اَدیب نیشابوری، عبدالجواد (۱۲۴۲ـ مشهد ۱۳۰۵ش)
شاعر و ادیب ایرانی. در مشهد پس از تحصیل علوم دینی و ادبی به تدریس پرداخت. علاوه بر ادبیات عربی به ادبیات فارسی توجه عمده ای داشت و بعضی از ادیبان و شاعران نام آور زمانه مانند محمدتقی ملک الشعراء بهار، بدیع الزمان فروزانفر، مدرس رضوی، و پروین گنابادی ازجملۀ شاگردانش بودند. در نقد ادبی و سبک شناسی سرآمدِ فضلای روزگار خود بود. هرچند، در این زمینه آثار بسیار اندکی از او باقی مانده است. شعر نیز سرود. افزون بر علوم ادبی، از حکمت الهی و طبیعی، ریاضیات، فقه، اصول، علم حدیث و رجال بهرۀ کافی داشت. مجموعۀ آثارش به کوشش یدالله جلالی پَنْدَری و با مقدمۀ محمدرضا شفیعی کدکنی نشر یافته است (تهران، ۱۳۶۸). در برخی از غزل هایش به سبک عراقی توجه دارد. اما در بیشتر شعرهایش، متأثر از فضای ذهنی و زبانیِ شعر و شاعران سبک خراسانی است. عبدالجواد ادیب نیشابوری را نباید با محمدتقی ادیب نیشابوری، مشهور به ادیب دوم یا ادیب ثانی، که شاگرد او بود، و تا اواخر سلطنت پهلوی زیست، اشتباه کرد. از وی جزوه ای در ابتدای شرح معلّقات سبع مانده و از دیگر جزواتش تنها نامی به جاست. دیوان وی به نام لئالی مکنون به کوشش زرین قلم به چاپ رسیده است (۱۳۳۳ش).
شاعر و ادیب ایرانی. در مشهد پس از تحصیل علوم دینی و ادبی به تدریس پرداخت. علاوه بر ادبیات عربی به ادبیات فارسی توجه عمده ای داشت و بعضی از ادیبان و شاعران نام آور زمانه مانند محمدتقی ملک الشعراء بهار، بدیع الزمان فروزانفر، مدرس رضوی، و پروین گنابادی ازجملۀ شاگردانش بودند. در نقد ادبی و سبک شناسی سرآمدِ فضلای روزگار خود بود. هرچند، در این زمینه آثار بسیار اندکی از او باقی مانده است. شعر نیز سرود. افزون بر علوم ادبی، از حکمت الهی و طبیعی، ریاضیات، فقه، اصول، علم حدیث و رجال بهرۀ کافی داشت. مجموعۀ آثارش به کوشش یدالله جلالی پَنْدَری و با مقدمۀ محمدرضا شفیعی کدکنی نشر یافته است (تهران، ۱۳۶۸). در برخی از غزل هایش به سبک عراقی توجه دارد. اما در بیشتر شعرهایش، متأثر از فضای ذهنی و زبانیِ شعر و شاعران سبک خراسانی است. عبدالجواد ادیب نیشابوری را نباید با محمدتقی ادیب نیشابوری، مشهور به ادیب دوم یا ادیب ثانی، که شاگرد او بود، و تا اواخر سلطنت پهلوی زیست، اشتباه کرد. از وی جزوه ای در ابتدای شرح معلّقات سبع مانده و از دیگر جزواتش تنها نامی به جاست. دیوان وی به نام لئالی مکنون به کوشش زرین قلم به چاپ رسیده است (۱۳۳۳ش).