'آذربایجانی های روسیه ( به ترکی آذربایجانی: Rusiya azərbaycanlıları ) و ( به روسی: Азербайджанцы в России ) گروهی از مردمان آذربایجانی ساکن در فدراسیون روسیه که شامل دو دسته می شوند: دسته نخست جامعه ای بومی در جمهوری داغستان در حاشیه دریای خزر و گروه دیگر که جمعیت بیشتر و قابل توجهی از آذربایجانی ها را تشکیل می دهد، عموماً اهالی جمهوری سوسیالیستی آذربایجان شوروی و بعدتر جمهوری آذربایجان می باشند، که به نواحی مختلف روسیه به همراه سایر جمهوری های خودمختار این کشور، در گذر زمان مهاجرت کرده اند. یا از والدینی آذربایجانی تبار در روسیه زاده شده باشند. از مهم ترین چهره های ایرانیان آذربایجانی روسیه می توان از طالبوف تبریزی و میرزا کاظم بیگ نام برد.
... [مشاهده متن کامل]
برای اولین بار مأموریت های دیپلماتیک و تجار آذربایجانی در دوران شروانی ها و امپراتوری صفوی به روسیه در قرن چهاردهم و پانزدهم آغاز گردید، و با فتح اراضی جغرافیای کنونی جمهوری آذربایجان، توسط امپراطوری روسیه، جمعیت آذربایجانی تا نیمه دوم قرن بیستم، تمایل زیادی جهت سکونت در روسیه و ترک سکونتگاه های خود داشتند. با این حال جوامع جدا شده آذری در روسیه را می توان در اواسط قرن نوزدهم ردیابی کرد. جمعیت مناطق سواحل دریای خزر در طول تاریخ روابط اقتصادی قوی با شهر آستاراخان در ساحل شمالی دریای خزر داشته اند. آذری ها به طور خاص زمانی که حدود یک هزار نفر در روسیه جمعیت داشتند در میان مردم محلی با عنوان ایرانیان یا تاتارهای شاماخی شناخته می شدند، جمعیت آذری های شیعه در آستاراخان نسبت به دوران شوروی بیشتر شده و طبق آخرین سرشماری قومی سال ۲۰۱۰ با جمعیت ۵، ۷۳۷ نفری معادل ۱٫۳۱٪ نفوس، چهارمین قومیت این منطقه به شمار می روند. زندگی آذربایجانی ها در اطراف مسجد کیریوشی در سال ۱۹۰۹ متمرکز بود؛ که در سال ۱۹۳۲ بسته شد. البته به تازگی مسجدی شیعی در آستاراخان واقع در خیابان باکو و به نام مسجد باکو بنیان گذاری شده است.
اولین بار تاجری به نام شمسی اسدالله یف در سال ۱۹۰۳ در مسکو استقرار یافت، که در زمینه تجارت و صنعت نفت فعالیت داشت، که در سال ۱۹۱۳ در مسکو درگذشت، وی هزینه های ساخت مدارسی برای دختران و پسران و مرکز جامعه مسلمانان در مسکو را متقبل شد. ساختمان چهار طبقه ای که بعد از مرگ وی به عنوان کاخ اسدالله یف شناخته می شود، در حال حاضر در اداره سازمان خودمختار ملی – فرهنگی تاتارهای مسکو می باشد. به همین ترتیب تمام مسلمانان قفقاز و آسیای مرکزی، از جمله آذری ها از خدمت سربازی در ارتش امپراتوری روسیه معاف بودند، اما پرداخت مالیات ویژه ای نیاز بود. در صورت نیاز و مایل بودن می توانستن در ارتش خدمت کنند. یعنی محدودیتی برای سربازی و افسر شدن مسلمانان امپراطوری روسیه نبود، ولی محمدحسن آقا جوانشیر پدر جعفرقلی آقا جوانشیر از نخستین ژنرال های امپراطوری روسیه با منشاء آذربایجانی بود. بعدتر افسران آذری در نبردهای بزرگی فرماندهی ارتش امپراطوری روسیه را بر عهده داشتند که به برخی از آنان از قبیل دوره اول جنگ های ایران و روسیه، دوره دوم جنگ های ایران و روسیه، جنگ روسیه و عثمانی ( ۱۸۲۹ - ۱۸۲۸ ) و جنگ روسیه و عثمانی ( ۱۸۷۷ - ۱۸۷۸ ) و بعدتر به انقلاب ۱۸۴۸ مجارستان، نبرد کریمه، جنگ قفقاز و فتح آسیای مرکزی اشاره کرد.
