ارمنی های اصفهان گروهی از مردم ارمنی تبار جلفا قدیم ( جوغا ) هستند که پس از کوچ بزرگ از جلفا یعنی در سال ۱۶۰۵ به دستور شاه عباس اول به اصفهان آورده شده و در آنجا ساکن شدند. شمارِ ارمنیان در ایران در حدودِ ۱۲۰٬۰۰۰ تَن می باشد و بخش قابل توجهی از آنها پس از تهران در اصفهان ساکن هستند.
... [مشاهده متن کامل]
ارمنیان از دیدگاه نژادی آمیزه ای از مردمان قفقازی هوری و اورارتویی با مردمان هند واروپایی هستند. هوریان و اورارتوییان خویشاوند گرجی ها و چچن های امروزی بودند. اما فریژی های تراکی، زبان هندواروپایی ارمنی را با خود به قفقاز آوردند. امروزه شمار ارمنی زبانان جهان پیرامون هشت میلیون نفر تخمین زده می شود.
در سال ۹۹۹ قمری، به موجب پیمان منعقده میان نمایندگان شاه عباس صفوی و سلطان مراد سوم خلیفه عثمانی، تبریز، ارمنستان، شکی، شروان، گرجستان و قره باغ تحت سیطره دولت عثمانی درآمد.
در سال ۱۰۱۳ قمری با شروع دوبارهٔ جنگ های ایران و عثمانی و قرار گرفتن جلفای قدیم ( جوغا ) در مسیر این لشکرکشی ها، شاه عباس تصمیم گرفت به دلیل ناتوانی نظامی در جنگ با عثمانی از سیاست عقب نشینی به همراه انتقال جمعیت بومی منطقه به داخل ایران استفاده کند. به این منظور فرمان داد تا اهالی ایالت های مختلف ارمنستان از جمله جلفاییان را به ایران منتقل سازند.
داوریژِتسی می گوید به اهالی جلفا سه روز مهلت داده شد تا شهر را تخلیه کنند و چنانچه پس از سه روز کسی در شهر باقی می ماند به قتل می رسید و خانوادهٔ وی اسیر و دارایی اش مصادره می شد. پس از اجرای فرمان شاه مبنی بر تخلیهٔ شهر، طهماسب قلی بیگ به دستور شاه عباس مأمور آتش زدن تمامی ساختمان های جلفا شد. وی فوراً با سپاهیانی به جلفا بازگشت و همه جا را به تلی از خاک مبدل ساخت. کوچ داده شدگان رانده از وطن تحت سرپرستی الیاس سلطان پس از عبور از گذرگاه های دشوار کوهستانی، زمستان ۱۶۰۴ میلادی را در شهرهای طارم، خلخال، اهر و مشکین شهر به طور موقت اقامت کردند و با فرارسیدن بهار، ابوتراب بیگ مأمور شد تا آنان را به اصفهان برساند و در آنجا شهرنشینان را در داخل شهر و کشاورزان و روستاییان را در حومهٔ اصفهان اسکان دهد.
طبق فرمان شاه عباس ارمنیان «جلفای قدیم» ( نخجوان کنونی ) به اصفهان کوچانده و ابتدا در شمس آباد اصفهان سکنی گزیدند و به مرور زمان نو جلفا ( جلفای اصفهان ) را بنا نهادند.
... [مشاهده متن کامل]
ارمنیان از دیدگاه نژادی آمیزه ای از مردمان قفقازی هوری و اورارتویی با مردمان هند واروپایی هستند. هوریان و اورارتوییان خویشاوند گرجی ها و چچن های امروزی بودند. اما فریژی های تراکی، زبان هندواروپایی ارمنی را با خود به قفقاز آوردند. امروزه شمار ارمنی زبانان جهان پیرامون هشت میلیون نفر تخمین زده می شود.
در سال ۹۹۹ قمری، به موجب پیمان منعقده میان نمایندگان شاه عباس صفوی و سلطان مراد سوم خلیفه عثمانی، تبریز، ارمنستان، شکی، شروان، گرجستان و قره باغ تحت سیطره دولت عثمانی درآمد.
در سال ۱۰۱۳ قمری با شروع دوبارهٔ جنگ های ایران و عثمانی و قرار گرفتن جلفای قدیم ( جوغا ) در مسیر این لشکرکشی ها، شاه عباس تصمیم گرفت به دلیل ناتوانی نظامی در جنگ با عثمانی از سیاست عقب نشینی به همراه انتقال جمعیت بومی منطقه به داخل ایران استفاده کند. به این منظور فرمان داد تا اهالی ایالت های مختلف ارمنستان از جمله جلفاییان را به ایران منتقل سازند.
داوریژِتسی می گوید به اهالی جلفا سه روز مهلت داده شد تا شهر را تخلیه کنند و چنانچه پس از سه روز کسی در شهر باقی می ماند به قتل می رسید و خانوادهٔ وی اسیر و دارایی اش مصادره می شد. پس از اجرای فرمان شاه مبنی بر تخلیهٔ شهر، طهماسب قلی بیگ به دستور شاه عباس مأمور آتش زدن تمامی ساختمان های جلفا شد. وی فوراً با سپاهیانی به جلفا بازگشت و همه جا را به تلی از خاک مبدل ساخت. کوچ داده شدگان رانده از وطن تحت سرپرستی الیاس سلطان پس از عبور از گذرگاه های دشوار کوهستانی، زمستان ۱۶۰۴ میلادی را در شهرهای طارم، خلخال، اهر و مشکین شهر به طور موقت اقامت کردند و با فرارسیدن بهار، ابوتراب بیگ مأمور شد تا آنان را به اصفهان برساند و در آنجا شهرنشینان را در داخل شهر و کشاورزان و روستاییان را در حومهٔ اصفهان اسکان دهد.
طبق فرمان شاه عباس ارمنیان «جلفای قدیم» ( نخجوان کنونی ) به اصفهان کوچانده و ابتدا در شمس آباد اصفهان سکنی گزیدند و به مرور زمان نو جلفا ( جلفای اصفهان ) را بنا نهادند.
