ارجوزه

[ویکی فقه] ارجوزه (حسینی بغدادی). حسنی حسینی بغدادی، سید احمد بن محمد (۱۱۲۸ - ۱۲۱۵ ق) صاحب کتاب ارجوزة است.
مؤلف، این ارجوزه را در شرح حال راویان آورده است. اسامی بر اساس حروف الفبا تنظیم شده و راویان مجهول نیامده است و در نهایت، کنیه ها و القاب آورده شده اند. سپس مؤلف، شرح مختصری در بیان مواردی را که به خاطر ضرورت شعری اجمال بیان شده اند، آورده است. محقق تهرانی در الذریعة این حاشیه را با عنوان حاشیة علی ارجوزة فی الرجال و در الذریعة ، این کتاب را با عنوان منظومة فی الرجال و نیز با عنوان رجال السید احمد بغدادی فهرست نموده است.نسخه خطی این کتاب، در کتاب خانه های ایران موجود است.

اُرْجوزَه
در لغت ارجوزه خوانی به معنی شعر خواندن در نبرد و خودستایی و در فارسی رَجَزخوانی است. امّا در اصطلاح ادبیات عرب، عنوان عمومی منظومه های تعلیمی، در بحر رَجَز و در قالب قصیده و مثنوی که به قصد تسهیل یادگیری و حفظ کردن قواعد و اصول فنون مختلف سروده می شود. ارجوزه از ابتکارات مسلمانان برای آموزش دانش های گوناگون است. معروف ترین ارجوزه های عربی عبارت اند از ارجوزۀ ابن معتز در تاریخ معتضد (۲۸۹ق)، ارجوزة فی الطب از ابن سینا، که از قدیم شهرت بسیار داشته و ابن رشد بر آن شرحی نوشته است؛ ارجوزة فی المنطق، باز هم از ابن سینا، و ارجوزة قُطرُب، در ۶۲ بیت، در لغات مثلث معروف.