ادات شرط ایجابی

[ویکی فقه] ادات شرط ایجابی یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق بوده و به معنای یکی از دو کلمه ربط در قضیه شرطیه متصله موجبه است.
ادات شرط ایجابی از اقسام ادات شرط است که بر سر مقدم در آمده است و سبب پیوستگی بین مقدم و تالی در شرطیه متصله موجبه می شود؛ مانند: اذا کانت الشمس طالعة فالنهار موجود؛ یعنی اگر خورشید طلوع کرده باشد روز موجود است. ادات شرطیه متصله موجبه با ادات شرط ایجابی مترادف است.
انواع ادات شرط ایجابی
ادات شرط ایجابی در عربی عبارت اند از: اذا، اذما، انْ، انّی، اینما، لو، حیثما، ما (شرطیه)، متی، کلّما، ایّ، و در زبان فارسی عبارت اند از: چون، اگر و هر زمان.۱. اذا، مانند: اذا کانت الشمس طالعة فالنهار موجود.۲. اذْ ما، مانند: اذْ ما کان الانسان عالماً کان فهیماً.۳. ان، مانند: ان کان زید انساناً کان حیواناً.۴. انّی، مانند: انّی کان الانسان مؤمناً کان مفلحاً.۵. اینما، مانند: (اینما تکونوا یُدْرِکْکُم الموتُ و لو کنتم فی بروجٍ مشیَّدةٍ). ۶. لو، مانند: (لو کان فیهما آلهة الّا الله لَفَسَدَتا). ۷. حیثما، مانند: حیثما کان زید کاتباً فهو یُحَرِّکُ یَدَه.۸. ما (شرطیه) مانند: (وما تُقَدِّموا لانفسکم مِنْ خیرٍ تجدوه عند الله). ۹. متی، مانند: متی کان الشیء حَجَراً کان جسماً، ومتی تخرج اخرج.۱۰. ایّ، مانند: ایّ عالمٌ رایتَ فاکرمه.۱۱. چون، مانند: چون آفتاب طالع نبود شب موجود بود.۱۲. اگر، مانند: اگر عالِمی را دیدی اکرام کن.