احکام القران

[ویکی نور] احکام القرآن (ابن العربی). احکام القرآن تألیف ابوبکر محمد بن عبدالله معروف به ابن عربی، از علما و دانشمندان اسلامی قرن پنجم و ششم هجری است که توسط علی محمد البجاوی مورد تحقیق قرار گرفته است.
نویسنده غیر از ابن عربی عارف شهیر است؛ زیرا مؤلف از دانشمندان شرقی ولی ابن عربی عارف از دانشمندان غربی به حساب می آید. به همین منظور برای رفع اشتباه مؤلف را ابن العربی با الف ولام ولی محیی الدین را ابن عربی بدون الف ولام می نویسند.
مؤلف در این کتاب به بررسی آیات دربردارنده احکام پرداخته است. وی برای این هدف ابتدا آیه مورد نظر را مطرح، آنگاه آن را از جهات مختلف بررسی می کند. از جمله کلمات مشکل آن را توضیح داده، دیدگاه های علما را درباره آن بیان و در پایان حکم مورد نظر را استخراج می کند و اگر درباره آیه، روایاتی وجود داشته باشد به عنوان مؤید متذکر می شود و در حقیقت با این روش می خواهد بیان کند که احکام شرع تماماً از آیات قرآن گرفته شده است.
با توجه به ویژگی های این کتاب و این که مؤلف آن تمام سوره های قرآن را بر حسب ترتیب مصحف عثمانی بررسی نموده، کتاب جایگاه خاصی در بین کتاب هایی که پیرامون آیات الاحکام نوشته شده، پیدا کرده است؛ لذا مرجع مناسبی است برای بحث آیات الاحکام است و مورد استقبال و استفاده بسیاری از علما و قرآن پژوهان قرار گرفته است.
از آنجا که مطالب کتاب پیرامون آیاتی است که در آنها حکمی از احکام بیان شده و مؤلف این مطلب را در تمام آیات قرآن بررسی نموده است. در جلد اول از ابتدای قرآن تا سوره نساء، در جلد دوم از سوره مائده تا سوره توبه، در جلد سوم از سوره یونس تا احزاب و در جلد آخر از سوره سبأ تا ناس بیان شده است.
فهرست آیات و احکام، مرجع احکام، لغات، اشعار و منابع در جلد چهارم آمده است. در پاورقی های کتاب، آدرس آیات و روایات و اشعار، نسخه بدل برای کلمات، شرح و توضیح لغات مشکل متن و برخی مطالب، آدرس کتابهای مذکور در متن و منابع دیگر برای موضوعات و ارجاع برخی از مباحث کتاب به یکدیگر ذکر شده است.

[ویکی فقه] احکام القرآن (ابن عربی). احکام القرآن ابن عربی، نوشته ابوبکر محمد بن عبدالله بن محمد معافری اندلسی خاتم علمای اندلس و آخرین حلقه از سلسله علما و حافظان قرآن در این منطقه است.این کتاب نزد پیروان مذهب مالکی مرجعی مهم در تفسیر فقهی به شمار می رود، همچنین کتاب سرشار از نکات ادبی و لغوی و متضمن آرای مذاهب مختلف گذشته در استنباط از آیات قرآن است. آنچه این کتاب را ممتاز و برجسته می سازد دوری جستن مولف از ذکر اسرائیلیات است.
ابوبکر محمد بن عبدالله بن محمد معافری اندلسی، خاتم علمای اندلس و آخرین حلقه از سلسله علما و حافظان قرآن در این منطقه می باشد. در علوم مختلف تبحر داشت و در جمع آوری و آموختن آن حریص بود. وی در سال ۵۴۳ درگذشت.
معرفی کتاب
این کتاب نزد پیروان مذهب مالکی مرجعی مهم در تفسیر فقهی به شمار می رود؛ زیرا مولف آن مالکی مذهب بود و گرایش او به این مذهب و دفاع از آن در تفسیر وی آشکار است. و حتی گاه حملات ناروا و بدون دلیلی علیه مخالفان خود انجام داده است؛ حملاتی که شایسته و متناسب فقهای والا مقام نیست.به هر حال، کتابی است سرشار از نکات ادبی و لغوی و متضمن آرای مذاهب مختلف گذشته در استنباط از آیات قرآن.این کتاب به صورتی زیبا در چهار مجلد چاپ شده است.
