ارزیابی عملکرد کلیه

ارزیابی عملکرد کلیه ( به انگلیسی: Assessment of kidney function ) به روش های مختلفی، با استفاده از بررسی علائم و نشانه ها و همچنین اندازه گیری با استفاده از آزمایش ادرار، آزمایش خون و تصویربرداری پزشکی انجام می شود.
عملکرد کلیه سالم شامل حفظ تعادل مایعات بدن، حفظ تعادل اسید و باز، تنظیم الکترولیت ها از جمله سدیم، پتاسیم و سایر الکترولیت ها، پاک سازی سموم، تنظیم فشار خون، تنظیم هورمون ها مانند اریتروپوئیتین و فعال سازی ویتامین دی است.
بخشی از ارزیابی عملکرد کلیه شامل اندازه گیری ترکیبات و محتوای ادرار است. عملکرد غیرطبیعی کلیه ممکن است باعث تولید ادرار زیاد یا کم شود. توانایی کلیه ها در فیلتر و پالایش کردن پروتئین ها اغلب با بررسی میزان آلبومین ادرار، اندازه گیری می شود. [ ۱]
از آزمایش خون نیز برای ارزیابی عملکرد کلیه ها استفاده می شود. این آزمایش ها شامل آزمایش سنجش مستقیم عملکرد کلیه ها و همچنین آزمایش بررسی شواهدی از مشکلات عملکردی کلیه ها هستند. یکی از معیارهای عملکرد کلیه میزان فیلتراسیون گلومرولی ( GFR ) است. سایر آزمایش های خونی که می توانند عملکرد کلیه ها را ارزیابی کنند شامل ارزیابی سطح الکترولیت ها مانند پتاسیم و فسفات، ارزیابی وضعیت اسید و باز با اندازه گیری بی کربنات موجود در خون و شمارش سلول های خون برای بررسی کم خونی است. [ نیازمند منبع]
میزان فیلتراسیون گلومرولی ( GFR ) حجم مایع فیلتر شده در یک گلومرول به کپسول بومن در واحد زمان است. نتایج این آزمایش برای ارزیابی عملکرد دفعی کلیه ها و مرحله بندی بیماری کلیوی مزمن، بررسی پروتئینوری و بررسی علل بیماری های کلیوی است. این عدد با استفاده از فرمول زیر، محاسبه می شود. [ ۱] [ ۲]
عملکرد کلیه را می توان با تصویربرداری پزشکی نیز ارزیابی کرد. برخی از روش های تصویربرداری پزشکی، مانند سونوگرافی و سی تی اسکن، می توانند اطلاعات مفیدی در مورد وضعیت کلیه ها به پزشک ارائه کنند. روش هایی مانند آزمایش های پزشکی هسته ای نیز می توانند مستقیماً عملکرد کلیه را با اندازه گیری پرفیوژن و دفع مواد رادیواکتیو از طریق کلیه ها ارزیابی کنند.