ارمینیوسی

آرمینیوسی. آرمینیوسی به پیروان جیکوب آرمینیوس گفته می شود.
اروینیوس، نهضتی در الاهیات مسیحی و واکنشی آزادمنشانه به اصل اعتقادی تقدیر ازلی در مذهب کالوَن بود. این جنبش در آغاز سدهٔ ۱۷م/۱۱ق پدید آمد و حاکمیت مطلق خداوند را با ارادهٔ آزاد انسان ( اختیار ) سازگار می دانست. نام این نهضت از یاکوبوس آرمینیوس، متکلم اصلاح طلب هلندی دانشگاه لیدن ( ۱۶۰۳–۱۶۰۹م ) گرفته شد که با مباحثاتش با فرانسیسکوس گُماروس مشهور است. فرانسیسکوس گماروس کالونی سرسختی بود که از تفسیر کالون در مورد تقدیر الاهی بر برگزیده یا مردود بودن آدمیان دفاع می کرد. آرمینیوس ارادهٔ خداوند را به صورت محبت بیکران، پدید آورنده و یگانه تعیین کنندهٔ سرنوشت انسان می دانست، ولی نهضتی که به آیین آرمینیوس معروف شد، آزاداندیش تر از خود وی از کار درآمد[ ۱]
پس از وفات آرمینیوس در سال ۱۶۰۹، تفکرات او باقی ماند و پیروان او بنام آرمینیوسی ها شهرت یافتند؛ گرچه گاهی نیز با نام معترضین شناخته می شدند. پیروان او از هلند فراتر رفتند و در ممالک مختلف به نشر عقاید خود پرداختند؛ گرچه در هلند پرشورتر از سایر ممالک بودند.
آرمینیوسی ها همچنان در جدال با کالونی ها بودند تا اینکه در شورای دورت و پس از مناقشات بسیار هنگامی که حزب سیاسی مخالف آرمینیوس به قدرت رسید دستور تشکیل شورایی را داد که مختص هلند نبود و جنبه فراملی داشت. در این شورا معترضین محکوم شدند و آراء ایشان مردود اعلام شد و از این شورا به بعد کم کم روبه فراموشی رفتند. [ ۲]