شیوه نگارش
وی در این کتاب، بیهوده بحث را با ذکر اقوال مختلف در رد نظر مخالفان، طولانی کرده است؛ مثلا هنگام تفسیر آیه وضو،
مائده/سوره۵، آیه۶.
...

[ویکی فقه] احکام القرآن (ابهام زدایی). احکام القرآن ممکن است عنوان برای کتاب های ذیل باشد: • تفسیر احکام القرآن (شافعی)، تالیف محمد بن ادریس شافعی مؤسس مکتب فقهی شافعیه است و از قدیمی ترین متون باقیمانده این رشته• تفسیر احکام القرآن (کیاهراسی)، یکی از مهمترین کتاب های نگارش یافته در احکام قرآن• تفسیر احکام القرآن (عباد بن عباس)، اثر عباد بن عباس از علمای امامیه در عصر خویش و از وزرای رکن الدوله بویهی• تفسیر احکام القرآن (کلبی)، اثـر محمد بن سائب کلبی از مفسران معروف شیعه و از اصحاب• تفسیر احکام القرآن (راوندی)، تألیف فقیه مفسر، محدث ادیب، قطب الدین سعید بن هبة الله راوندی ، از علمای بزرگ شیعه در قرن ششم هجری• تفسیر احکام القرآن (سیوری)، تألیف مقداد بن عبدالله سیوری براساس تفسیر موضوعی و از باب طهارت شروع شده و دیات
...

[ویکی فقه] احکام القرآن (جصاص). احمد بن علی رازی مشهور به جصاص فقیه ، محدّث و مفسر بزرگ حنفی قرن چهارم است، وی در زمان حیاتش، امام مذهب حنفی بود. از جمله تالیفات فراوان جصاص، احکام القرآن است که آن را بر اساس مبانی مذهب ابوحنیفه نوشت و از مهمترین کتب مدون در این موضوع به شمار می رود و شاید مفصل ترین آنها باشد.جصاص به صورت گسترده به جوانب مختلف معانی آیات الاحکام پرداخته و به نظر می رسد دور از تعصب و گرایش مذهبی، جوانب قضایا را بررسی کرده است. البته برخی نیز اشکالاتی بر وی گرفته اند.
ابوبکر احمد بن علی رازی مشهور به جصاص (متوفای ۳۷۰) است. او در زمان حیاتش، امام مذهب حنفی بود و ریاست مذهب به او منتهی می شد. وی صاحب تالیفات فراوانی است.
معرفی کتاب
از جمله تالیفات جصاص، احکام القرآن است که آن را بر اساس مبانی مذهب ابوحنیفه نوشت و از مهمترین کتب مدون در این موضوع به شمار می رود و شاید مفصل ترین آنها باشد.او در این کتاب به صورت گسترده به جوانب مختلف معانی آیات الاحکام پرداخته و به دور از تعصب و گرایش مذهبی در بسیاری از مطالبی که نوشته است، آزادانه تمام جوانب قضایا را بررسی کرده است؛ گرچه استاد ذهبی او را به تعصب نسبت به مذهب حنفی و تلاش در جهت تخطئه سایر مذاهب متهم کرده است ولی ما در وی غرض ورزی و تعصب ناروا نیافتیم؛ بلکه مطلوب وی بیان حقیقت است آن گونه که خود تشخیص داده است. مثلا در آیه «ثم اتموا الصیام الی اللیل؛
بقره/سوره۲، آیه۱۸۷.
محمدحسین ذهبی از استادان دانشگاه الازهر مصر و صاحب کتاب التفسیر و المفسرون اشکالاتی بر کتاب احکام القرآن جصاص کرده است:
← جانب داری از رای ابوحنیفه
...

[ویکی نور] احکام القرآن (جصاص). أحکام القرآن، تألیف احمد بن علی رازی جصاص است. کتاب پیرامون آیات الأحکام نوشته شده است. مؤلف که از دانشمندان قرن چهارم هجرت می باشد در این کتاب آیات قرآن را مورد بررسی قرار داده و مواردی که از آنها می توان احکام شرعی را به دست آورد، تشریح کرده، حکم مربوطه را ذکر می کند.
