فلو ابصرت فی ارجان نفسی
علیه من ابی یحیی زمام.
( انساب سمعانی ).
ارجانی. [ اَرْ رَ / اَ رَ / اَ ] ( اِخ ) ابوریحان بیرونی در الصیدنه مکرر از طبیب یا گیاه شناسی بنام ارجانی مطلق روایت میکند از جمله در شرح کلمه ینبوت و «نی » در این کتاب رمز ارجانی است.
ارجانی. [ اَرْ رَ /اَ رَ / اَ ] ( اِخ ) امام ظهیرالدین ابی الحسن علی بن ابی القاسم زید البیهقی در تتمه صُوّان الحکمه ذیل ترجمه الحکیم ابومحمد العدلی القاینی آرد: و هو قد هذّب الزّیج البتّانی احسن تهذیب و کان مرجعه فی ذلک التهذیب الی الزیج الارجانی و وجدت نُسخاً کثیرة من الزیج الارجانی بخطه. محشی کتاب مزبور ( محمد شفیع ) نویسد: اَرجانی و اَرّجانی و اَرَجانی هر سه مضبوط است ، ذکر این زیج هیچ جا بنظر نیامد، شاید که صاحب این زیج ، مترجم است در سوثر ص 17. ( تتمه صوان الحکمه چ لاهور سال 1351 ص 81 و 82 ).
ارجانی. [ اَرْ رَ / اَ رَ / اَ ] ( اِخ ) ابواسحق ابراهیم بن احمدبن زید الارجانی. وی در بلاد خود از عبداﷲبن محمدبن عبدان العسکری و بمکه از ابومحمد عبدالرحمن بن محمدبن عبداﷲبن یزید المقری و بالجزیره از ابوعلی ( ؟ ) محمدبن سعید الحرانی و غیر ایشان سماع دارد، و او در ارجان حدیث گفت و در شیراز جماعتی از اهل فارس از او روایت دارند و هم به ارجان درگذشت. ( انساب سمعانی ).
ارجانی. [ اَرْ رَ / اَ رَ / اَ ] ( اِخ ) ابوبکر احمدبن الحسین الأرجانی قاضی تستر. وی از افاضل عصر خویش و ملیح الشعر و رقیق الطبع بود و دیوان شعر او در آفاق مشهور است و در اصفهان از ابی بکر محمدبن احمدبن الحسین بن ماجة الابهری سماع حدیث کرد و او وی را بجمیع مسموعات و مقولات خویش اجازه داد و ارجانی در تستردر حدود سنه اربعین و خمسمائه ( 540 هَ. ق. ) درگذشت. ( انساب سمعانی ). و مؤلف معجم المطبوعات آرد: قاضی ابوبکر احمدبن محمدبن الحسین الارجانی الشیرازی الشافعی ملقب بناصح الدین. وی قاضی تستر و عسکرمکرّم بودو او را شعر رائق بنهایت نیکوئی است. عماد کاتب اصفهانی ذکر او در خریدة آورده گوید: ارجانی در عنفوان عمر خود در مدرسه نظامیه اصبهان علم آموخت و مؤلف معجم المطبوعات آرد: و شعره من آخر عهد نظام الملک سنة نیّف و 480 الی آخر عهده و هو سنة 544 و پیوسته نائب قاضی در عسکرمکرم بود و او مردی معظم و مُعزّز وشعر او بسیار است و آنچه از او جمع شده بعشر اشعار وی نمیرسد. ارجانی در شهر تُستر و بقولی در عسکرمکرم وفات کرد. دیوان ارجانی را احمدبن عباس الازهری تصحیح و تفسیر کرده در بیروت بسال 1307 هَ، ق. بطبع رسیده است. رجوع به تاریخ الحکمای قفطی ص 342 س 11 شود.بیشتر بخوانید ...