اذرین تیغه

آذرین تیغه. آذرین تیغه یا دایک ( به انگلیسی: Dyke ) به دیواره ای از ماگمای سرد شده گفته می شود که به صورت قالب در داخل شکاف های عمودی یا نسبتاً عمودی قرار می گیرد. [ ۱]
هنگامی که ماگمای در حال صعود به داخل شکستگی ها نفوذ کند و لایه های سنگی را قطع نماید، دایک به وجود می آید. اغلب دایک ها عمودی و مستقیم یا به صورت مارپیچی یا شکسته و نامنظم می باشند. گاهی دایک ها نسبت به سنگ های اطراف خود در برابر فرسایش از مقاومت بیشتری برخوردارند و چهره واقعی آن ها به صورت دیوار است. برخی از قسمت های غربی اسکاتلند و جزیره های آن از نفوذ و تشکیل دایک ها به وجود آمده اند.
دایک ها تحت تأثیر توپوگرافی اطراف خود واقع نمی شوند و بر روی نقشه زمین شناسی به صورت خطی راست یا منحنی دیده می شوند. [ ۲]
۱ - دسته دایک: به دایک هایی که در یک منطقه به صورت موازی قرار دارند، دسته دایک گفته می شود.
۲ - دایک های شعاعی: دایک های شعاعی در اطراف دهانه آتشفشانی دیده می شوند.
۳ - دایک های مخروطی: به دایک های هم مرکز گفته می شود که همه به طرف یک مرکز شیب دارد. شیب متوسط این دایک ها در حدود ۴۵ درجه است و شیب دایک ها با فاصله آنها از مرکز نسبت معکوس دارد.
۴ - دایک های حلقوی: مقطع افقی این دایک ها بیضی شکل است و فصل مشترک آنها با سنگ های همبر قائم یا خیلی زیاد است. قطر متوسط این مجموعه دایک ها در حدود هفت کیلومتر است؛ ولی بعضی از آنها قطرشان از حدود ۳۰۰ متر بیشتر نیست، در صورتی که برخی دارای قطری بیش از ۲۰ کیلومتر هستند. ضخامت متوسط این دایک ها در حدود ۶۰۰ متر است و حداکثر به ۵۰۰۰ متر می رسد. [ ۳]