وی از ابتدای قرآن؛ یعنی سوره بقره، پس از ذکر آیه و توضیح مختصری پیرامون آن، چنانچه روایتی از پیامبر در مورد آن آیه وجود داشته باشد ذکر، سپس حکمی را که آیه بر آن دلالت می کند و یا می توان از آن استفاده نمود بیان می کند؛ مثلا در آیه «کتب علیکم الصیام»، مسئله وجوب روزه در ایام رمضان و حکم آن را تشریح می کند و اگر آیات دارای الفاظی هستند که از نظر معنی نیازمند به توضیح می باشند با استفاده از شعر، معانی آنها را روشن می نماید.
نکته قابل ذکر این است که بیشترین مطالب کتاب و احکامی را که استفاده نموده مربوط است به سوره های: بقره، آل عمران، نساء، انعام و اعراف که حدود 4 جلد از کتاب را تشکیل می دهد.
کتاب، 5 جلد می باشد و از طرف مؤلف و محقق آن، فصل بندی نشده است؛ فقط برای هر مطلب عنوان باب را ذکر کرده است و لذا دارای ابواب متعددی می باشد که فهرست برخی از مطالب آن به قرار زیر است:
گفتاری پیرامون بسم الله الرحمن الرحیم، آیا بسم اللّه جزء سوره ها محسوب می شود، احکام بسم الله، حکم سجود برای غیر خدا، اختلاف فقها در حکم ساحر، نسخ در قرآن، استقبال قبله، وجوب ذکر خدا، سعی بین صفا و مروه، نهی از کتمان علم، لعن کفار، تحریم میته، تحریم خون، حکم قصاص، حکم قتل مؤمن به واسطه کافر، کیفیت قصاص، واجب بودن وصیت، وجوب روزه، حکم قضای روزه ماه رمضان، حکم روزه در سفر، اعتکاف، وجوب جهاد، آیا عمره واجب است یا مستحب، تجارت کردن در ایام حج، حکم وقوف به عرفه، حکم وقوف به منی و کوچ کردن از آن.
باب تحریم خمر، باب تحریم قمار، باب تصرف در مال یتیم، باب ازدواج کردن با زن مشرک، باب حیض، اختلاف در کمترین مدت طهر، باب ایلاء، باب حق مرد بر زن و بالعکس، باب عدد طلاق، باب خلع، باب نکاح بدون اذن ولی، باب الرضاع، عده زنی که شوهر او مرده است، باب منت گذاردن در هنگام صدقه دادن، باب کسب و کار کردن، باب رباخواری، باب معامله کردن، باب شهود و شهادت دادن، باب شروط شهادت دادن، شاهد و قسم خوردن، باب رهن، اختلاف فقها در انتفاع بردن از رهن، مسئله محکم و متشابه، خلقت عیسی، باب جواز انکار کردن در صورت ترس از قتل، باب وجوب حج، باب وجوب امر به معروف و نهی از منکر، باب کمک گرفتن از اهل ذمه، باب مشاوره کردن پیامبر با مردم در کارها، باب پیرامون قوله تعالی «و لا تحسبنّ الذین قتلوا فی سبیل الله»، آمادگی برای جهاد، باب رد کردن اموال یتیمان به آنها، باب تزویج کردن طفل صغیر، باب بخشیدن زن مهر خود را به همسرش، باب دفع کردن اموال به افراد سفیه، باب دادن مال به یتیم، باب خوردن مال یتیم توسط ولی او، باب حکم کسانی که اموال یتیمان را به ظلم می خورند.

[ویکی فقه] احکام القرآن (سیوری). کنزالعرفان فی فقه القرآن براساس تفسیر موضوعی می باشد و از باب طهارت شروع شده و دیات به اتمام رسیده است.
برخی از آیات قرآن ، بیان کننده حکمی فقهی هستند و علمای شیعه و سنی اقدام به شرح و تفسیر این گونه آیات کرده اند. عنوان آیات الاحکام نام تألیفاتی است که عالمان شیعه در این زمینه نگاشته اند؛ مثل آیات الاحکام استرآبادی، و اهل سنت و جماعت این گونه تألیفات را احکام القرآن نامیده اند؛ مانند احکام القرآن جصّاص و ابن العربی و کیاهراس.
