروط

آزادی مشروط. آزادی مَشروط
اعطای آزادی به شخص بزهکار، با توقف مشروط اجرای حکم، با هدف اصلیِ اصلاح بزهکار و بازگشت او به جامعه. ماده واحدۀ قانون مجازاتدربارۀ آزادی مشروط زندانیان که در ۲۳/۱۲/۱۳۳۷ش به تصویب رسید، شرایط و تشریفات اعطای آزادی مشروط را معیّن و نحوۀ اعمال آن را توسط دادگاه مشخص کرده است. هم اکنون مواد ۳۷ تا ۴۰ قانون مجازات اسلامی، با تغییراتی تکرار همان شرایط است. آزادی مشروط مختص مجازات حبس تعزیری و بازدارنده است، و مشمول محکومین به دیگر مجازات های مصرحه در قانون نمی شود. به موجب مادۀ ۳۸ این قانون، دادگاهِ صادرکنندۀ حکم قطعی محکومیت در شرایط زیر می تواند حکم به آزادی مشروط محکوم بدهد: ۱. محکوم برای اولین بار به علت ارتکاب جرمی به مجازات حبس محکوم شده و نیمی از مجازات را گذرانده باشد؛ ۲. در طول مدت اجرای مجازات مستمراً از خود حسن اخلاق نشان داده باشد؛ ۳. از اوضاع او معلوم شود که دیگر مرتکب جرمی نخواهد شد؛ ۴. در حد امکان ضرر و زیان مورد حکم دادگاه یا مورد موافقت را پرداخته باشد و یا ترتیب پرداخت آن را بدهد و در مورد حبس توأم با جزای نقدی، مبلغ مزبور را پرداخته و یا با موافقت رئیس حوزۀ قضایی ترتیبی برای پرداخت آن داده باشد. موارد فوق باید به تأیید رئیس و قاضی ناظر زندان و یا رئیس حوزۀ قضایی برسد و شرط آخر نیز باید توسط قاضی اجراکنندۀ حکم تأیید شود. دادگاه در متن حکم آزادی مشروط شرایطی را که شخص محکوم در مدت آزادی مشروط باید رعایت کند، ازقبیل سکونت در محل معیّن و یا معرفی نوبه ای خود به مراکز معیّن، را تعیین و قید می کند که در صورت تخلف وی از این شرایط یا ارتکاب جرم مجدد بقیه محکومیت وی به مرحلۀ اجرا درمی آید. صدور حکم آزادی مشروط منوط به پیشنهاد سازمان زندان ها و تأیید دادستان یا دادیار است و مدت آن کمتر از یک سال و زیادتر از پنج سال نخواهد بود.