آرتمیا. آرتمیا ( نام علمی: Artemia ) جانداری است سخت پوست که در آب های شور زندگی می کند. دریاچه ارومیه در ایران، یکی از غنی ترین منابع آرتمیا در جهان شمرده می شد ولی به دلیل فروکش کردن آب دریاچه ارومیه، جمعیت آرتمیا در دریاچه ارومیه کاهش چشمگیری داشته است. آرتمیا در صنایع پرورش میگو و ماهی مورد استفاده قرار می گیرد.
در دنیا سالانه بیش از ۲۰۰۰ تن سیست آرتمیا معامله می شود و به خصوص از خود آرتمیا یا سیست آن در تغذیه مراحل نوزادی ماهیان، سخت پوستان و نرم تنان و … سود می برند.
بر اساس اسناد علمی اولین گزارش مکتوب علمی دربارهٔ آرتمیا متعلق به آرتمیای دریاچه ارومیه می باشد که در اوایل قرن دهم میلادی توسط اصطخری – جغرافیدان ایرانی - در دو کتاب صور الاقالیم و نیز در کتاب مسالک و ممالک تحت عنوان سگ آبزی نام برده شده است. در این کتاب ها آورده شده است که «بادربایکان ( به آذربایجان ) دریایی هست که آن را دریای ارمیه ( ارومیه ) خوانند آبی شور دارد و هیچ جانوری نباشد و گویند که سگ آبی باشد گرد بر گرد این دریا همه عمارت و نواحی است و از این دریا تا مراغه سه فرسنگ باشد و تا ارمی دو فرسنگ و درازای این دریا پنج روز است بر خشک و در آب چون باد راست بود بیک شب بیرون شوند. »[ ۲] بعدها در سال ۹۸۲ میلادی ( اواخر قرن دهم میلادی ) در کتاب حدود العالم بار دیگر حضور آرتمیا در دریاچه ارومیه گزارش شده است، [ ۳] [ ۴] , [ ۵] در این کتاب اینگونه نوشته شده است:[ ۶] «و دوم دریای کبوذان ( دریای کبودان = دریاچه ارومیه ) بارمینیه ( به ارمینیه = به ارومیه = در ارومیه ) درازاء او پنجاه فرسنگ است اندر پهنای سی فرسنگ. اندر میان این دریا دهیست کبوذان ( کبودان، نام یکی از جزایر دریاچه ارومیه است ) گویند و این دریا بدان ده بازخوانند و از گرد او آبادانیست و اندر او هیچ جانور نیست از شوری آبش مگر کرم. »
مینورسکی در ترجمه انگلیسی کتاب حدود العالم واژه «ارمینیه» را ارمنستان ترجمه کرده است[ ۷] که لغت نامه دهخدا در توضیح واژه «کبودان» به صراحت به این اشتباه اشاره و واژه صحیح «ارومیه» معرفی کرده است؛ و آن را ناشی از اشتباه لفظی می داند. [ ۸] اما مسئله جالب اینکه، پروفسور سورجلوس رئیس مرکز رفرانس آرتمیای دانشگاه خنت بلژیک، یکی از اسامی قدیمی آرتمیا را «کرم آب شور» ( brine worm ) اعلام کرده است. شلوسر، آرتمیا را تحت عنوان «یک حشره ناشناس» معرفی کرده؛[ ۹] از این رو او نیز لفظ آرتمیا را در نوشته خود به کار نبرده زیرا در سال ۱۸۱۹ یعنی ۶۴ سال بعد از شلوسر، شخصی به نام لیچ برای اولین بار نام علمی آرتمیا را پیشنهاد و استفاده کرده است. حدودالعالم نخستین کتاب جغرافیا به زبان فارسی است. این کتاب به سال ۹۸۲ میلادی نوشته شده و به جغرافیای عمومی پرداخته است ولی نام مؤلف کتاب معلوم نیست. بدین ترتیب باید اذعان داشت که حدود ۸۰۰ سال قبل از شلوسر ( هزار سال پیش از این ) ، در کتاب حدود العالم، اولین کتاب جغرافیای فارسی، آرتمیا برای نخستین بار از دریاچه ارومیه به صورت یک مستند علمی گزارش شده و شلوسر در واقع اولین تصویر شماتیک از آرتمیا را ترسیم کرده است. [ ۵]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدر دنیا سالانه بیش از ۲۰۰۰ تن سیست آرتمیا معامله می شود و به خصوص از خود آرتمیا یا سیست آن در تغذیه مراحل نوزادی ماهیان، سخت پوستان و نرم تنان و … سود می برند.