اولین نویسنده آیات الاحکام
به گفته علامه سید حسن صدر (۱۳۵۳ق) در کتاب تأسیس الشیعه اولین مؤلف در باب آیات الاحکام، محمد بن سائب کلبی است. او در تفسیر صاحب نظر و کتاب تفسیری دارد. آرا و نظریات محمد بن سائب در کتاب های تفسیری ذکر می شود. وی در ۱۴۶ق رحلت کرد.علمای اهل سنت ، ابوعبدالله محمد بن ادریس شافعی (۲۰۴ق) را اولین مؤلف در آیات الاحکام می شمارند، ولی آیت الله مرعشی در مقدمه مسالک الافهام می گوید:محمد بن سائب کلبی بر او مقدم است.ابوبکر بیهقی ، صاحب کتاب السنن الکبری، آرا و اقوال شافعی را در آیات الاحکام گردآوری کرده و در مقدمه احکام القرآن شافعی نوشته:شافعی بر همه شافعیان منّت دارد، مگر بیهقی که او بر شافعی منت دارد.
مشهورترین کتاب های آیات الاحکام
...

[ویکی فقه] احکام القرآن (شافعی). احکام القرآن تالیف محمد بن ادریس شافعی مؤسس مکتب فقهی شافعیه است و از قدیمی ترین متون باقیمانده این رشته می باشد.
بیهقی آراء شافعی را در کتب او و کتب شاگردان و یارانش مانند مزنی، بویطی، ربیع جیزی، ربیع مرادی، حرمله، زعفرانی، ابو ثور، ابو عبد الرحمن، یونس بن عبد الاعلی و دیگران تتبع کرده، آنها را نقل کرده و تاییداتی از سنن نیز به همراه آن آورده است. مهمترین آراء و نظریات شافعی درباره قرآن و حجیت آن، رابطه آن با سنت، مساله نسخ قرآن با قرآن و عدم نسخ آن با سنت متواتر (که از شاذترین آراء در عالم اسلامی است). مسائل دیگر اصولی مانند استحسان و نیز مهمترین مسائل فقهی قرآن در این کتاب آمده است. در واقع شافعی پس از بیان مهمترین پایه های اصول فقه به استنباط احکام آیات فقهی پرداخته است.
← روش تفسیر
۱- مقدمات کتاب و مطالب دو جزء آن ۲- دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی بهاء الدین خرمشاهی ج۱ صفحات ۵۹- ۶۴۷ و ۶۶۴، ج۲ ص۱۲۸۸ ۳- تفسیر و مفسران آیت الله معرفت ج۲ ص۲۳۶

[ویکی نور] احکام القرآن (شافعی). احکام القرآن تألیف محمد بن ادریس شافعی (متوفی 204ق) مؤسس مکتب فقهی شافعیه، از قدیمی ترین متون باقیمانده این رشته می باشد. ابوبکر احمد بن حسین بیهقی (متوفی 458ق) آرای شافعی را در کتب او و کتب شاگردان و یارانش مانند: مزنی، بویطی، ربیع جیزی، ربیع مرادی، ابوثور، ابوعبدالرحمن، یونس بن عبدالاعلی و دیگران تتبع و نقل کرده و تأییداتی از سنن نیز به همراه آن آورده است.مهم ترین آراء و نظریات شافعی درباره قرآن و حجیت آن، رابطه آن با سنت، مسأله نسخ قرآن با قرآن و عدم نسخ آن با سنت متواتر (از شاذترین آراء در عالم اسلامی) است.
مسائل دیگر اصولی مانند استحسان و نیز مهم ترین مسائل فقهی قرآن در این کتاب آمده است.در واقع شافعی پس از بیان مهم ترین پایه های اصول فقه به استنباط احکام آیات فقهی پرداخته است.
روش کلی در بررسی مباحث به این گونه است که بیهقی سعی نموده بر طبق ابواب فقهی که از طهارت آغاز می گردد، مطالب شافعی را بیان کند. در این بین مباحثی غیرفقهی اصطلاحی که می توان از دیدگاه اهل سنت آنها را احکام قرآنی نامید نیز لابلای ترتیب فقهی مطرح شده است، که در نتیجه آغاز کتاب با تفسیر برخی آیات متفرقه می باشد.
لازم به یادآوری است که شافعی به برخی فتاوی و استدلال های عجیب، مشهور است که از آن جمله است:
همچنین می گوید: «خداوند خلقت انسان را از آب و خاک آغاز نمود و آن دو را پاک قرار داد و فرزندان آدمی را از آبی جهنده آفرید، پس خلقت انسان در ابتدا از دو چیز پاک بود و همین دلیل بر آن است که خلقت نسل او نیز پاک است.بنابراین منی نجس نیست؛ زیرا خداوند گرامی تر از آن است که کسی را که مورد تکریم خود قرار داده و او را بر خلایق دیگرش برتری داده، از چیزی نجس خلق کند». وی همچنین می گوید: «اگر هم در مورد طهارت منی، حدیثی از پیامبر(ص) نقل نشده باشد، شایسته است عقلها تشخیص دهند که خداوند موجودی را که گرامی داشته و در بهشت جای داده است از چیزی نجس نمی آفریند». وی سپس نقل می کند که پیامبر(ص) هنگامی که لباسش آلوده به منی شده بود آن را نشست.
