ادبیات سُریانی ادبیاتی است که به زبان سریانی نوشته شده است و آثار عبادی در مسیحیت سریانی جزو این ادبیات محسوب می شوند.
قدمت متون اولیهٔ سریانی به سدهٔ دوم میلادی بازمی گردد , و آثار مهم این دوره عبارتند از پشیطتا ( انجیل سُریانی ) و دیاتسارون. با این حال، عمدهٔ آثار ادبیات سریانی در حدود سده های چهارم تا هشتم میلادی نوشته شده اند. ادبیات سریانی در سدهٔ نُهم میلادی نیز باقی ماند، اما نویسندگان مسیحی سریانی در این دوره، غالباً آثارشان را به زبان عربی می نوشتند. سخن گفتن به زبان های آرامی نو در سدهٔ سیزدهم میلادی منسوخ شد، اما همچنان تعدادی از نویسندگان، تا دورهٔ میانه، آثارشان را به خط و زبان سریانی می نوشتند، و سریانی ادبی ( ܟܬܒܢܝܐ Kṯāḇānāyā ) در میان اعضای کلیسای ارتدکس سریانی رواج داشت.
«سریانی کلاسیک» اصطلاحی است که برای زبان ادبی رایج در سدهٔ سوم میلادی استفاده می شود. زبان سه سدهٔ نخستین دوران مسیحی را «سریانی باستان» می نامند، هرچند که گاهی آن را زیرمجموعهٔ «سریانی کلاسیک» برمی شمارند.
قدیمی ترین ادبیات مسیحی به زبان سریانی، ترجمهٔ کتاب مقدس بود که تحت عنوان پشیطتا و دیاتسارون شناخته می شود. ابن دیصان یکی از نویسندگان مهم غیرمسیحی ( گنوستیک ) سدهٔ دوم میلادی بود، اما بیش ترِ آثار او از بین رفته اند و فقط از ارجاعات بعدی در آثار نویسندگان پس از او شناخته شده است. یکی از مهم ترین گواهی ها مبنی بر وجود ادبیات سریانی در سدهٔ یکم میلادی، نامهٔ مارا بار سراپیون است که احتمالاً در سدهٔ یکم میلادی نوشته شده است، اما نسخه ای که از این نامه باقی مانده است، رونوشتی مربوط به سدهٔ ۶ یا سدهٔ ۷ میلادی است.
سدهٔ چهارم میلادی به عنوان عصر طلایی ادبیات سریانی محسوب می شود. دو تن از چهره های برجستهٔ این دوران، افراهات و افرایم سوری هستند که افراهات خطابه هایی برای کلسیای نسطوری در شاهنشاهی ساسانیان می نوشت، و افرایم سوری سرودهای روحانی و شعرهایی برای کلیسای امپراتوری روم می نوشت. دو سدهٔ بعدی، که از بسیاری جهات ادامهٔ عصر طلایی ادبیات سریانی بود، شعرا و متکلمان سریانی مهمی را به خود دید: یعقوب سروجی، نرسای، اکسنایا مبوجایا، بابای کبیر، اسحاق نینوایی، و یعقوب ادسایی.