بر اساس اسناد علمی اولین گزارش مکتوب علمی دربارهٔ آرتمیا متعلق به آرتمیای دریاچه ارومیه می باشد که در اوایل قرن دهم میلادی توسط اصطخری – جغرافیدان ایرانی - در دو کتاب صور الاقالیم و نیز در کتاب مسالک و ممالک تحت عنوان سگ آبزی نام برده شده است. در این کتاب ها آورده شده است که «بادربایکان ( به آذربایجان ) دریایی هست که آن را دریای ارمیه ( ارومیه ) خوانند آبی شور دارد و هیچ جانوری نباشد و گویند که سگ آبی باشد گرد بر گرد این دریا همه عمارت و نواحی است و از این دریا تا مراغه سه فرسنگ باشد و تا ارمی دو فرسنگ و درازای این دریا پنج روز است بر خشک و در آب چون باد راست بود بیک شب بیرون شوند. »[ ۲] بعدها در سال ۹۸۲ میلادی ( اواخر قرن دهم میلادی ) در کتاب حدود العالم بار دیگر حضور آرتمیا در دریاچه ارومیه گزارش شده است، [ ۳] [ ۴] , [ ۵] در این کتاب اینگونه نوشته شده است:[ ۶] «و دوم دریای کبوذان ( دریای کبودان = دریاچه ارومیه ) بارمینیه ( به ارمینیه = به ارومیه = در ارومیه ) درازاء او پنجاه فرسنگ است اندر پهنای سی فرسنگ. اندر میان این دریا دهیست کبوذان ( کبودان، نام یکی از جزایر دریاچه ارومیه است ) گویند و این دریا بدان ده بازخوانند و از گرد او آبادانیست و اندر او هیچ جانور نیست از شوری آبش مگر کرم. »
مینورسکی در ترجمه انگلیسی کتاب حدود العالم واژه «ارمینیه» را ارمنستان ترجمه کرده است[ ۷] که لغت نامه دهخدا در توضیح واژه «کبودان» به صراحت به این اشتباه اشاره و واژه صحیح «ارومیه» معرفی کرده است؛ و آن را ناشی از اشتباه لفظی می داند. [ ۸] اما مسئله جالب اینکه، پروفسور سورجلوس رئیس مرکز رفرانس آرتمیای دانشگاه خنت بلژیک، یکی از اسامی قدیمی آرتمیا را «کرم آب شور» ( brine worm ) اعلام کرده است. شلوسر، آرتمیا را تحت عنوان «یک حشره ناشناس» معرفی کرده؛[ ۹] از این رو او نیز لفظ آرتمیا را در نوشته خود به کار نبرده زیرا در سال ۱۸۱۹ یعنی ۶۴ سال بعد از شلوسر، شخصی به نام لیچ برای اولین بار نام علمی آرتمیا را پیشنهاد و استفاده کرده است. حدودالعالم نخستین کتاب جغرافیا به زبان فارسی است. این کتاب به سال ۹۸۲ میلادی نوشته شده و به جغرافیای عمومی پرداخته است ولی نام مؤلف کتاب معلوم نیست. بدین ترتیب باید اذعان داشت که حدود ۸۰۰ سال قبل از شلوسر ( هزار سال پیش از این ) ، در کتاب حدود العالم، اولین کتاب جغرافیای فارسی، آرتمیا برای نخستین بار از دریاچه ارومیه به صورت یک مستند علمی گزارش شده و شلوسر در واقع اولین تصویر شماتیک از آرتمیا را ترسیم کرده است. [ ۵]
wiki: آرتمیا