در اصطلاح به آیاتی که در آن حکم فقهی بیان شده است، «آیات الاحکام» می گویند؛ آن چنان که معروف گردیده است (در بین علمای شیعه) آیات الاحکام به همراه همه مکررات و متداخلات نزدیک به پانصد آیه است. (امّا برخی علمای اهل سنت آیات بیشتری را تحت این عنوان یا عنوان «احکام القرآن» بررسی می کنند. آیات الاحکام تقسیماتی دارد که در کتب مربوطه بیان شده است (مانند ادوار فقه شهابی، ج 2، صفحه 4-6).اولین کسی که در این زمینه کتاب تألیف کرده است بنا به نظر آقا بزرگ تهرانی «ابونصر محمد بن سائب بن بشر کلبی صاحب احکام القرآن» از اصحاب امام باقر(ع) و امام صادق(ع) و متوفی 149ق، پدر هشام کلبی نسّابه و مفسر معروف است و از گواهی ابن الندیم معلوم می شود که او اولین مصنف و مؤلف در این زمینه است نه امام شافعی یا دیگران. پس از کلبی، مقاتل بن سلیمان (م 150ق) در همین زمینه کتابی نگاشته است.

[ویکی نور] احکام القرآن (کیا هراسی). احکام القرآن تألیف علی بن محمد کیاهراسی، از مهمترین کتابهای نگارش یافته در احکام قرآن به نزد شافعیان است که به اسلوب این فن و به شکل کامل انجام گرفته است و بر اساس قواعد مذهب شافعی به تشریح و تفسیر آیه های احکام قرآن پرداخته است. نویسنده بنا را نظرات شافعی قرار داده به شرح، تبیین و تکمیل آن همت گمارده است. در مقدمۀ کتاب مذهب خود را برتر از دیگر مذاهب اهل سنت دانسته و تلاش کرده است نظر خود را مستدلّ سازد. کتاب به ترتیب سوره ها و آیات قرآن پیش رفته و شامل تمام آیات احکام می باشد.
نوسنده دربارۀ انگیزۀ تألیف خود می نویسد: «وقتی به این نتیجه رسیدم که در بین مذاهب اهل سنت، مذهب شافعی بهترین آنهاست، و از جهت استدلال محکم تر و منطقی تر می باشد، قصد کردم، احکام او را شرح کنم بدین جهت با روشی معتدل (نه اختصار و نه تطویل) سعی نمودم طبق سبک آن مذهب، آن را تکمیل نموده، نقاط مشکل آن را شرح دهم.»
شیوۀ کلی وی در طرح مباحث به این ترتیب است که ابتدا و به ترتیب سوره ها، آیاتی را که می توان از آنها حکمی برداشت کرد، ذکر می کند، در صورت وجود شأن نزول برای آیه آن را بیان نموده سپس به بررسی آیه پرداخته، استدلال خود را بر اساس برداشت های فقهی شافعی بیان می دارد. اقوال دیگر مذاهب فقهی اهل سنت را در برخی موارد ذکر و استدلال آنها را مطرح و رد می نماید.
در شرح آیات به تأویل و توجیهات بسیاری متوسل شده که آیۀ قرآن را بر اساس مذهب خود شرح کند. کیاهراسی بر خلاف جصاص هرگز عفت کلام را فرو نمی گذارد و جانب احترام دیگر پیشوایان و مذاهب را نگاه می دارد، و تنها عبارات جصاص را به تندی پاسخ می گوید. امّا مانند او چندان به مباحث فرعی و استدلال های باریک بینانه روی نمی آورد.
ایشان در تبیین، توضیح و استدلال خود از اقوال صحابه و تابعین و روایات پیامبر(ص) نیز بهره می برد. و در مقابل شبهاتی که جصاص و دیگران بر مذهب شافعی وارد کرده اند، خود را موظف به پاسخگویی می شمارد و در صدد پاسخ برمی آید. در کنار دفاع از مذهب شافعی نقد فراوانی بر مذهب ابوحنیفه وارد می کند.