تلاش های قابل توجهی برای ترجمهٔ متون یونانی به سریانی انجام شد. تعدادی از آثار نوشته شده به زبان یونانی تنها به واسطهٔ ترجمه های سریانی شان امروزه باقی مانده اند. برای نمونه، چند اثر از سوروس انطاکیه ای ( درگذشتهٔ ۵۳۸ میلادی ) که توسط پائول ادسایی ( درگذشتهٔ ۵۲۶ میلادی ) ترجمه شدند و نیز کتاب زندگی سوروس نوشته شده توسط آتاناسیوس یکم گامولو ( درگذشتهٔ ۶۳۵ میلادی ) . نسخهٔ خطی ۱ سریانی کتابخانهٔ ملی روسیه یک دست نوشتهٔ خطی از نسخهٔ سریانی تاریخ کلیسیایی اثر اوسبیوس قیصری است که در سال ۴۶۲ میلادی نوشته شده است.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفقدمت متون اولیهٔ سریانی به سدهٔ دوم میلادی بازمی گردد , و آثار مهم این دوره عبارتند از پشیطتا ( انجیل سُریانی ) و دیاتسارون. با این حال، عمدهٔ آثار ادبیات سریانی در حدود سده های چهارم تا هشتم میلادی نوشته شده اند. ادبیات سریانی در سدهٔ نُهم میلادی نیز باقی ماند، اما نویسندگان مسیحی سریانی در این دوره، غالباً آثارشان را به زبان عربی می نوشتند. سخن گفتن به زبان های آرامی نو در سدهٔ سیزدهم میلادی منسوخ شد، اما همچنان تعدادی از نویسندگان، تا دورهٔ میانه، آثارشان را به خط و زبان سریانی می نوشتند، و سریانی ادبی ( ܟܬܒܢܝܐ Kṯāḇānāyā ) در میان اعضای کلیسای ارتدکس سریانی رواج داشت.
«سریانی کلاسیک» اصطلاحی است که برای زبان ادبی رایج در سدهٔ سوم میلادی استفاده می شود. زبان سه سدهٔ نخستین دوران مسیحی را «سریانی باستان» می نامند، هرچند که گاهی آن را زیرمجموعهٔ «سریانی کلاسیک» برمی شمارند.
قدیمی ترین ادبیات مسیحی به زبان سریانی، ترجمهٔ کتاب مقدس بود که تحت عنوان پشیطتا و دیاتسارون شناخته می شود. ابن دیصان یکی از نویسندگان مهم غیرمسیحی ( گنوستیک ) سدهٔ دوم میلادی بود، اما بیش ترِ آثار او از بین رفته اند و فقط از ارجاعات بعدی در آثار نویسندگان پس از او شناخته شده است. یکی از مهم ترین گواهی ها مبنی بر وجود ادبیات سریانی در سدهٔ یکم میلادی، نامهٔ مارا بار سراپیون است که احتمالاً در سدهٔ یکم میلادی نوشته شده است، اما نسخه ای که از این نامه باقی مانده است، رونوشتی مربوط به سدهٔ ۶ یا سدهٔ ۷ میلادی است.
سدهٔ چهارم میلادی به عنوان عصر طلایی ادبیات سریانی محسوب می شود. دو تن از چهره های برجستهٔ این دوران، افراهات و افرایم سوری هستند که افراهات خطابه هایی برای کلسیای نسطوری در شاهنشاهی ساسانیان می نوشت، و افرایم سوری سرودهای روحانی و شعرهایی برای کلیسای امپراتوری روم می نوشت. دو سدهٔ بعدی، که از بسیاری جهات ادامهٔ عصر طلایی ادبیات سریانی بود، شعرا و متکلمان سریانی مهمی را به خود دید: یعقوب سروجی، نرسای، اکسنایا مبوجایا، بابای کبیر، اسحاق نینوایی، و یعقوب ادسایی.
تلاش های قابل توجهی برای ترجمهٔ متون یونانی به سریانی انجام شد. تعدادی از آثار نوشته شده به زبان یونانی تنها به واسطهٔ ترجمه های سریانی شان امروزه باقی مانده اند. برای نمونه، چند اثر از سوروس انطاکیه ای ( درگذشتهٔ ۵۳۸ میلادی ) که توسط پائول ادسایی ( درگذشتهٔ ۵۲۶ میلادی ) ترجمه شدند و نیز کتاب زندگی سوروس نوشته شده توسط آتاناسیوس یکم گامولو ( درگذشتهٔ ۶۳۵ میلادی ) . نسخهٔ خطی ۱ سریانی کتابخانهٔ ملی روسیه یک دست نوشتهٔ خطی از نسخهٔ سریانی تاریخ کلیسیایی اثر اوسبیوس قیصری است که در سال ۴۶۲ میلادی نوشته شده است.
wiki: ادبیات سریانی