ادبیات گرجی

ادبیات گرجی ادبیات مخلوق در کشور گرجستان، ادبیات مردم گرجی و ادبیاتی است که به زبان گرجی نوشته شده است. ادبیات گرجی قدمتی دو هزار پانصد ساله دارد و چند سده پیش از میلاد عیسی پا به عرصهٔ وجود نهاده است. از قدیمی ترین آثار ادبی اصیل گرجستان تا دورهٔ معاصر عبارت است از یاکوب تسورتاولی تحت عنوان «شهادت شوشانیک» ( سده پنجم ) که اثری است هنری و مشحون از ایده وفاداری به میهن، سده های ۱۲–۱۳ میلادی، دوران ادبیات کلاسیک گرجی را تشکیل می دهد. در این هنگام است که داستان عاشقانه به نام «ویسرامیانی» از سارگیس تموگولی و مجموعه داستان های مربوط به «آمیران دارجانیانی» نوشتهٔ موسه خونلی، منظومه های مدح و تحسین آمیز دربارهٔ «عبدالمسیح» اثر ایوانه شاوتلی و «تاماریانی» اثر ایوانه چاخروخادزه به وجود آمدند. [ ۱]
نمونهٔ کامل فرهنگ کلاسیک گرجی در این دوره منظومه نبوغ آمیز شوتا روستاولی به نام پلنگینه پوش است که یکی از شاهکارهای ادبیات بدیع و هنری جهان می باشد. این منظومه، تعالی احساسات و عواطف بشری یعنی عشق، دوستی، مردانگی و دلیری را مورد تحسین قرار می دهد و پیروزی، آزادی، حقیقت، زیایی و خیر و نیکی را ستایش می کند. روستاولی منادی بزرگ بشر دوستی، یکی از مبشرین ایده های رنسانس در ادبیات جهانی می باشد. [ ۱]
خلق آثار ادبی که در زمان دشوار سده های ۱۴–۱۵ میلادی رو به خاموشی نهاده و تقریباً به طور کامل قطع نشده بود، در قرون ۱۶–۱۷ با قدرت و نیروی تازه ای جان می گیرد. فعالیت نویسندگان و شعرای بزرگ گسترش می یابد و موضوع میهن پرستی در آثار خلاقانه آن ها مقام والایی احراز می کند. [ ۱]
از مختصات نیمه اول سده نوزدهم در گرجستان این است که در آن هنگام فعالیت مبتکرانه شعرای رمانتیک مانند الکساندر چاوچاوادزه ( ۱۷۴۶–۱۷۸۶ م ) ، گریگول اوربلیانی ( ۱۸۰۰–۱۸۸۳ م ) ، نیکولوز باراتاشویلی ( ۱۸۱۷–۱۸۴۵ م ) ، جریان داشته است. رمانتیسم گرجستان با پدیده های حیات اجتماعی ناآشنا نبود و به غنی تر شدن زبان ادبی کمک می کرد و سبک منظوم و شاعرانه بدیع و اصیلی را به وجود آورد. در اواسط قرن نوزدهم، رمانتیسم جای خود را به رئالیسم اولیه واگذار می کند. نیمه دوم قرن نوزدهم حاکی از ظهور و پیدایش شخصیت های برجسته ای چون آکاکی تسرتلی و ایلیا چاوچاوادزه در ادبیات کلاسیک بود.
شعرای شیرین سخن و عالی قدری چون تیتسیان تابیدزه، یوسب گریشاشویلی، ایراکلی آباشیدزه، سیمون چیکووانی و غیره از سخن سرایان بزرگ گرجستان، تجدید حیات یافته اند. نشر ادبی و هنری گرجستان توسط یک سلسله آثار و مصنفات قابل توجه، غنای بیشتری یافته است. ادبیات گرجی با زندگی مردم و منافع آن ها علائق واحدی دارد و به طور دائم در حال تکامل است. [ ۱]