ارندان

آرندان. آرندان یا به کردی ئاره نان، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان سنندج در استان کردستان ایران است که مرکز دهستان آرندان می باشد. این دهستان به مرکزیت روستای آرندان شامل روستاهای نوره ( به کردی نه وه ره ) ، کلکان، صوفیان، گرماش، اجگره ( به کردی هه ژگه ره ) و سرخه دزج ( به کردی سوورازه ) می باشد. روستای آرندان در حومه شهر سنندج در جاده قدیم مریوان، در منطقه سرسبزی در میان دو کوه و یک تپه واقع شده و دارای مراتع و چراگاه های بسیاری است. [ ۱] گفته می شود واژه آرندان از کلمه آریا گرفته شده است و در اصل آریان بوده است. [ ۲] لازم است ذکر شود که روستای آرندان در نزدیکی جاده قدیم سنندج مریوان واقع گشته که این جاده اکنون کاربری روستایی و گردشگری دارد و جادهٔ اصلی به شمار نمی آید. به همین دلیل این جاده قدیمی پس از سالیان طولانی به حال خود رها شده و تقریباً غیر استاندارد شده است. روستای آرندان مردمی کاملاً مشارکت محور داشته به نحوی که در انجام کارهای شورایی و جمع آوری هزینه های لازم برای رسیدگی به امور روستا همانند جاده یا بهبود اوضاع داخلی روستا و …، همیشه پیش قدم بوده اند.
این روستا در دهستان آرندان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱٬۵۷۰ نفر ( ۳۵۹خانوار ) بوده است. اما در سرشماری های دهه نود بالغ بر ۳۵۰۰ نفر جمعیت آن برآورد شده است. با این اوصاف روستای آرندان دارای مهاجرت معکوس بوده و به دلیل نزدیکی به شهر سنندج و انواع امکانات از قبیل خانه بهداشت، اینترنت پر سرعت، سیستم گاز رسانی محله به محله، سیستم هادی روستایی و استانداردسازی کوچه های داخل روستا و … روز به روز جمعیت آن در حال رشد است. نکته مهم در مورد این روستا این است که تمامی ساکنین آن اصالتاً اهل خود روستا بوده و غیره در آن زندگی نمی کند.
مردم روستای آرندان به زبان کردی و با گویش سورانی اردلانی تکلم می کنند. البته در بسیاری از مکالمات روزمره شاهد واژه ها و کلماتی هستیم که به دلیل قدمت بالای روستا فقط در اینجا کاربرد دارند. این کلمات و جملات بیشتر شامل نام جای ها و مکانهای چشمه ها و باغ ها یا در آدرس دهی های مربوط به چشمه ها و معادن سنگ قدیمی و کوه ها و تپه ها کاربرد دارد.
روستای آرندان دارای کتابخانه عمومی با ظرفیت ۲۵۰۰ کتاب در زمینه های گوناگون، مدارس ابتدایی و راهنمایی، دبیرستان دخترانه، مرکز بهداشت، شرکت تعاونی، تعویض روغنی، نانوایی، ۸ واحد مرغداری در اطراف، گاز، تلفن، دکل تلفن همراه، زمین فوتبال و کلاسهای تابستانی است. روستای آرندان از سالها قبل دارای مسجد و حجره طلاب بود که از سال ۱۳۳۵ تاکنون شاگردان زیادی در این مدرسه تربیت شده اند.