ارطه

ارطه یکی از شهرهای استان مازندران ایران است. این شهر از بخش مرکزی قائمشهر در شهرستان قائم شهر واقع شده است. بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵، جمعیت این شهر حدود ۱۰٬۳۲۷ نفر بوده است. مردم ارطه از قومیت طبری هستند[ ۱] و به زبان مازندرانی گویش می کنند. [ ۲]
این شهر در سال ۱۳۹۰ از روستاهای - به ترتیب قادیکلاارطه، بورخیل ارطه، ابوخیل ارطه، جوجاده ارطه، قاسم خیل ارطه، کفشگرکلاارطه و افراتخت، ازدهستان بیشه سر به منطقه شهری به مرکزیت جوجاده ارطه با کد تقسیماتی ۷۱۱۵۲ تأسیس شد.
بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر برابر با ۱۰٬۳۲۷ نفر جمعیت بوده است. [ ۳] مردم ارطه به گویش قائمشهری که گویشی از زبان مازندرانی است صحبت می کنند. [ ۲]
این شهر، از نظر تقسیمات سیاسی، در حوزه بخش مرکزی شهرستان قائم شهر واقع است. در مرداد ماه ۱۳۹۰بنا بر پیشنهاد وزارت کشور، روستای قادیکلا ارطه مرکز دهستان بیشه سر از بخش مرکزیشهرستان قائم شهر به شهر تبدیل شد و به عنوان شهر ارطه شناخته شد. تعداد جمعیت این شش روستا بیش از ۱۰ هزار نفر، می باشد. شهر دارای کتابخانه عمومی، مدارس دوره های مختلف تحصیلی، ۵۷۰ هکتار زمین کشاورزی دیم، ۹۰۵ هکتار زمین کشاورزی آبی، یکهزار و ۶۶۵ طرح هادی اجراء شده، ۱۲ اب بندان، ۶۴۵ هکتار سطح زیر کشت برنج و ۹۰هکتار سطح زیر کشت صیفی جات نیز می باشد.
در سفرنامهٔ ناصرالدین شاه اشاره شده است که ارطه منطقه ایی باتلاقی بوده و مشکل تردد در آن وجود داشته است، وقتی ایشان از راه شاه عباسی می گذشتند و از نقاط مختلف مازندران دیدن می کردند وقتی از منطقهٔ ارطه که جزء علی آباد است عبور می کردند این ناحیه آنقدر باتلاقی بود که اسبهایشان در گل و لای گیر کرد و مشکل تردد داشتند؛ که این خود گواهی است بر بالا بودن سطح آب ارطه. نخست در این منطقه نواحی جلگه ایی اختصاص به کشاورزی داشته و فقط زمین های زراعی مردم در آن واقع بوده و مردم خود در کوهپایه ها و ارتفاعات مستقر بودند و این ادامه داشت تا اینکه فردی به نام میرزا جعفر غیبی ارطه ای با کانال کشی و حفر نهرهای زراعی و هدایت آن ها به سمت آبندانها مشکل باتلاقی بودن این ناحیه را حل کرد.
اولین و کم ارتفاع ترین روستا قادی کلاارطه می باشد که امامزاده سید مهدی را بر بلندای تپه ای زیبا در دل خود جای داده و مرتفع ترین و جنوبی ترین روستا افراتخت با طبیعتی بسیار بکر و زیبا همراه با جنگل های طبیعی ( جنگلی با نام محلی شالتماس که برگرفته از نام شاه طهماسب می باشد ) و همچنین قدمت تاریخی در دامنه های کوهپایه شمالی جنگلهای البرز قرار گرفته و زمستانها آب و هوایی نسبتاً سرد تر ولی به ندرت برفی از مرکز شهر داراست.