نسخۀ حاضر دارای مقدمه ای از ناشر دربارۀ سیر تطور 1-تفسیر فقهی و مهمترین مصنفات آن؛ 2-شرح حال مختصری از مفسر؛ 3-معرفی کتاب حاضر، می باشد.

[ویکی فقه] احکام القرآن (کیاهراسی). احکام القرآن کیاهراسی یکی از مهمترین کتاب های نگارش یافته در احکام قرآن است.
این کتاب از مهمترین کتابهای نگارش یافته در احکام قرآن نزد شافعیان است که به اسلوب این فن و به شکل کامل انجام گرفته است.بر اساس قواعد مذهب شافعی به تشریح و تفسیر آیه های احکام قرآن پرداخته است. مبنا را نظرات شافعی قرار داده به شرح، تبیین و تکمیل آن همت گمارده است. در مقدمه کتاب مذهب خود را برتر از دیگر مذاهب اهل سنت دانسته و تلاش کرده است نظر خود را مستدل سازد. به ترتیب سوره ها و آیات قرآن است و آیات احکام تمام قرآن را بررسی کرده است.
← انگیزه نگارش کتاب
۱- مقدمه کتاب و سایر مجلدات آن۲- دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی ج۱ صفحه ۶۶۴ و ج۲ ص۱۹۱۰ به کوشش بهاء الدین خرمشاهی۳- التفسیر و المفسرون دکتر ذهبی ج۲ ص۴۴۴۴- تفسیر و مفسران آیت الله معرفت ج۲ ص۲۳۹۵- المفسرون حیاتهم و منهجهم سید محمد علی ایازی ص۱۱۹۶- مناهج المفسرون دکتر منیع عبد الحلیم محمود ص۹۱

[ویکی اهل البیت] احکام القرآن(شافعى). احکام القرآن تألیف محمد بن ادریس شافعی از تفاسیر قدیمی اهل سنت است این کتاب را، ابوبکر احمد بن حسین بن علی بیهقی نیشابوری شافعی (متوفای 458) صاحب کتاب ((السنن الکبری )) گرد آورده است . این کتاب مشتمل است بر آنچه در سخنان محمد بن ادریس شافعی ، امام مذهب شافعیه ، از استنادات و استشهادات قرآنی در ابواب مختلف فقه آمده است . این کتاب در دو جزو و در یک مجلد به چاپ رسیده است .

[ویکی اهل البیت] احکام القرآن(کیا هراسى). احکام القرآن کیا هراسی از مهمترین کتابهای نگارش یافته در احکام قرآن به نزد شافعیان است که به اسلوب این فن و به شکل کامل انجام گرفته است. بر اساس قواعد مذهب شافعی به تشریح و تفسیر آیه های احکام قرآن پرداخته است. مبنا را نظرات شافعی قرار داده به شرح، تبیین و تکمیل آن همت گمارده است. در مقدمه کتاب مذهب خود را برتر از دیگر مذاهب اهل سنت دانسته و تلاش کرده است نظر خود را مستدلّ سازد. به ترتیب سوره ها و آیات قرآن است و آیات احکام تمام قرآن را بررسی کرده است.
درباره انگیزه تألیف خود می نویسد:« وقتی به این نتیجه رسیدم که در بین مذاهب اهل سنت، مذهب شافعی بهترین آنهاست، و از جهت استدلال محکم تر و منطقی تر می باشد، قصد کردم، حکام او را شرح کنم بدین جهت با روشی معتدل( نه اختصار و نه تطویل) سعی نمودم طبق سبک او، آن را تکمیل نموده، نقاط مشکل آن را شرح دهم.»
شیوه کلی وی در طرح مباحث به این ترتیب است که ابتدا و به ترتیب سوره ها، آیاتی را که می توان از آنها حکمی برداشت کرد، ذکر می کند، در صورت وجود شأن نزول برای آیه آن را بیان نموده سپس به بررسی آیه پرداخته، استدلال خود را بر اساس برداشتهای فقهی شافعی بیان می دارد. اقوال دیگر مذاهب فقهی اهل سنت را در برخی موارد ذکر و استدلال آنها را مطرح و رد می نماید.
