آریایی اقوام. آریایی، اَقوام (Aryans)
نام و عنوان شاخه ای از اقوام هندواروپایی زبان کوچیده به فلات ایران و دره رود سند در هزارۀ اول پ م. دربارۀ خاستگاه و مبدأ و دلایل و چگونگی مهاجرت آریاییان چیزی نمی دانیم. ویژگی مشترک اقوام آریایی تکلم به زبان هایی هم خانواده بود که ساختمان تحلیلی داشته و در آن فعل دارای دو ستاک ماضی و مضارع است. در این زبان، واژگان جدید با دریافت پیشوند، پسوند و یا میانوند ساخته می شوند. آریاییان اساطیر و خدایان مشترک و همگون داشتند و عناصر چهارگانه برای ایشان مقدس بود. در واقع می توان شاخۀ هندوایرانی از اقوام هندواروپایی را آریایی نامید. اقوام هندوایرانی یا آریایی در مسیر مهاجرت خود به دو گروه اصلی ایرانی و هندی تقسیم شدند. گروه ایرانی از سه تیرۀ پارتی، مادی و پارسی شکل می گرفت. کلمۀ آریایی و آریا به شکل «اَری یَ»، صرفاً در کتیبه های داریوش اول و خشایارشا دیده می شود و مادها و پارت ها آن را به کار نبردند و در منابع یونانی هم بدان برنمی خوریم. این واژه در کتیبه های ساسانی کعبۀ زَردُشت به شکل «ایر» و «ایران» درآمده است و شاپور ساسانی اول در این کتیبه ها قلمرو خود را ایران نامیده و آن را از انیران جدا کرده است. جغرافیای ایران در کتیبه های شاپور اول در کعبۀ زردشت با جغرافیای مردمانی همگون است که اهورامزدا و آناهیتا را پرستش و تقدیس می کردند و بنابراین شاید «ایر» و «ایران» در زمان ساسانی مفهومی مذهبی داشته است. آریایی در هندوییسم، طبقۀ برگزیده و شریف جامعه است که برهمنان از این طبقه اند؛ بنابراین آریا در هندوییسم به معنی شریف و نجیب و برگزیده است در مقابل پاریا یعنی غیرنجیب و غیر آریایی. واژۀ آریا در اوستا نیز هست و مفهوم مقدس و شریف دارد. در اوستا آمده است که آریاییان به سبب سردی روزافزون هوا مهاجرت کردند و به خواست اهورامزدا در خونیرس مسکون شدند که قلب عالم است و بهترین مکان دنیا؛ از همین رو در اوستا نام اصلی سرزمین ایران خونیرس است که به اعتبار سکونت آریاییان، ایران نام گرفته است. واژۀ آریا در نیمۀ دوم قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ با نوشته های استوارت چیمبرلین، کنت دو گوبینو، و گوستاو کوسینا وارد ادبیات سیاسی اروپا شد و در نازیسم مفهوم اقوام ژرمنی تیرۀ نوردیک را به خود گرفت که به اعتقاد نژادپرستان نازی بر دیگر نژادها و اقوام برتری ذاتی دارند. تحقیقات اخیر شرق شناسان نشان می دهد که شاید کلمات آریا و پارسی مفاهیم مذهبی داشته اند.
نام و عنوان شاخه ای از اقوام هندواروپایی زبان کوچیده به فلات ایران و دره رود سند در هزارۀ اول پ م. دربارۀ خاستگاه و مبدأ و دلایل و چگونگی مهاجرت آریاییان چیزی نمی دانیم. ویژگی مشترک اقوام آریایی تکلم به زبان هایی هم خانواده بود که ساختمان تحلیلی داشته و در آن فعل دارای دو ستاک ماضی و مضارع است. در این زبان، واژگان جدید با دریافت پیشوند، پسوند و یا میانوند ساخته می شوند. آریاییان اساطیر و خدایان مشترک و همگون داشتند و عناصر چهارگانه برای ایشان مقدس بود. در واقع می توان شاخۀ هندوایرانی از اقوام هندواروپایی را آریایی نامید. اقوام هندوایرانی یا آریایی در مسیر مهاجرت خود به دو گروه اصلی ایرانی و هندی تقسیم شدند. گروه ایرانی از سه تیرۀ پارتی، مادی و پارسی شکل می گرفت. کلمۀ آریایی و آریا به شکل «اَری یَ»، صرفاً در کتیبه های داریوش اول و خشایارشا دیده می شود و مادها و پارت ها آن را به کار نبردند و در منابع یونانی هم بدان برنمی خوریم. این واژه در کتیبه های ساسانی کعبۀ زَردُشت به شکل «ایر» و «ایران» درآمده است و شاپور ساسانی اول در این کتیبه ها قلمرو خود را ایران نامیده و آن را از انیران جدا کرده است. جغرافیای ایران در کتیبه های شاپور اول در کعبۀ زردشت با جغرافیای مردمانی همگون است که اهورامزدا و آناهیتا را پرستش و تقدیس می کردند و بنابراین شاید «ایر» و «ایران» در زمان ساسانی مفهومی مذهبی داشته است. آریایی در هندوییسم، طبقۀ برگزیده و شریف جامعه است که برهمنان از این طبقه اند؛ بنابراین آریا در هندوییسم به معنی شریف و نجیب و برگزیده است در مقابل پاریا یعنی غیرنجیب و غیر آریایی. واژۀ آریا در اوستا نیز هست و مفهوم مقدس و شریف دارد. در اوستا آمده است که آریاییان به سبب سردی روزافزون هوا مهاجرت کردند و به خواست اهورامزدا در خونیرس مسکون شدند که قلب عالم است و بهترین مکان دنیا؛ از همین رو در اوستا نام اصلی سرزمین ایران خونیرس است که به اعتبار سکونت آریاییان، ایران نام گرفته است. واژۀ آریا در نیمۀ دوم قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ با نوشته های استوارت چیمبرلین، کنت دو گوبینو، و گوستاو کوسینا وارد ادبیات سیاسی اروپا شد و در نازیسم مفهوم اقوام ژرمنی تیرۀ نوردیک را به خود گرفت که به اعتقاد نژادپرستان نازی بر دیگر نژادها و اقوام برتری ذاتی دارند. تحقیقات اخیر شرق شناسان نشان می دهد که شاید کلمات آریا و پارسی مفاهیم مذهبی داشته اند.
wikijoo: آریایی،_اقوام