استارا گرادیشکا در جریان جنگ جهانی دوم اردوگاهی برای توقیف و نابودی در کرواسی بود. این اردوگاه ویژه نگهداری زنان و کودکان از تبار صرب، یهود و کولی ساخته شده بود. [ ۱] قربانیان آن همچنین شامل کروات ها و بوسنیایی های کمونیست و مخالف فاشیسم نیز می شدند. اردوگاه توسط دولت مستقل کرواسی ( NDH ) رژیم اوستاشه در سال ۱۹۴۱ در زندانی با همین نام در نزدیکی روستای استارا گرادیشکا، و به عنوان پنجمین زیرمجموعه اردوگاه کار اجباری یاسنواتس تأسیس شد.
طبق فهرست قربانیان تارنمای یادبود یاسنواتس، که شامل بررسی ها تا سال ۲۰۰۷ است، نام و اطلاعات ۱۲٬۷۹۰ قربانی اردوگاه مشخص شده است. [ ۲]
این اردوگاه توسط اوستاشه کرواسی، از جمله برخی از نیروهای زن، محافظت می شد. زندانیان با استفاده از وسایل گوناگونی همچون سلاح گرم، پتک و چاقو کشته می شدند. در واحد «K» یا «کولا»، زنان صرب و یهودی با فرزندان ضعیف یا کوچک، درون سردابی موسوم به «هتل گاگرو» که نیکولا گاگرو از اوستاشه از آن به عنوان محلی برای شکنجه بهره می گرفت، گرسنه نگه داشته می شدند یا زیر شکنجه قرار می گرفتند. [ ۳] سایر زندانیان واحد کولا با گاز مسموم می شدند.
آزمایش ها با گاز در ابتدا در اصطبل دامپزشکی انجام می شدند، و در آن جا اسب ها و سپس انسان ها نخست با استفاده از گوگرد دی اکسید و بعدها توسط سیکلون ب مسموم می شدند. کشتار با گاز نیز بر روی کودکان در حیاط اردوگاه آزمایش می شد و فرمانده اردوگاه، گروهبان اوستاشه آنته وربان، اثرات آن را مشاهده می کرد. بیشترین مرگ های ناشی از گازگرفتگی در اتاق زیر شیروانی «برج بدنام» روی می داد؛ جایی که در ماه مه چندین هزار کودک از منطقه کوزارا و در ژوئن ۱۹۴۲، ۲۰۰۰ کودک دیگر در آن کشته شدند. [ ۴] [ ۵] [ ۶] پس از آن، گروه های کوچکتری شامل ۴۰۰–۶۰۰ کودک و چند زن و مرد، با گازگرفتگی کشته شدند. در جریان محاکمه خود، وربان تأیید کرد که از گاز سیکلون ب استفاده می شده است. [ ۷]
یکی از شاهدان به نام چیوردانا فریدلندر، که در ن هنگام محافظی در اردوگاه بود، شهادت داد که:
در آن هنگام زنان و کودکان تازه ای روزانه به اردوگاه استارا گرادیشکا آورده می شدند. حدود چهارده روز بعد، وربان دستور داد که همه بچه ها را از مادرانشان جدا کنند و در یک اتاق قرار دهند. به ده نفر از ما گفتند که آن ها را درون پتو به آنجا ببرید. بچه ها به درون اتاق خزیدند و یک کودک دست و پای را میان در ورودی قرار داد تا در بسته نشود. وربان فریاد زد: هُلش بده! هنگامی که من از این کار خودداری کردم، او به در کوبید و پای کودک را خرد کرد. سپس کودک را از پای دیگرش گرفت، و آن را چنان به دیوار کوبید که بچه مرد. بعد از آن، ما به انتقال بچه ها ادامه دادیم. هنگامی که اتاق پر شد، وربان گاز سمی آورد و همه آنها را کشت. [ ۸]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفطبق فهرست قربانیان تارنمای یادبود یاسنواتس، که شامل بررسی ها تا سال ۲۰۰۷ است، نام و اطلاعات ۱۲٬۷۹۰ قربانی اردوگاه مشخص شده است. [ ۲]
این اردوگاه توسط اوستاشه کرواسی، از جمله برخی از نیروهای زن، محافظت می شد. زندانیان با استفاده از وسایل گوناگونی همچون سلاح گرم، پتک و چاقو کشته می شدند. در واحد «K» یا «کولا»، زنان صرب و یهودی با فرزندان ضعیف یا کوچک، درون سردابی موسوم به «هتل گاگرو» که نیکولا گاگرو از اوستاشه از آن به عنوان محلی برای شکنجه بهره می گرفت، گرسنه نگه داشته می شدند یا زیر شکنجه قرار می گرفتند. [ ۳] سایر زندانیان واحد کولا با گاز مسموم می شدند.
آزمایش ها با گاز در ابتدا در اصطبل دامپزشکی انجام می شدند، و در آن جا اسب ها و سپس انسان ها نخست با استفاده از گوگرد دی اکسید و بعدها توسط سیکلون ب مسموم می شدند. کشتار با گاز نیز بر روی کودکان در حیاط اردوگاه آزمایش می شد و فرمانده اردوگاه، گروهبان اوستاشه آنته وربان، اثرات آن را مشاهده می کرد. بیشترین مرگ های ناشی از گازگرفتگی در اتاق زیر شیروانی «برج بدنام» روی می داد؛ جایی که در ماه مه چندین هزار کودک از منطقه کوزارا و در ژوئن ۱۹۴۲، ۲۰۰۰ کودک دیگر در آن کشته شدند. [ ۴] [ ۵] [ ۶] پس از آن، گروه های کوچکتری شامل ۴۰۰–۶۰۰ کودک و چند زن و مرد، با گازگرفتگی کشته شدند. در جریان محاکمه خود، وربان تأیید کرد که از گاز سیکلون ب استفاده می شده است. [ ۷]
یکی از شاهدان به نام چیوردانا فریدلندر، که در ن هنگام محافظی در اردوگاه بود، شهادت داد که:
در آن هنگام زنان و کودکان تازه ای روزانه به اردوگاه استارا گرادیشکا آورده می شدند. حدود چهارده روز بعد، وربان دستور داد که همه بچه ها را از مادرانشان جدا کنند و در یک اتاق قرار دهند. به ده نفر از ما گفتند که آن ها را درون پتو به آنجا ببرید. بچه ها به درون اتاق خزیدند و یک کودک دست و پای را میان در ورودی قرار داد تا در بسته نشود. وربان فریاد زد: هُلش بده! هنگامی که من از این کار خودداری کردم، او به در کوبید و پای کودک را خرد کرد. سپس کودک را از پای دیگرش گرفت، و آن را چنان به دیوار کوبید که بچه مرد. بعد از آن، ما به انتقال بچه ها ادامه دادیم. هنگامی که اتاق پر شد، وربان گاز سمی آورد و همه آنها را کشت. [ ۸]
