اخته کردن

گرنه بهرنسل بودی ای وصی
آدم از ننگش بکردی خود خصی.
مولوی.

اخته سازی به از بین بردن امکان زادآوری از طریق برداشتن دستگاه تناسلی جاندار گفته می شود. اخته کردن جانوران برای کنترل جمعیت و نژاد به کار رفته و مانع از تولیدمثل آن ها به این روش می شوند. این روش در گذشته در بسیاری از کشورها برای بهره برداری بیشتر از بردگان خصوصاً برای خدمت در اندرونی ( حرمسرا ) شاه یا برای قطع نسل مخالفان سیاسی مورد استفاده قرار می گرفته و رایج بوده است.
نیاز به یادآوری است که در میان مردم اشتباه رایج این است که وازکتومی را نیز اخته کردن می نامند، اما وازکتومی یکی از روش های دائمی پیشگیری از بارداری است و با اخته کردن که در گذشته انجام می شد، تفاوت دارد. وازکتومی سبب از بین رفتن میل جنسی، قدرت جنسی و صفات ثانویه جنسی در فرد نمی شود.
اخته سازی در تاریخ
از آنجا که اخته کردن مردان منجر به از بین رفتن بسیاری از ویژگی های مردانه می شود، این روش از دیرباز برای بهره کشی بیشتر و پیشگیری از اقدامات اعتراضی بردگان و استفاده از آنان در دربار صورت می گرفته است. اخته سازی بردگان در میان آشوریان و بابلیان و مصریان معمول بوده است، و یونانیان از آنان، و رومیان از یونانیان و اروپائیان از رومیان این شیوه را آموختند.
در دوران اسلامی نیز این کار در دربار خلفا و سلاطین رواج داشت. امین پسر هارون الرشید فرمان داد عده ای از غلامان را به صورت زن و عده ای از کنیزان را به صورت مرد آرایش کنند.
در ایران واژه عقیم برای مردان اخته شده استفاده می شد.
اخته سازی اغلب در سنین کودکی پسران انجام می شد. با ایجاد و گسترش حرمسرا در ایران، استفاده از مردان اخته شده برای خدمت به زنان حرمسرا اهمیت بیشتری یافت، و این وضعیت تا پایان دوره قاجار ادامه داشت. گرچه بعضاً به پست های مهمی نیز در دربار دست یافتند و در دربار شاه و وضعیت آن اثرگذار بوده اند. همچنین از خواجه ها نیز برای تربیت و نگهداری از ولیعهد نیز استفاده می شد.
اخته کردن پسران در تاریخ ایران سبب تنش های فراوانی نیز شد. آغا محمد خان قاجار ( آغازگر سلسله قاجاریه ) که دستور کور کردن مردان کرمان به جرم طرفداری از لطفعلی خان زند ( برادرزاده کریم خان زند ) ، شکنجه وحشیانه و قتل لطفعلی خان را صادر کرد، در کودکی به دست عادلشاه جانشین نادر شاه یا به نقلی توسط سردار زند به عنوان مجازات تجاوز به نامزدش پیش از عقد اخته شده بود. ( ذکر کلمه آغا به جای آقا به همین مناسبت است ) وی نیز پسر لطفعلی خان زند را پس از اسارت، اخته کرد
Surgical or chemical action that removes use of testicles
Castration is any action, surgical, chemical, or otherwise, by which an individual loses use of the testicles: the male gonad. Surgical castration is bilateral orchiectomy ( excision of both testicles ) , while chemical castration uses pharmaceutical drugs to deactivate the testes. Castration causes sterilization ( preventing the castrated person or animal from reproducing ) ; it also greatly reduces the production of hormones, such as testosterone and estrogen. Surgical castration in animals is often called neutering.
The term castration is sometimes also used to refer to the removal of the ovaries in the female, otherwise known as an oophorectomy, or the removal of internal testes, otherwise known as gonadectomy. [citation needed]
The equivalent of castration for female animals is spaying. Estrogen levels drop following oophorectomy, and long - term effects of the reduction of sex hormones are significant throughout the body. Castration of animals is intended to favor a desired development of the animal or of its habits, as an anaphrodisiac or to prevent overpopulation.
The term castration may also be sometimes used to refer to emasculation where both the testicles and the penis are removed together. In some cultures, and in some translations, no distinction is made between the two.