در شرح آیات به تأویل و توجیهات بسیاری متوسل شده که آیه قرآن را بر اساس مذهب خود شرح کند. کیاهراسی بر خلاف جصاص هرگز عفت کلام را فرو نمی گذارد و جانب احترام دیگر پیشوایان و مذاهب را نگاه می دارد، و تنها عبارات جصاص را به تندی پاسخ می گوید. امّا مانند او چندان به مباحث فرعی و استدلالهای باریک بینانه روی نمی آورد.
ایشان در تبیین، توضیح و استدلال خود از اقوال صحابه و تابعین و روایات پیامبر( ص) نیز بهره می برد. و در مقابل شبهاتی که جصاص و دیگران بر مذهب شافعی وارد کرده اند، خود را موظف به پاسخگویی می شمارد و در صدد پاسخ برمی آید. در کنار دفاع از مذهب شافعی نقد فراوانی بر مذهب ابو حنیفه وارد می کند.
نسخه حاضر دارای مقدمه ای از ناشر درباره سیر تطور 1- تفسیر فقهی و مهمترین مصنفات آن 2- شرح حال مختصری از مفسر 3- معرفی کتاب حاضر، می باشد.
چاپ این تفسیر توسط منشورات محمد علی بیضوی- دارالکتب العلمیه بیروت در لبنان به سال 2001 م 1422 ه به صورت 4 جلد در 2 مجلد به قطع وزیری انجام گرفته که تفاوتهای در پاورقی و توضیحات نسبت به چاپ قبلی آن دارد. پاورقی شامل آدرس آیات، منابع روایات، منابع اقوال شافعی و دیگران، معنای برخی کلمات و مصطلحات و توضیح پاره ای عبارات مشکل کتاب می باشد. نسخه خطی احکام القرآن در یک جلد بزرگ در دارالکتب المصریه و المکتبة الازهریة( کتابخانه الازهر) موجود می باشد.
سه فهرست: 1- موضوعات کتاب 2- آیات 3- احادیث نیز در انتهای مجلدات راهنمای پژوهشگران خواهد بود. شابک: 1- 0245- 7451- 2: NBSI

[ویکی اهل البیت] احکام القرآن(کیا هراسی). احکام القرآن کیا هراسی از مهمترین کتابهای نگارش یافته در احکام قرآن به نزد شافعیان است که به اسلوب این فن و به شکل کامل انجام گرفته است. بر اساس قواعد مذهب شافعی به تشریح و تفسیر آیه های احکام قرآن پرداخته است. مبنا را نظرات شافعی قرار داده به شرح، تبیین و تکمیل آن همت گمارده است. در مقدمه کتاب مذهب خود را برتر از دیگر مذاهب اهل سنت دانسته و تلاش کرده است نظر خود را مستدلّ سازد. به ترتیب سوره ها و آیات قرآن است و آیات احکام تمام قرآن را بررسی کرده است.
درباره انگیزه تألیف خود می نویسد:«وقتی به این نتیجه رسیدم که در بین مذاهب اهل سنت، مذهب شافعی بهترین آنهاست، و از جهت استدلال محکم تر و منطقی تر می باشد، قصد کردم، حکام او را شرح کنم بدین جهت با روشی معتدل( نه اختصار و نه تطویل) سعی نمودم طبق سبک او، آن را تکمیل نموده، نقاط مشکل آن را شرح دهم.»
شیوه کلی وی در طرح مباحث به این ترتیب است که ابتدا و به ترتیب سوره ها، آیاتی را که می توان از آنها حکمی برداشت کرد، ذکر می کند، در صورت وجود شأن نزول برای آیه آن را بیان نموده سپس به بررسی آیه پرداخته، استدلال خود را بر اساس برداشتهای فقهی شافعی بیان می دارد. اقوال دیگر مذاهب فقهی اهل سنت را در برخی موارد ذکر و استدلال آنها را مطرح و رد می نماید.
در شرح آیات به تأویل و توجیهات بسیاری متوسل شده که آیه قرآن را بر اساس مذهب خود شرح کند. کیاهراسی بر خلاف جصاص هرگز عفت کلام را فرو نمی گذارد و جانب احترام دیگر پیشوایان و مذاهب را نگاه می دارد، و تنها عبارات جصاص را به تندی پاسخ می گوید. امّا مانند او چندان به مباحث فرعی و استدلالهای باریک بینانه روی نمی آورد.