... [مشاهده متن کامل]
برای اولین بار مأموریت های دیپلماتیک و تجار آذربایجانی در دوران شروانی ها و امپراتوری صفوی به روسیه در قرن چهاردهم و پانزدهم آغاز گردید، و با فتح اراضی جغرافیای کنونی جمهوری آذربایجان، توسط امپراطوری روسیه، جمعیت آذربایجانی تا نیمه دوم قرن بیستم، تمایل زیادی جهت سکونت در روسیه و ترک سکونتگاه های خود داشتند. با این حال جوامع جدا شده آذری در روسیه را می توان در اواسط قرن نوزدهم ردیابی کرد. جمعیت مناطق سواحل دریای خزر در طول تاریخ روابط اقتصادی قوی با شهر آستاراخان در ساحل شمالی دریای خزر داشته اند. آذری ها به طور خاص زمانی که حدود یک هزار نفر در روسیه جمعیت داشتند در میان مردم محلی با عنوان ایرانیان یا تاتارهای شاماخی شناخته می شدند، جمعیت آذری های شیعه در آستاراخان نسبت به دوران شوروی بیشتر شده و طبق آخرین سرشماری قومی سال ۲۰۱۰ با جمعیت ۵، ۷۳۷ نفری معادل ۱٫۳۱٪ نفوس، چهارمین قومیت این منطقه به شمار می روند. زندگی آذربایجانی ها در اطراف مسجد کیریوشی در سال ۱۹۰۹ متمرکز بود؛ که در سال ۱۹۳۲ بسته شد. البته به تازگی مسجدی شیعی در آستاراخان واقع در خیابان باکو و به نام مسجد باکو بنیان گذاری شده است.
اولین بار تاجری به نام شمسی اسدالله یف در سال ۱۹۰۳ در مسکو استقرار یافت، که در زمینه تجارت و صنعت نفت فعالیت داشت، که در سال ۱۹۱۳ در مسکو درگذشت، وی هزینه های ساخت مدارسی برای دختران و پسران و مرکز جامعه مسلمانان در مسکو را متقبل شد. ساختمان چهار طبقه ای که بعد از مرگ وی به عنوان کاخ اسدالله یف شناخته می شود، در حال حاضر در اداره سازمان خودمختار ملی – فرهنگی تاتارهای مسکو می باشد. به همین ترتیب تمام مسلمانان قفقاز و آسیای مرکزی، از جمله آذری ها از خدمت سربازی در ارتش امپراتوری روسیه معاف بودند، اما پرداخت مالیات ویژه ای نیاز بود. در صورت نیاز و مایل بودن می توانستن در ارتش خدمت کنند. یعنی محدودیتی برای سربازی و افسر شدن مسلمانان امپراطوری روسیه نبود، ولی محمدحسن آقا جوانشیر پدر جعفرقلی آقا جوانشیر از نخستین ژنرال های امپراطوری روسیه با منشاء آذربایجانی بود. بعدتر افسران آذری در نبردهای بزرگی فرماندهی ارتش امپراطوری روسیه را بر عهده داشتند که به برخی از آنان از قبیل دوره اول جنگ های ایران و روسیه، دوره دوم جنگ های ایران و روسیه، جنگ روسیه و عثمانی ( ۱۸۲۹ - ۱۸۲۸ ) و جنگ روسیه و عثمانی ( ۱۸۷۷ - ۱۸۷۸ ) و بعدتر به انقلاب ۱۸۴۸ مجارستان، نبرد کریمه، جنگ قفقاز و فتح آسیای مرکزی اشاره کرد.
