ادبیات لری شامل آثار ادبی به زبان لری می شود. بنیان ادبیات لری بر ادبیات شفاهی و فولکلور استوار است و با وجود غنی بودن این ادبیات تاکنون آثار مکتوب اندکی به لری نوشته شده است که بخشی از آن به دلیل شیوه خاص زندگی مردم لر است. ادبیات لری به دلیل کمتر مورد تاخت و تاز بیگانگان قرار گرفتن سرزمین لرستان، کمتر دستخوش استحاله فرهنگی شده و جلوه های ناب تر و بکرتری در آن دیده می شود.
... [مشاهده متن کامل]
امروزه زمینه تحریف و زوال ادبیات لری به دلایلی همچون رواج زندگی شهری، از میان رفتن کهنسالان، عدم رغبت نسل های جدید به فرهنگ لری و بازخوانی شهری محصولات فرهنگی هنری و رسانه ها فراهم آمده است. برنامه هایی برای ایجاد رشته «زبان و ادبیات لری» در دانشگاه ها وجود دارد.
مردم لر اشعار بسیار غنی در خصوص جشن ها و اعیاد دارند .
نمونه
عروس مگریو عروس مگریو ایچه د اوچه بیتره.
ای هسیره که تو داری د شکر شیرین تره.
انار نشکه انار نشکه ایما انار هر نیسیم.
سوزه نازاره و در کو ایما عروس بر هیسیم.
امشو اول وهاره خر د حونت بواره .
نون و پنیر و شیره کیخا حونت نمیره .
موسیقی لری از تنوع و پیشینه ای کهن برخوردار است که به دو بخش کلی، موسیقی های آوازی ( کلامی ) و موسیقی های سازی تقسیم می شود. هم اکنون موسیقی لری در قالب ترانه به هفت بخش تقسیم می شود که عبارتند از موسیقی و ترانه های غنایی و عاشقانه، موسیقی و ترانه های حماسه رزمی، موسیقی و ترانه های سوگواری، موسیقی و ترانه های فصول، موسیقی و ترانه های کار، موسیقی و ترانه های طنز و سرودهای مذهبی.
• موسیقی و ترانه های غنایی و عاشقانه: شامل ترانه ها و آهنگ هایی است در وصال یا فراق معشوق مانند ترانه های هی لو، بینا بینا، کیودار یا نغمه های شیرین و خسرو، ساری خوانی، میربگی ( میرونه ) و ده ها ترانه دیگر که در مقام های مختلف موسیقی لری اجرا می گردد.
• موسیقی و ترانه های حماسه رزمی: این سرودها بیانگر ارزش های حماسی و رزمی جنگاوران در میان ایل هستند. مانند جنگ لرو، دایه دایه یا مقام های موسیقی بدون کلام که در رزم گاه و مسابقه به کار رفته اند، مانند جنگه را، سوارهو و نقاره.
• موسیقی و ترانه های سوگواری: این موسیقی بیشتر جنبه آیینی داشته است و در مواقع سوگواری از روزگار کهن تاکنون کاربرد فراوانی دارد، مانند چمری یا سایر مقام ها، از جمله، سحری، پاکتلی، شیونی و ده ها مقام دیگر.
• موسیقی و ترانه های فصول: موسیقی و ترانه های ویژه فصول مختلف مانند برزه کوهی، ماله ژیری، کوچ بارو.
• موسیقی و ترانه های کار: به منظور سهولت و تسریع در کار مردان و زنان ایلاتی، این ترانه ها به صورت فردی یا دسته جمعی خوانده می شود، مانند ترانه های گل درو ( برزیگری ) ، هوله ( خرمن کوبی ) ، مشک زنی، شیردوشی و چوپانی.
• موسیقی و ترانه های طنز: این ترانه ها اغلب به صورت فی البداهه در هجو شخص یا موضوع یا مکانی سروده شده و برخی اوقات نیز با حرکات نمایشی طنز آلود فرد یا افرادی همراه بوده است.
... [مشاهده متن کامل]
امروزه زمینه تحریف و زوال ادبیات لری به دلایلی همچون رواج زندگی شهری، از میان رفتن کهنسالان، عدم رغبت نسل های جدید به فرهنگ لری و بازخوانی شهری محصولات فرهنگی هنری و رسانه ها فراهم آمده است. برنامه هایی برای ایجاد رشته «زبان و ادبیات لری» در دانشگاه ها وجود دارد.
مردم لر اشعار بسیار غنی در خصوص جشن ها و اعیاد دارند .
نمونه
عروس مگریو عروس مگریو ایچه د اوچه بیتره.
ای هسیره که تو داری د شکر شیرین تره.
انار نشکه انار نشکه ایما انار هر نیسیم.
سوزه نازاره و در کو ایما عروس بر هیسیم.
امشو اول وهاره خر د حونت بواره .
نون و پنیر و شیره کیخا حونت نمیره .
موسیقی لری از تنوع و پیشینه ای کهن برخوردار است که به دو بخش کلی، موسیقی های آوازی ( کلامی ) و موسیقی های سازی تقسیم می شود. هم اکنون موسیقی لری در قالب ترانه به هفت بخش تقسیم می شود که عبارتند از موسیقی و ترانه های غنایی و عاشقانه، موسیقی و ترانه های حماسه رزمی، موسیقی و ترانه های سوگواری، موسیقی و ترانه های فصول، موسیقی و ترانه های کار، موسیقی و ترانه های طنز و سرودهای مذهبی.
• موسیقی و ترانه های غنایی و عاشقانه: شامل ترانه ها و آهنگ هایی است در وصال یا فراق معشوق مانند ترانه های هی لو، بینا بینا، کیودار یا نغمه های شیرین و خسرو، ساری خوانی، میربگی ( میرونه ) و ده ها ترانه دیگر که در مقام های مختلف موسیقی لری اجرا می گردد.
• موسیقی و ترانه های حماسه رزمی: این سرودها بیانگر ارزش های حماسی و رزمی جنگاوران در میان ایل هستند. مانند جنگ لرو، دایه دایه یا مقام های موسیقی بدون کلام که در رزم گاه و مسابقه به کار رفته اند، مانند جنگه را، سوارهو و نقاره.
• موسیقی و ترانه های سوگواری: این موسیقی بیشتر جنبه آیینی داشته است و در مواقع سوگواری از روزگار کهن تاکنون کاربرد فراوانی دارد، مانند چمری یا سایر مقام ها، از جمله، سحری، پاکتلی، شیونی و ده ها مقام دیگر.
• موسیقی و ترانه های فصول: موسیقی و ترانه های ویژه فصول مختلف مانند برزه کوهی، ماله ژیری، کوچ بارو.
• موسیقی و ترانه های کار: به منظور سهولت و تسریع در کار مردان و زنان ایلاتی، این ترانه ها به صورت فردی یا دسته جمعی خوانده می شود، مانند ترانه های گل درو ( برزیگری ) ، هوله ( خرمن کوبی ) ، مشک زنی، شیردوشی و چوپانی.
• موسیقی و ترانه های طنز: این ترانه ها اغلب به صورت فی البداهه در هجو شخص یا موضوع یا مکانی سروده شده و برخی اوقات نیز با حرکات نمایشی طنز آلود فرد یا افرادی همراه بوده است.