ایشان در تبیین، توضیح و استدلال خود از اقوال صحابه و تابعین و روایات پیامبر( ص) نیز بهره می برد. و در مقابل شبهاتی که جصاص و دیگران بر مذهب شافعی وارد کرده اند، خود را موظف به پاسخگویی می شمارد و در صدد پاسخ برمی آید. در کنار دفاع از مذهب شافعی نقد فراوانی بر مذهب ابو حنیفه وارد می کند.
نسخه حاضر دارای مقدمه ای از ناشر درباره سیر تطور 1- تفسیر فقهی و مهمترین مصنفات آن 2- شرح حال مختصری از مفسر 3- معرفی کتاب حاضر، می باشد.

احکام القرآن. اَحکام القرآن
کتاب هایی با این عنوان در تفسیر آیات الاحکام قرآن. ۱. کتابی به عربی، در فقه قرآنی یا آیات الاحکام، نوشتۀ محمد بن ادریس شافعی. این کتاب را۲.۵ قرن پس از وفات مؤلفش، کسی به نام ابوبکر احمد بن حسین بیهقی نیشابوری جمع و تدوین کرده است، نظم بحث های کتاب، نه برحسب ترتیب آیات احکام در قرآن کریم، بلکه موضوع به موضوع است، اما فهرست های موضوعی مخصوصاً فهرست آیات که مصحح در انتهای کتاب آورده، دستیابی به هر آیه و بحث وارده در کتاب را آسان کرده است. این اثر با تصحیح و مقدمۀ محمد بن زاهد کوثری و حواشی عبدالغنی عبدالخالق در بیروت، در دو جلد، به چاپ رسیده است (۱۳۵۹ق/۱۹۷۵م). ۲. مشهورترین تفسیر فقهی قرآن، از دیدگاه حنفی (← حنفیه)، نوشتۀ ابوبکر جصّاص رازی. مؤلف در این تفسیر فقهی به توضیح و تبیین آیاتِ احکامِ همۀ سوره ها پرداخته است. اصل این کتاب براساس ترتیب سوره های قرآن است اما به باب های مختلف فقهی تقسیم شده است. وی ضمن کتاب سخت بر معاویه می تازد و حکومت او را اسلامی نمی داند. ۳. کتابی است در تشریح و تفسیر آیات الاحکام، نوشتۀ ابوبکر محمد بن عبدالله اندلسی معروف به ابن العربی (۴۶۸ـ۵۴۳ق) . در این کتاب، نویسنده، به ترتیب سوره، آیات احکام را مورد بررسی قرار داده و پیوسته به بحث های اصولی و ادبی پرداخته است و تمامی سوره های قرآن را شامل می شود. این کتاب براساس فقه مالکی تألیف شده است. ابن العربی در این کتاب از اسرائیلیات و احادیث ضعیف پرهیز کرده و به دور از تعصبات و آزادانه و به حکم عقل به نظریات دیگران و استدلال های آنان توجه کرده است. وی خود مختصری از این کتاب را با عنوانالاحکام الصغری فراهم آورده، که به صورت خطی نسخه هایی از آن در وفاس محفوظ است (نیز ← ابن العربی، ابوبکر محمد بن عبدالله؛ آیات الاحکام). ۴.کتابی در تفسیر آیات الاحکام قرآن، نوشتۀ محمد خزائلی (۱۲۹۲ـ۱۳۵۳). خزائلی در این کتاب آیات احکام را به عبادات، معاملات و سیاسات تقسیم کرده است. شیوۀ نویسندگی وی تلفیقی از کتب آیات الاحکام و کتب حقوقی است؛ بدین صورت که ابتدا احوال شخصی را مورد بحث قرار داده و سپس به مباحث اطعمه و صید و ذبایح پرداخته است. بخش اول کتاب به همان ترتیبی است که حقوق دانان پیرامون احوال شخصی دارند و بخش دوم و سوم به ترتیب کتب فقهی آمده است. از آن جا که خزائلی به مسائل اجتماعی توجه داشته و آیاتی را تجزیه و تحلیل کرده است، که بیان کنندۀ احکام اجتماعی است، از کتب سنّتی فاصله گرفته است. وی با مطالعات و اطلاعاتی که در زمینۀ مسائل حقوقی داشته است در مقایسه و درنتیجه اثبات مزایای حقوق اسلام در برابر حقوق دیگر ملل کوشیده است. کنزالعرفان مقداد سیوری، زبدة البیان مقدس اردبیلی و احکام القرآن جصّاص ازجمله منابع مهم خزائلی در تألیف این کتاب بوده است.